Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
Refleksione të thella mbi një shkresë krimi!
nga Jozef Radi
Para pak ditësh më ra në dorë një material prej atyre që konsiderohen të Sigurimit të Shtetit, e që simbas historianit dhe Lexo Me Teper.
Dr. Robert Elsie & Dr. Vinçenc Golletti nё njё intervistё,
29 vite tё shkuara - Sa pak ka ndryshuar Shqipёria!!
Botuar te Arbёria 9 – (Themelues Vinçenc Golletti Baffa)
(5, 1989, 1) – 1 Lexo Me Teper.
Nji vend në Panteonin e Mos’harrimit
nga Dr. Petro Vuçani
Ndahet prej nesh shkrimtari, poeti e patrioti Lazër Radi (1916-1998)
.
Mjerisht, nji nga nji po treten në ikjen e ngaherëshme njerëzit ma të ndritur. Lexo Me Teper.
Letërsia e kujtesës, që u dënua, dhe universalja e saj
Përsiatje dhe polemikë nga Visar Zhiti
Për lexuesit e letërsisë dhe jo vetëm:
ju lutem lexoni përsiatjen e mrekullueshme të Visar Zhitit Lexo Me Teper.
Historiku i revistës letrare ARS përmes shifrash
17 vjet nga dalja e numrit të parë
*Më 31 Mars bëhen 17 vjet nga dalja e numrit të parë të revistës letrare shqiptare ARS.
*Përgjatë Lexo Me Teper.
Arbana -
tregim nga Ferdinand Laholli
(Nga Cikli “Savra në kujtimet e mia nga Gjermania”)
Saçi i diellit përvëlonte atë fillim shtatori të vitit 1982, e nxënësit sado që tregoheshin gazmorë në Lexo Me Teper.
Heshtja – e vetmja shkencë! Hans – Joachim Lanksch
(për poetin Primo Shllaku)
“Poezitë e Primo Shllakut, vetëm me ndonjë përjashtim, janë ankesa të drejtpërdrejta, janë imazhe dhe skica shpirtnore të linduna Lexo Me Teper.
Dashuria ky shpend i humbur hapësirave… Jozef Radi (2000)
Mbi librin e Ferdinand Lahollit
“Urrejtja, nuk është dashuria ime!”
Ky shkrim asht i 13 viteve ma parë, i botuem te RD e Lexo Me Teper.
Kulti i rrëzuem i anmikut…
Jozef Radi (Ars 2004)
Takimi dhe njohja me Robert Elsie-në
N’ato fillime t’çorodituna të viteve nantdhjetë, Robert Elsie, s’qe nji personazh krejt i panjoftun për ata që Lexo Me Teper.
Midis ëndrrës dhe realitetit Ferdinand Laholli (Esse)
Që ëndërrimi është i qielltë, kjo tashmë dëgjohet thuajse përditshëm, por që prekja e qiellit nuk qenka ngjarje përditshmërie, kuptohet vetëm atëhere, kur me Lexo Me Teper.
Të dalësh nga Mjegulla –
nga Visar Zhiti
Mbi librin “Kujtesa e Mjegullës” i Jozef Radit
(…edhe kur na ka munguar buka –
s’na ka munguar Poezia…visar zhiti)
Ta kundërshtosh fatin me Poezi!
T’i Lexo Me Teper.
Arbëria, 10 (janar – prill) 1993
“Mëmëdheu është gjuha që më mësoi mëma…”
Themelues Vinçenc Golleti Baffa
Wielandstr. 23
D69120 Heidelberg
Kryeredaktor: Jozef Radi (Rr. “Reshit Çollaku” 118) Redaktore: Sevim Arbana
Këshilli Botues:
Dr. Petro Vuçani, Prof. Lexo Me Teper.