Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1905Mihail Sholohov (1905-1984) - shkrimtar rus i realizmit socialist. Fitues i Çmimit Nobel për letërsi 1965. Romani më i njohur i tij mbetet "Doni i Qetë", me tematikën të luftës dhe shpirtin e kozakëve të Donit.
1937Serafin Fanko (1937-2012) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1940Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1941Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman) (1941) - muzikant, kantautor dhe poet amerikan.
Ngjarje
1832 Në Konferencën e Ambasadorëve në Londër (1832): shpallet Mbretëria e Parë e Greke.
1883 Ura e famshme e Brooklynit (Brooklyn Bridge) në New York hapet për trafik 24 orësh, mbas 14 vitesh punime.
1944Kongresi i Përmetit (1944) - ngjarje historike e LDB, në të cilin komunistët shkelën gjitha ligjet ekzistuese, dhe u vendos sundimi i Partisë Komuniste.
1992 Edhe nën sundimin serb, bëhen Zgjedhjet e Para shumëpartiake për Kuvendin e Kosovës si dhe Zgjedhjet Presidenciale në Republikën e Kosovës
2021Dita e 144 e vitit, kanë mbetur edhe 221 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1543Nikolaus Kopernikus (1473-1543) - astronom i shquar polak. Me zbulimet e tij ai krijoi nji botëkuptim të ri mbi astronominë dhe shkencën. Veç kësaj ai qe edhe astrolog, jurist, fizikant, diplomat, ekonomist, matematikan, mjek dhe qeveritar.
2018Kolec Topalli (1938-2018) - akademik, gjuhëtar, pedagog e doktor shkencash. Autor i dhjetra librave, bashkëpunëtor i më shumë se 30 revistave shkencore mbrenda e jashtë vendit, me botime në 5 gjuhë të huaja. Nga 1997 bashkëpunëtor shkencor i Institutit të Gjuhësisë e Letërsisë në Akademinë e Shkencave. Autor i librit “Fjalori Etimologjik i Gjuhës Shqipe”
1905Mihail Sholohov (1905-1984) - shkrimtar rus i realizmit socialist. Fitues i Çmimit Nobel për letërsi 1965. Romani më i njohur i tij mbetet "Doni i Qetë", me tematikën të luftës dhe shpirtin e kozakëve të Donit.
1937Serafin Fanko (1937-2012) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1940Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1941Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman) (1941) - muzikant, kantautor dhe poet amerikan.
Ngjarje
1832 Në Konferencën e Ambasadorëve në Londër (1832): shpallet Mbretëria e Parë e Greke.
1883 Ura e famshme e Brooklynit (Brooklyn Bridge) në New York hapet për trafik 24 orësh, mbas 14 vitesh punime.
1944Kongresi i Përmetit (1944) - ngjarje historike e LDB, në të cilin komunistët shkelën gjitha ligjet ekzistuese, dhe u vendos sundimi i Partisë Komuniste.
1992 Edhe nën sundimin serb, bëhen Zgjedhjet e Para shumëpartiake për Kuvendin e Kosovës si dhe Zgjedhjet Presidenciale në Republikën e Kosovës
2021Dita e 144 e vitit, kanë mbetur edhe 221 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1543Nikolaus Kopernikus (1473-1543) - astronom i shquar polak. Me zbulimet e tij ai krijoi nji botëkuptim të ri mbi astronominë dhe shkencën. Veç kësaj ai qe edhe astrolog, jurist, fizikant, diplomat, ekonomist, matematikan, mjek dhe qeveritar.
2018Kolec Topalli (1938-2018) - akademik, gjuhëtar, pedagog e doktor shkencash. Autor i dhjetra librave, bashkëpunëtor i më shumë se 30 revistave shkencore mbrenda e jashtë vendit, me botime në 5 gjuhë të huaja. Nga 1997 bashkëpunëtor shkencor i Institutit të Gjuhësisë e Letërsisë në Akademinë e Shkencave. Autor i librit “Fjalori Etimologjik i Gjuhës Shqipe”
“T’u qëndroj pranë atyre që jeta u ka mohuar kohën…”
Denata Ndreca rrëfën në shtypin italian
për librin e saj të fundit “Kohë e Mohueme”
Poezia juaj përqendrohet në temën e Lexo Me Teper.
Sekreti i Anglisë*
nga Leo Ferrero – Përktheu: Lazër Radi (1944)
***
Anglia është një qytetërim shoqëror, ku pёrparsitё dhe rreziqet e këtij qytetërimi përfshihen pikërisht në këtë formulë. Kemi parë se Lexo Me Teper.
Shpjegime mbi Enciklopedinё e Historisё sё Botё tё John Bowle
nga përkthyesi Dr. Lazër Radi (1916-1998)
Marrё prej shёnimeve e dokumentave tё Dr. Lazёr Radit:
Mbasi nё Amerikё mbarova punë me librin e Lexo Me Teper.
Semiramida*
Poemë nga Martin dhe Mirash Ivanaj
solli në shqip Lazër Radi
Gjatë përkthimit të “Epopesë së Njeriut”, unë e jetova emocionalisht atë.
Nëse diku kam shkruar se: “…do të kisha dashur që Lexo Me Teper.
Sigmund Freud
Psikoanaliza – Rekomandimet e mjekut
Botim me përkthimin e Dr. Lazër Radit
Ardhja në shqip e një autori sistem-krijues të teorisë së psikanalizës siç është Sigmund Freudi, tashmë nuk përbën një Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Gjashtë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Galoçka Jakovleva Xhugashvili
shkatërron identitetin e vet
Kjo asht historia e
Galoçka Jakovljeva Xhugashvilit,
mbesë e parë
e Josif Visarionoviç Xhugashvilit,
lindun Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Pestë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Polina Semionova Zhjemçushina,
për së dyti midis të gjallëve
Polina
Semionova
Zhjemçushina
qe nji rast i jashtzakontë
ajo ishte bashkëshorte,
nanë,
ministre e Industrisë Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Katërt)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Maria Judina
lutet për shpirtin e
Kob Xhugashvilit
Qytetarja Maria Judina
pianiste e lavdishme sovjetike,
ma e famshmja soliste
e nji Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Tretë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Mihail Nikollajeviç Tukaçeski
nuk kërkoi mëshirë!
Ma i riu marshall i Ushtrisë Kuqe
Mihail
Nikollajeviç
Tukaçevski,
aristokrat,
n’Revolucion hyni me dorashka të bardha
njashtu Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Dytë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Jon Jakiri,
natën para pushkatimit
i shkruen Kob Xhugashvilit
Jon Emanueloviç Jakiri,
marshall i kuq, bolshevik i vjetër e Lexo Me Teper.
“Stalini, Moxarti dhe Maria Judina”
Poemë nga Jevrem Bërkoviç – Përktheu Lazër Radi
Pjesa e Parë – Poemë me Gjashtë pjesë
Kjo poemë antidiktator, antidiktaturë dhe antidhunë u përkthye në vjeshtën e Lexo Me Teper.
“…We found love in a barbed wire camp…”
Poems by Jozef Radi
Translated by Ilir Seci
“…We found love in a barbed wire camp
Forsaken amid of an marsh that we turned into Lexo Me Teper.