Fati tragjik i një tragjediani. (Et’hem Haxhiademi) nga Miho Gjini Me rastin e 58-vjetorit të ndarjes nga jeta Ja që ndodh në jetë edhe kështu: që krijues të mëdhenj të një kombi, poliedrikë në shtrirje e të shkëlqyer në vlera, të kenë fatin më tragjik, ashtu sikundër qe edhe vepra […]
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
Mbi jetën dhe veprën e Pano Taçit…
Pano Taçi është poet i njohur.
Pano Taçi kaloi mbi dy dekada të jetës së tij në burgjet e regjimit komunist të Enver Hoxhës dhe Lexo Me Teper.
Krimet e komunizmit filluan gjatë luftës
dhe u ligjëruan me Gjyqin Special
nga Thanas L. Gjika
(Me rastin e 75-vjetorit të Gjyqit Special mars-prill 1945)
Qëndrimi që mbajmë ndaj krimeve të Lexo Me Teper.
Tirana intelektuale: shkrimtarët tiranas të përvojtur
nga Marsida T. Najdeni
Faleminderit Zenita Farka, Petrit Kusi, Viril Llagami,
Robert Elsie, Nini Mano, Arjeta Kokalari, etj për ndihmën.
Këta intelektualë dhe trima kanë nevojë t’i Lexo Me Teper.
Historiku i përmbledhur i Teatrit Kombëtar
nga Aurel Plasari – korrik 2018
Mjafton që, si një heqje nervi, t’ia shkulësh një shoqërie kujtesën historike që ta kthesh atë në barbare. “Mjerë Lexo Me Teper.
Letërsia e kujtesës, që u dënua, dhe universalja e saj
Përsiatje dhe polemikë nga Visar Zhiti
Për lexuesit e letërsisë dhe jo vetëm:
ju lutem lexoni përsiatjen e mrekullueshme të Visar Zhitit Lexo Me Teper.
Datë makthi, ku jetë të pafaj u morën dhe shpirtra fisnikësh,
atdhetarë të dijshëm u hodhën në ferr.
Emnat e tyne janë kujtu, edhe kur tmerri kishte depërtu kudo.
Dritën Lexo Me Teper.
Gjyqi Special
shkruar nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar “Pushtimi”. Ajo u përcoll të luhej në rrethe – si Elbasan, Lexo Me Teper.
Lazër Radi
Kontributi i pavlerësuar i një publicisti të talentuar
portret nga Erilda Sulika (Shqip)
Gazetari, publicisti, shkrimtari dhe përkthyesi,
pati një aktivitet të ethshëm publicistik,
duke kaluar nëpër një kalvar vuajtjesh Lexo Me Teper.
Gjyqi Special: një akt terrorizmi shtetëror
nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar Pushtimi. Ajo u përcoll të luhej në rrethe Lexo Me Teper.
Kur “Zëri i Popullit” sulmonte “Armikun e Popullit”
nga Jozef Radi
Mbas dyzet e shtatë vitesh burg dhe internim të pandërprerë, Lazër Radi, u shfaq në fillim të viteve nëntëdhjetë, në Lexo Me Teper.
Skeda e Lazër Radit në Gjyqin Special (13 prill 1945)
Deklarata të Prokurorit të Gjyqit Special Bedri Spahiu
Gjyq i posaçëm Special (1945) u bë me të arrestuarit e listës së rekomanduar Lexo Me Teper.
Cenni biografici sul Dr. Lazër Radi
Lazër Radi, nasce il 29 gennaio del 1916 a Prizren (Kossovë), città conosciuta per la famosa “Lega degli Albanesi” del 1878, in una famiglia di Lexo Me Teper.