back to top
11.5 C
Tirana
E shtunë, 2 Nëntor, 2024

“Kulla me Karakoll”, Kokdode, Pukë – nga Jaho Brahaj

Gazeta

Jaho Brahaj
Jaho Brahaj
“Kulla me Karakoll”, Kokdode, Pukë
nga Jaho Brahaj

Kur Edit Durham, kaloi më 1908-n në këtë fshat të Pukës do t’i bënte përshtypje një banesë tepër e veçantë. “Është banesa më interesante që pashë në Shqipërinë e Veriut”, – do të shprehej studiuesja angleze për banesën-kullë në fshatin Kokodë të Pukës që fatkeqësisht sot përbën ekzemplarin e vetëm të këtij tipi banese në Shqipëri
Në Shqipërinë e Veriut deri para disa viteve ruheshin tre banesa të quajtura kulla me karakoll. Karakolli ishte një ndërtim një kat më i lartë se ambientet e banimit me perimetër të vogël, i pajisur me frëngji dhe shërbente vetëm për mbrojtjen e banorëve të kësaj banese. Në Shqipërinë e Veriut njëra prej këtyre banesave u përmbyt nga liqeni i Fierzës në fshatin Dardhë të Pukës. Tjetra në rrethin (krahina) e Hasit do të rezistonte, por pa mundur të ekzistojë deri më sot.
E vetmja “dëshmi” e kësaj lloj banese është në fshatin Kokdodë të Pukës.
E braktisur nga banorët e saj që prej shumë vitesh dhe e harruar nga institucionet shtetërore, banesa-kullë është në prag të shkatërrimit total edhe se çatia është tepër e dëmtuar. E ndërtuar në fillim te viteve 1800 ajo dallon tipologjikisht nga gjithë banesat-kullë të krahinës. Ndërsa interesi ndaj saj shtohet edhe nga mjeshtëria dhe mentaliteti i gdhendjeve të shenjave në gurët e qosheve të kësaj banese, të cilat ruajnë kode të lashta të jetës së banorëve të krahinës.
Kode që koha në shumicën e rasteve ne banesat e tjera të krahinës i ka zhdukur si shpagim edhe për indiferencën e njerëzve dhe mosdokumentimit.

Kulla me Karakoll Kokdode - Pukë.(foto Jaho Brahaj 1994)
Kulla me Karakoll Kokdode – Pukë (foto Jaho Brahaj 1994)

* * *
-Kulla e Kokdodës nuk është e shpallur Monument Kulture asnjëherë.
Histori e gjatë: është propozuar që në vitin 1984, nga Muzeu Historik Pukë, por atëherë nuk u shpall pse nuk kishte rrugë të përshtatshme makine që të mirëmbahej dhe restaurohej.
-Ruhet dokumentacioni grafik, arkitektonik dhe fotografik i përgatitur nga Arkitekti-Studiues më i mirë i Arkitekturës Popullore Prof. Dr. Piro Thoma, që është bërë me interesimin e Muzeut Historik Pukë në ato vite.
-Due me kujtue e mos me ja harrue nderën Lush Kolës së Gralishtit, ku kemi bujtur atë natë, e jemi pritur fisnikërishte në ato vitë të vështira; Prof. Piro Thoma, skicografi Faruk Zarshati dhe unë.
Ndera nuk hupet dhe as nuk harrohet…
Marrë nga Muri i FB Jaho Brahaj, 28 shtator 2024

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.