Fati tragjik i një tragjediani. (Et’hem Haxhiademi) nga Miho Gjini Me rastin e 58-vjetorit të ndarjes nga jeta Ja që ndodh në jetë edhe kështu: që krijues të mëdhenj të një kombi, poliedrikë në shtrirje e të shkëlqyer në vlera, të kenë fatin më tragjik, ashtu sikundër qe edhe vepra […]
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
Bashkëkohësia dhe Literatura e Diasporës
Intervistë e Leka Ndojës për gazetarin Ben Andoni
1.Mendoni se studimi i letërsisë së diasporës do të dimensionojë ndryshe letërsinë shqiptare?
Studimi i letërsisë së diasporës si komponente e Lexo Me Teper.
Phallogocentrizmi – kritika dhe teoria mbi letërsinë
si koncept i Jacques Lacanit
nga Leka Ndoja
Studiuesja Emrije Krosi e trajton temën e “letërsisë feministe” pas vitit 1990, me nëntemë “kritika maskiliste” vs Lexo Me Teper.
Erosi dhe Seksi si kënaqësi apo (i)moralitet migjenian
dhe tabuthyes në letërsinë shqipe.
nga Emrije Krosi
Migjeni është një poet të cilit kritika i është qasur në mënyra të ndryshme, por jo Lexo Me Teper.
Nji yll që shuhej mes njerëzve të dashtun…
kujtim nga Leka Ndoja
Lazër Radi, disa ditë përpara se të mbyllte sytë, përmes nuses së nipit, Tefta Radit më kishte thirrur ta takoja, Lexo Me Teper.
Përkthimi “tradhëtor” Homerik
nga Leka Ndoja
Në vitin 2000 i qeshë kushtue leximit të veprave albanologjike. Dorëzova në TVSH, Sinopsin e nji cikli prej 6 dokumentaresh titullue: “Mitet” pastaj të ciklit “Qytetërimi Lexo Me Teper.
Ikonografi skënderbegiane - Portretet origjinale të Heroit Kombëtar
nga Fotaq Andrea e Dritan Muka
Pjesa e parë
Nisur nga ideja madhore e Prof. Kristo Frashërit që Skënderbeu “nuk është thjesht udhëheqës i luftës çlirimtare… Lexo Me Teper.
Kolazh mbi figurën e Frederik Rreshpjes
nga Anton Çefa
Kanë thanë për Frederik Rreshpen
“…vepra e Frederik Rreshpes është poezi e dorës së parë të kalibrit europian.”
Hans Joakim Lankch (Gjermani).
“…që në rininë e Lexo Me Teper.
Vorret e dallëndyshes
nga Mark Simoni
Kur, nëpër biseda flisja për ndonjë batutë a ngjarje të vogël që kisha me Frederikun, (Rreshpjen), shpesh njerëzit hapnin sytë dhe pyesnin:
-Pse, gjallë është?
Madje disa e Lexo Me Teper.
Rrëfime e dhimbje rreth Kishës së Vaut të Dejës
nga Ndoc Selimi
Në vazhdim të aventurave komuniste kundër fesë e objekteve të kultit në Shqipëri le të ndalemi pak te tragjedia Lexo Me Teper.
“Njeriu Vitruvian” i Moikom Zeqos –
Letër nga Fotaq Andrea
I dashur Moikom,
Duke më dërguar esenë tënde “Njeriu Vitruvian” – një shkrim sa rrëmbyes e gllabërues, aq edhe universalis e quint-essencialis Lexo Me Teper.
Varri i Zvërnecit dhe aludimet rreth tij.
nga Ilirjan Gjika
A i përket një gjenerali bizantin të vrarë në Vlorë?!
Në 1 maj të vitit 1900, studjuesi austriak, Karl Paç, pasi vizitoi kishën Lexo Me Teper.
Dardanët e Ilirisë apo të Trojës Homerike
(A janë të të njejtit bosht biologjiko-social?)
nga Genci Hoti
Studiuesit dhe shkrimtarët shqiptarë të të gjithë kohrave kanë arritur në një deduksion: Dardanët e Ilirisë Lexo Me Teper.