Observatori Megalit pellazgo-ilir afër Kumanovës – nga Fahri Xharra – Gjakovë/

Observatori Megalit pellazgo-ilir afër Kumanovës
nga Fahri Xharra – Gjakovë/

…Vendi i pestë i botës ku kishte observator prej nga vërehej qielli, lëvizja e yjeve dhe e Diellit, që edhe sot e kësaj dite banohet nga shqiptarë është në bjeshkët e Kumanovës. Quhet Kokino (më vjen keq që nuk e di se si ajo bjeshkë quhet në shqip)

Sa më shumë po kalon koha; sa ma shumë i afrohemi një errësimi të madh kombëtar, aq më shumë po e shoh gjithë këtë mohim të vetëvetes. Mos groponi se nuk duhet, mos i preni thonjtë natën se nuk duhet, mos i numroni yjet natën se nuk duhet; kështu na thoshin. Dhe ne, ashtu pa menduar fare pse ishin këto këshilla bënim atë që na thonin dhe i përkuleshim mosdijes, e përqafonim errësirën pse dritën nuk na e donte syri!!
Na janë mshehë gjërat me shekuj, po edhe vazhdojnë të na mëshihen. Prap rreth rrethit dhe në rrethin pa dalje, prap në frigën nga shpejtësia e informimit, mësimit dhe vetëdijësimit. Terr!!
Agjensia Amerikane e Hapësirës NASA në vitin 2005, i përcaktoi këto pesë vende, si trashëgimi botërore e vendeve nga ku është vrojtuar qielli mijëra vjet më herët: Abu Simbel (Egjypt), Stonehenge (Britani e Madhe), Angkor Vat (Kambogja), Goseck (Gjermani) dhe… jo nuk e them dot, se ne shqiptarët kemi nga ata të cilët nuk e besojnë dhe nuk na lejojnë t’i besojmë. Vendi i pestë i botës ku kishte observator, prej nga vërehej qielli dhe lëvizja e yjeve dhe e Diellit, edhe sot e kësaj dite banohet nga shqiptarët dhe është në bjeshkët e Kumanovës. Quhet Kokino. (Më vjen keq që nuk e di si ajo bjeshkë quhet në shqip)

Kush e thotë që Kokino ishte Ilire? Po, kjo është e vërtetë. Kemi pra të bëjmë me të parët tanë që kishin njohuri astrologjike, mjeksore, ndërtimtari anijesh; i kishin qytetet e tyre, kishin mbretëritë e tyre, i farkonin monedhat dhe shpatat!
Pse tani Kokino, kur përditë e më tepër ballafaqohemi me papunësi, me ulje të standardit jetësor dhe me… me…? Por ne duhet ta dijmë se kush ishim dhe si të tillë ta rrisim krenarinë tonë kombëtare e të mos biem prè e mashtrimeve, vetëmohimeve dhe vetzhbërjes…
Ishte viti 2001. Në udhën që mund të ecet vetëm këmbë deri në maje të bjeshkës, afër fshatit Kokino, arkeologu Jovica Stanovski e zbuloi një vend arkeologjik që daton që nga , . Vendzbulimi e ka një dimension hijerëndë dhe është i gdhendur në dy nivele. “Ulëset “ prej guri e mbizotërojnë vendin dhe janë të pikësuara drejt lindjes.
A ishin ato vende ashtu të paprekura nga dora e njeriut? Jo. Që nga vizita e pare vërehën gjurmët e ndërhyerjes së dorës së njeriut. Çdo gjë është e rregulluar që t’i përshtatet një observatori qiellor. Sipas koordinatave të Diellit si dhe nga qeramika e gjetur është konstatuar që Observatori daton që viti 1800 para Krishtit. Ne pra, ishim aty. Tanët punonin aty. Gropimet arkeologjike aty afër apo në vend na zbuluan material të çmuar: fragmente qeramike, eshtra shtazësh, peshore piramidale, fragmente të gurve të bluarjes, dhe zoti e di çka tjetër, që nuk tregohet.

Është vërtetuar se vendi i gjetur është përdorur përgjat dy mijëvjeqarëve prK si Observator, me të cilën shihet kulura e lartë e popullit, si edhe organizimi shoqëror i pellazgo-ilirëve të kohës.
Materialet e gjetura në platformën e epërme e që mund të barten, dëshmojnë se ato kishin edhe qëllimet tjera të përdorimit e që nuk dihet pse. Por vetë vendi dhe koncepti i vendit tregon se aty ishte edhe një Majë e Shenjtë.
Shenjat e gjetura të gdhendura mbi gurë i tregonin shënimet e të gjitha pikave karakteristike të lëvizjes së Diellit dhe Hënës në horizontin Lindor. Observatori ishte stacionar (i palëvizëshëm) nga i cili shenjoheshin pozitat e diellit në dimër dhe verë. Lartësia e tij mbidetare ishte 1013 metra. Banorët pellazgë i përdorën shkëmbijtë natyrorë vullkanikë për të shënjuar lëvizjet e trupave qiellorë duke bërë edhe kalendarin lunar (të Hënës). Por vendi i zbuluar e kishte edhe rëndësinë e tij edhe si vend i ceremonive fetare të hershme historike. Sipas gjithë gjasave, në kohën më të rëndësishme të vitit në kohën e korrjeve “lidheshin” me Perëndinë e Diellit për falënderime dhe për shpresë për korrje më të begata vitin tjetër. Ky mal dhe rreth malit janë quajtur “Mali i Shenjtë”.
Në regjionin Kumanovë-Kratovë janë gjetur mbi 10 tempuj, që i takojnë kulturës Kokino, duke shkuar prapa 40 shekuj. Janë gjetur vizatime mbi shkëmbinj e posaçërisht vizatimet e shqiponjave. Janë gjetë gjithashtu edhe figurina të njeriut dhe kafshëve. Kultura e Kokinos është kulturë shumë e vjetër në tokat ilire.
Observatori Megalitik i Kokinos është në veri-lindje të FYROM-t afër kufirit me Serbinë; afër fshatit Kokino në vijë kufitare me fshatin Arbanasko. Në të tërë rajonin janë regjistruar vendet arkeologjike që datojnë nga koha e Neolitit duke mbajtur në vete vendbanime të rëndësishme, vende të shenjta dhe ngjarje deri në 6000 vjet të vjetra.
Vendi ku është vrojtuar pozita verore e diellit është i ruajtur mirë, vendi i vjeshtës dhe pranverës ka dëmtime të vogla, kurse aty ku është vërejtur pozita më e lartë në qiell gjatë dimrit ka dëmtime të mëdha.
Të gjitha këto dëmtime janë të mundura nga tërmetet që kanë dridhur tokën gjatë historisë. Edhe pozita qendrore e Observatorit është e ruajtur dhe e shënuar mirë.
2 qershor 2013 (marrë nga Gazeta Dielli)

Related Images: