Lec Shllaku (Shkodër, 3 nëntor 1921 – 5 gusht 2007)
Lec Shllaku (Shkodër, 3 nëntor 1921 – 5 gusht 2007)
Memorje në përkujtim të Artistit…-
Lec Shllaku u lind më 3 nëntor 1921, në qytetin e Shkodrës. Shkollën fillore e kreu në “Shkollën Fretnore” dhe të mesmen në gjimnazin “Illyricum”, si kolegjial. Klasën e fundit dhe maturën e merr në shkollën “28 Nëntori”. Më pas përfundon shkëlqyeshëm institutin 2-vjeçar dhe studimet e larta në Universitetin e Tiranës në degën Gjuhë-Letërsi ne vitin 1966. Është i ati i aktorit Bruno Shllaku* dhe poetit e sudiuesit Primo Shllaku.
Në vitet 1945-1949, vuri në skenë me grupin e teatrit pranë Shtëpisë së Kulturës Shkodër disa pjesë, si: Agimi, Kopraci, Jeta fillon përsëri, Shërbëtori i dy zotërinjve, Tirani i Padovës. Së toku me regjisorin Andrea Skanjeti,*, u bë ndër artistët që dhanë një ndihmesë të madhe në ngritjen dhe kualifikimin e aktorëve të ardhshëm profesionistë të teatrit “Migjeni”* të Shkodrës. Qysh nga viti 1950-1962 ka punuar si regjisor i këtij teatri. Në vitin 1952, vuri në skenë në teatrin “Migjeni” komedinë e Molerit “Koprraci”, që shënoi një ngjarje të bujshme artistike për kohën. Ai theksoi veçanërisht anët e forta e dramatike të komedisë, përçudjen e karakterit të njeriut nga vesi i koprracisë, sikundër qe trajtimi i figurës së Harpagonit nga aktori Zef Jubani.* Tone të zymta tragjike, shoqëruar me ankth që vinte prej rrezikshmërisë që paraqiste Tuç Maku, u vunë re në inskenimin e dramës “Toka jonë” e Kolë Jakovës*, 1954. Koncepti regjisorial i Lec Shllakut i dha një frymë realiste dramës së Ndrek Lucës*, “Shtatë shaljanët”, 1958, duke iu larguar zgjidhjeve monumentale e patetike dhe duke mësuar sa më shumë vërtetësi historike dhe karaktere të gjalla. Me themelimin e teatrit “Skampa”* të Elbasanit, me 1982-1970, shkoi dhe punoi aty si regjisor, duke vënë në skenë 13 pjesë, 10 drama e 3 komedi, si: Rrethimi i bardhë, Shtatë shaljanët, Fundi i një intrige, Shqetësimet e Sokratit etj. Në këtë teatër vuri në skenë me një sukses të bujshëm, falë një fantazie të pasur regjisoriale, komedine “Njeriu që pa vdekjen me sy” të Viktor Eftimiut,* më 1965; e cila mund të çmohet si një nga punimet e tij më të mira regjisoriale. Përmes saj ai i dha jetë një subjekti plot peripeci e befasime humoristike (në një nga fushatat elektorale të radhës), duke u ngulmuar në trajtën e mprehtë të kundërshtive komike të veprës, mesazhet e saj, tipat. Me këtë komedi ai shpërfaqi talentet e dy aktorëve të njohur të teatrit shqiptar, Robert Ndrenikës,* në rolin e Filimonit dhe Shpëtim Shmilit,* në rolin e Eliodor Pakut, vagabondit. Një humor që rridhte nga shfrytëzimi i mençur i situatës komike, po ashtu nga vizatimi i disa karaktereve orgjinale, u pa edhe te trajtimi që i bëri komedisë Shërbëtori i dy zotërinjve e Karlo Goldonit.
Regjisori u mësoi enkas kontrasteve komike, por pa iu shmangur seriozitetit në ballafaqimin moral e karakterial midis personazheve, të dhëna këto përmes një sarkazme të holle e pa tepri. Përmes vënies në skenë të dramës “Udha e Zavalinajve” e Thanas Borodanit,* më 1967, sado që një refleks i klisheve letrare të kërkuara për trajtimin e temës së fshatit, Lec Shllaku ndërtoi përkundrazi një strukturë dhe atmosferë gazmore, duke ngulmuar më fort në vërtetësinë e raporteve njerëzore, të dhëna përgjithësisht në një tonim optimist e shkaktor, në sajë të dhuntisë për t’i njëmendësuar në shenja e gjetje të mprehta regjisoriale ndodhitë dhe personazhet e përfshira në subjektin e thjeshtë të kësaj pjese.
Mbas 8 vitesh punë të suksesshme në këtë teatër, u largua me masë ndëshkimore dhe u çua të punojë si mësues në rrethinat e Shkodrës, në shkollën 8-vjeçare në Koplik. Nga viti 1970-1976, ka punuar si mësues letërsie në shkollën e mesme të Shkodrës. Ka shkruar në gjedhe të ndryshme letrare, si poezi, tregime, romane, publicistikë, studime, një pjesë e të cilave janë ende në dorëshkrim. Në fushën e studimeve mbi teatrin ai ka botuar monografitë Zef Jubani, Loro Kovaçi, ndërsa libri “Maska shkodrane”ë është një studim përfshirës, i natyrës historike, me fakte, dokumente dhe vlerësime të shumta, që rrok një periudhë të gjatë të zhvillimi të teatrit në qytetin e Shkodrës e më gjerë, filluar qysh nga Rilindja Kombëtare. Ka botuar gjithashtu poemën Noria e Nika, si dhe dramat Skënderbeu, Shqetësimet e Sokratit. Mban titullin “Artist i Popullit”.
Marrë nga muri i fb i Bruno Shllakut 14 qershor 2023