Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1900Erich Fromm (1900-1980) - psikoanalist dhe sociolog i njohur gjerman.
1910Akira Kurosawa(1910-1998) - regjisor, skenarist dhe producent japonez filmash.
1939Sadri Ahmeti (1939-2010) - piktor, poet dhe i dënuar politik. Nji nga akuarelistët ma delikatë të pikturës shqiptare. Lind në Vuthaj (Mal i Zi) më 1939. Emigroi në Shqipëri në vitin 1957, ku nis edhe kalvari i jetës së tij.
1941Genc Leka (1941-1977) - mësues dhe poet i talentuar. U pushkatua nga diktatura komuniste me akuza të sajuara, më 17 korrik 1977, së bashku me kushëririn dhe mikun e tij, poetin Vilson Blloshmi.
1945Franco Battiato - (1945-2021) - kantautor, kompozitor, muzikant, regjisor, piktor po edhe politikan italian. Ndër muzikantët më me ndikim të 50 viteve të fundit në Itali. Vlerësohet nga disa breza artistësh për stilet e shumta muzikore.
Ngjarje
1903 Kuba e jep me qira Gjirin e Guantanamos Shteteve të Bashkuara "in perpetuo" (përjetësisht).
2022Dita e 82 e vitit, kanë mbetur edhe 283 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1842Stendhal (Marie Henri Beyle) (1783-1842) - shkrimtar francez, autori i "Manastirit të Parmës" dhe "E kuqja dhe e zeza". Stendhal, u bashkohet Hygo, Flaubert, Maupassant, Balzak, Zolà, më të mëdhenjve romancierë të shek. XIX.
1935Alexandër Moisiu (Reison Gjaci)(1879-1935) - aktor i njohur austriak me origjinë shqiptare.
1946Nikollë Gàzulli (1895-1946) - klerik, intelektual, studiues, albanolog, etnograf, historian, leksikograf e gjuhëtar. U vra prej forcat të regjimit komunist më 23 mars 1946. Gelasius - pseudonimi letrar i Dom Nikollë Gazullit.
2011Elizabeth Taylor (1932-2011) - aktore, stiliste dhe filantrope anglo-amerikane, e famshme për rolet e saj, për sytë e veçantë dhe për shtatë martesat e saj.
2020Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane. E ëma e Migel Bosè. Vdiq me Coronavirus.
1900Erich Fromm (1900-1980) - psikoanalist dhe sociolog i njohur gjerman.
1910Akira Kurosawa(1910-1998) - regjisor, skenarist dhe producent japonez filmash.
1939Sadri Ahmeti (1939-2010) - piktor, poet dhe i dënuar politik. Nji nga akuarelistët ma delikatë të pikturës shqiptare. Lind në Vuthaj (Mal i Zi) më 1939. Emigroi në Shqipëri në vitin 1957, ku nis edhe kalvari i jetës së tij.
1941Genc Leka (1941-1977) - mësues dhe poet i talentuar. U pushkatua nga diktatura komuniste me akuza të sajuara, më 17 korrik 1977, së bashku me kushëririn dhe mikun e tij, poetin Vilson Blloshmi.
1945Franco Battiato - (1945-2021) - kantautor, kompozitor, muzikant, regjisor, piktor po edhe politikan italian. Ndër muzikantët më me ndikim të 50 viteve të fundit në Itali. Vlerësohet nga disa breza artistësh për stilet e shumta muzikore.
Ngjarje
1903 Kuba e jep me qira Gjirin e Guantanamos Shteteve të Bashkuara "in perpetuo" (përjetësisht).
2022Dita e 82 e vitit, kanë mbetur edhe 283 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1842Stendhal (Marie Henri Beyle) (1783-1842) - shkrimtar francez, autori i "Manastirit të Parmës" dhe "E kuqja dhe e zeza". Stendhal, u bashkohet Hygo, Flaubert, Maupassant, Balzak, Zolà, më të mëdhenjve romancierë të shek. XIX.
1935Alexandër Moisiu (Reison Gjaci)(1879-1935) - aktor i njohur austriak me origjinë shqiptare.
1946Nikollë Gàzulli (1895-1946) - klerik, intelektual, studiues, albanolog, etnograf, historian, leksikograf e gjuhëtar. U vra prej forcat të regjimit komunist më 23 mars 1946. Gelasius - pseudonimi letrar i Dom Nikollë Gazullit.
2011Elizabeth Taylor (1932-2011) - aktore, stiliste dhe filantrope anglo-amerikane, e famshme për rolet e saj, për sytë e veçantë dhe për shtatë martesat e saj.
2020Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane. E ëma e Migel Bosè. Vdiq me Coronavirus.
“Letër e padërguar” e Mitrush Kutelit
nga Behar Gjoka
Askush nuk e di se kur u shkrua kjo kartë, fort e çudiçme, në të gjitha pikëpamjet. Madje, është kaq enigëm, sa nuk Lexo Me Teper.
Letërsia shqipe ndodhet në zgrip ekzistencial
nga Behar Gjoka
Krijimi i Qendrës Shqiptare të Studimeve Letrare “Pjetër Budi”, është një sfidë e ndërmarrë me jo pak përgjegjësi. Është një sfidë për të Lexo Me Teper.
“Më mjafton gjuha e Naimit…!”
nga Behar Gjoka
Dëgjon të thuhet shpesh, sidomos nga gjuhëtarët dhe akademikët e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (Azili i Shkencerimit të Lodhur), me jo pak mungesë Lexo Me Teper.
Humanizmi në letërsi
nga Leka Ndoja
Babai i letërsisë antike Homeri, mbahet prej shumë kritikësh dhe studiuesish duke përfshirë dhe historianët vetë si autori më objektiv i situatave dhe i paanshëm Lexo Me Teper.
“Lyra” e Haxhiademit, mes tragjikes dhe neoklasicizmit
nga Emrije Krosi (Pjesa e Dytë)
Parathënia si “paratekst” apo “ad hoc” i Parathanëjes së Haxhiademit
Në këtë kuadër, Haxhiademi është një ndër poetët e Lexo Me Teper.
“Lyra” e Haxhiademit, mes tragjikes dhe neoklasicizmit
nga Emrije Krosi (Pjesa e Parë)
(Koha dhe leximi në ex nihilis…)
Të kuptosh një poet, një tekst më përtej kohës së tij, nuk është Lexo Me Teper.
Përshpirtje për Shpresën, Zonjën e nderuar ose virtytin…
nga Visar Zhiti
Ka njerëz që ikin nga kjo jetë me pikëllimin e atyre që i deshën dhe i duan deri sa të jenë, Lexo Me Teper.
Biografia si mallkim
nga Behar Gjoka
Në lidhje me jetën e shkrimtarëve, më është krijuar bindja se biografia, njollat dhe kleçkat, siç emërtoheshin në kohën e realizmit socialist, është kthyer në mallkim, Lexo Me Teper.
“Romantizmi i zi” i Mitrush Kutelit
Mitemat e novelës “E madhe është gjëma e mëkatit”
(Tat Tanushi i Bubutimës)
nga Leka Ndoja – cikli: “Krestomancia e letërsisë shqipe, 2″
Konteksti kur u shkrua vepra
Në Lexo Me Teper.
Letërsia dhe studimet kulturale neomarksiste
nga Leka Ndoja
Fillesat e sistemit të ri letrar
Nëse në vitet ’30 të shek. XX në Shqipëri diskutimet e shtypit u përqendruan në zhvillimin e arsimit publik Lexo Me Teper.
Kur Idhujt Zgavrohen
nga Visar Zhiti
(Po flasim për zgavrën në letrat tona…)
Shkrimtari Ardian Vehbiu nxori në revistën “Peizazhe të Fjalës” shkrimin e radhës, në 21 korrik 2002, me titullin metaforik “Idhuj Lexo Me Teper.
Akademikët e Urrejtjes ose
Mjerim Intelektual i Nashove të rinj…
polemikë nga Jozef Radi
Kur një miku im më nisi linkun e shkrimit “Idhuj të Zgavërt” pata njëfarë hezitimi për lexim. Qysh Lexo Me Teper.