back to top
25.5 C
Tirana
E enjte, 3 Tetor, 2024

Njerzorja predominon tek mjeshtri Lazër Radi… – nga Kazanova Aliaj

Gazeta

Lazër Radi, qershor 1991: Ju paça miqtë e mi!
Lazër Radi, qershor 1991: Ju paça miqtë e mi!
Njerzorja predominon tek mjeshtri Lazër Radi…
nga Kazanova Aliaj
(nga cikli “Fund javë me Kazanovën”)

Të futesh në botën e shkrimet e Dr. Lazër Radit e prek atë në të katër anët e globit dhe ndjen tonet e fuqishme të fjalës që Lazri fal nga përkthimet e tij, ku shpesh fjala merr nji fuqi të jashtëzakonshme si në ngarkesën e saj artistike edhe në shumllojshmërinë e sajë, ndaj duhet të jeshë i kujdesshëm gjatë leximit, mbasi nji fjalor i pasun e i butë i shqipes në gegnisht të ban ta ndjekësh çdo faqe me shumë vëmendje.
E kam lexuar të gjithin në gjatë kohë me andje dhe kurreshtje… Asht niveli i lartë klasik i përkthimit, dhe kuptohet nga rrjedhshmëri e fjalive… fjalori i tij asht i fuqishëm e i përplotë. Të bajnë përshtypje gjatë leximit, temat dhe përmbajtjet e tyne (pra, përzgjedhjet e autorit dhe shija e tij). E kështu që jam me fat që i kam prek, njohë e lexue këto përkthime.
Fjalitë përcjellin melodinë e tyne që ti e ndjen tek përkthyesi, të përgatit psikologjikisht si në teatër se si do rrjedhin ngjarjet, diçka e përbashkët me Robert Shvarcin, simbas meje…
Kur futem të lexoj Lazër Radin, harroj gjithçka, sa asht ora, në asht natë apo ditë… Jam e gjitha aty! Vetëm enciklopedinë nuk e kam lexuar me marrëzinë time se asht 800 e sa faqe, por kam lexuar nga 10 ose më pak faqe në ditë sepse lexoja dhe veprat e tjera njikohësisht. Gjatë leximit të Enciklopedisë (aq sa e kam arritë me lexue) asht e gjithë bota aty mbrenda me kompleksitetin njerzor, teknologji, shkencë me tregues, që lexuesi të shkojë natyrshëm drejt këtyne treguesve, jo të lehtë për t’i njoftë e lexue, ajo asht mjaft bashkëkohore…
Njerzoria predominon te mjeshtri Lazër Radi…

Lazer Radi - Mbas Vajit (1984)
Lazer Radi – Mbas Vajit (1984)

Ai asht gjithëpërfshimës në krijimet e tij. Kur e lexon atë të duket sikur je në nji kopësht të Babilonisë, lule të modeleve e ngjyrave të ndryshme me aromat ma të kandëshme dhe dhimbja e trishtimi ka modelin e saj, asht gjithëpërfshimëse… gjithçka gjen në shkrimet e tij!
Kur lexon Triologjinë e Jetës së tij, do të gjesh kapituj që janë thuejse të ngjashëm me romanin, “Zemra” e Edmond De Amicis… e shkrimtarë të këtij niveli… edhe pse kishte dhe ka pak… e pikrisht ky shkrimtarë duhesh dënue se diktatura nuk i pranonte por i ndëshkonte asht nga kapitujt ku shkruhet jeta e nji shkrimtari të fuqishëm… mjaft interesante…!
Vepra e Lazër Radit, (pjesa ma e madhe e saj) asht punue në galerat dhe kampet e internimeve të diktaturës e për të cilat asht ndëshkue. Sot për koinçidencë, (29 nëntor 2023) ndëshkuesit po festojnë vuajtjet e këtij modeli, ndëshkimin i këtyne njerëzve të fuqishëm që do t’i mungojnë shumë këtij vendi, ishte fitorja e tyne.
Gëzuar festën e ndëshkimit të shqiptarëve o kmerë të kuq.
Nji monument asht ngritë në kohë me dëshmitë, emocionet e dhimbjet e të ndëshkuemve të pa merituem, për kaq vjet ku ma e pakta duhet t’u ishte kërkue falje, por monstrat bajnë hipokritin. Askush nga këto monstra s’asht ndëshkue… Do t’ishte më mirë të kishte ndodhë si me Çausheskun, po kjo s’ndodhi e tesh janë azilantë në vendet “kapitaliste”… por nji monument do ishte nji përligjie e pafajsisë…!
Andrra e parealizuar e patriotëve dhe atdhetarëve si Lazër Radi, që nuk e ndali lahutën e melodinë sajë edhe kur u munduen ta heshtin nëpër ato katakombe, ai i këndoi atdheut me fjalën e tij që kishte tingujt e lahutës… dhe ajo ndjehet edhe mbas ikjes së tij.
Ndjehet në të gjithë veprën e tij pa fund…
27 nëntor 2023

Marrë nga Muri i FB Luçiano Radi, 16 dhjetor 2023

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.