Mrizi i Zanavet – Lirikë nga At Gjergj Fishta O.F.M.

Mrizi i Zanavet – Lirikë nga At Gjergj Fishta O.F.M.
Përgatiti Fritz Radovani

Shqypnis

1.T’ falem, Shqypni, ti i shpirtit t’em dishiri!
I lum njimend jam un n’gji tand tue rrnue,
Tue gzue t’pamt tand, tue t’hjekë atë ajr t’kullue,
Si Leka i Madhi e Skanderbegu i biri.

2.Kjé i Lumi vetë, qi mue m’dërgoi ksi hiri
Për nën qiellë tande t’kthielltë un me u përftue,
Malet e hjedhta e t’blerta me shikjue,
Ku Shqypja e Burrit s’dron se i qaset niri.

3.Ktu trima léjn gjithmonë, pse ti jé nana
E armvet n’zâ, qi shndrisin duerët e t’lumit,
Kah des për ty i rrebtë e trim si Zana.

4.Eden n’Ballkan ti jé; ti prej t’Amshu’mit
N’Balkan jé shkrue Mbretneshë mbi fiset t’tana:
Hyp fronin, pra, e sundo, Shqypni, m’t’liru’mit.

Koment nga At Viktor Volaj O.F.M:
1.Ti i shpirtit t’em dishiri! – Dishir me të vërtetë i shpirtit të Poetit, i cilli i kushton
jetën deri në ditë të vdekjes idealit kombtar. Vështirë se mund të na përmendë
historija e leteraturës botnore ndonji emën qi t’ia ketë kushtue krejt veprimin e vet letrar përlimit t’idesë kombtare si Fishta. Frymzue prej këtij ideali, Zana e tij këndon trimninë, besën, burrninë e nderën shqyptare me Lahutë; frushkulloi me fishkull djegëse veset e kombit e të Shtetit parasit me satirë; zgjoi, trandi, ngjalli me lirikë e melodrame atdhetare ndiesinë kombtare. – Tue hjekë…, tue thithë ajrin…
2.Leka i Madhi: Leka i Madh (356-323 para Krishtit). Mbret i Maqedonisë, i biri i
Filipit Maqedonas, i cili shtroi Gadishullin e Ballkanit, Azinë e Vogël, Afrikën Veriore e
u shty ngadhnjyes deri në Hindi. Maqedonasit kjenë nji vllazni me Ilirë e Epirotas.
Dihet me siguri se ata flitshin nji gjuhë krejt ndryshej prej greqishtes. Skandërbegu i
biri, përdor për trashigimtar gjaku e trimnije.
3.Dërgoi ksi hiri, nji dhanti këso dore, nji nderë kaq të madhe, – me u perftue: me u
xanë, me lindë. Malet e hjedhta e t’blerta: qi ngrihen madhnueshem, e të veshuna me landë e blerime.
-Ku Shqypja e Burrit: Shqypja, – personifikimi i Lirisë – e Burrit, e Pirros, mbretit
t’Epiriotve, nji fisi me Ilirët, ndej e lirë, megjthse e strukun ndër male, edhe gjatë
shekujve të robnisë; qaset – afrohet, nuk ka frigë se i qaset njeri (niri).
4.qi shndrisin duerët e t’lumit; qi flakrojnë në dorë të luftarit shqyptar të lumnueshëm. – i rrebtë, pa iu tutë syni përballë anmikut, i vendosun, trim me zemër të fortë.
Eden n’Ballkan: antonomazi, Parriz toke, vendi ma i bukri në Ballkan. – Hyp fronin,
hyp në fron!
-M’t’liru’mit: – mbi bijt tu të liruem prej robnije.

Shënim nga Fritz Radovani: Shqypnis, asht ndër poezitë ma të bukra të At Gjergj Fishtës. Lexuesit mund të drejtojnë një pyetje: “Deri kur nuk do të studjohet At Gjergj Fishta në shkollat Shqiptare?”
Melbourne, 25 Janar 2025 Shkodër, 1941

Related Images: