back to top
24.5 C
Tirana
E enjte, 10 Tetor, 2024

Kënga e Zgalemit – nga Maksim Gorki 


Gazeta

Maksim Gorkij - Pesnja o burevestnike - Kenga e Zgalemit
Maksim Gorkij – Pesnja o burevestnike – Kenga e Zgalemit

Kënga e Zgalemit

nga Maksim Gorki

Mbi të thinjurin shesh të detit, era fryn dhe mblidhen retë, midis reve edhe 
detit, kryelartë shkon Zgalemi, si e zezë vetëtimë.
Prek me krahë ai valët, si shigjetë ngjitet reve, dhe këlthet, e retë gjegjin gazin-klithmë t’asaj shpese.

Në atë klithmë n’atë furtunë, 
Zjarr e flakë zemërimi dhe besimi në fitore gjegjin retë në atë klithmë.
Dridhen çafkat dhe rënkojnë, përmbi detin përpëliten; janë gati ato të struken 
nga ky tmerr, në fund të detit.

Përpëliten, si dhe çafkat, kredharakët e rënkojnë; nuk dinë ata të mjerë: gëzim 
lufte, luftë jete; i tmerron ata gjëmimi.

Ndër shkëmbinj mbulon i trëmbur, trupn’e majmë pinguini…

Ngrihet vetëm kryelartë, me guxim, lirisht Zgalemi, mbi të thinjurin det nga
 shkuma.

Gjithnjë e më tepër ngryset, gjithnjë e më poshtë zbresin, përmbi detë retë e zeza
 dhe këndojnë e hidhen valët, lart e drejt nga vjen rrufeja.

Bubullon. Rënkojnë valët: në atë shkumë zemërimi, po luftojnë ato me erën. Turma 
valësh rrëmben era, i mbërthen ajo me forcë, i përplas me vrull shkëmbinjve,
 duke i bërë çika-çika ato masa prej zumrudi.

Po me klithmë shkon Zgalemi, si e zezë 
vetëtimë, si shigjetë i përpin retë, shkumën valësh heq me krahë. Si demon, ai
 vërtitet, madhështor e kryelartë ky demon i zi rrebeshi; qesh e qan ai
 njëherësh…

Qesh me retë, qan prej gazit.

Në tërbimin e gjëmimit lodhje sheh e ndjen demoni; ka besim zogu i furtunës; 
retë-diellin dot s’e fshehin!

Era fryn me ulërimë… Bubullon e shkrep rrufeja…

Ndizen retë flakë e kaltër përmbi detin si greminë. Kap shigjeta vetëtimash dhe
në gji i shuan deti. Si gjarpërinj të zjarrtë dridhen, mu në det e zhduken
thellë pasqyrimet e atyre vetëtimave shigjeta.

Ja furtuna! Vjen furtuna!

Kryelartë e trim Zgalemi, shkon me vrull ndër vetëtima përmbi detin e tërbuar,
që buçet me ulërimë, dhe këlthet-profet fitoreje;

-Sa më tepër e fuqishme le të ngrihet lart furtuna!


Përkthyer nga rusishtja në shqip nga (Lame Kodra) Sejfulla Maleshova

Maksim Aleksejeviç Gorkij (Peshkov)
Maksim Aleksejeviç Gorkij (Peshkov)

Dy fjalë për Zgalemin e Gorkit… dhe gjimnazistët e viteve ’70

Zgalemi – ose e quajtur ndryshe lajmëtari i furtunës, është një prozë poetike e Maksim Gorkit dhe ka qenë tekst i dyfishtë në shkollat e mesme: si në librat e letërsisë, te periudha sovjetike e realizmit socialist, ku Gorki ishte Flamurtari, po edhe në tekstet e rusishtes, ku një prej këtyre teksteve, në mos gaboj atë të vitit të tretë gjimnaz, e kishte shkruar në bashkpunim zysha jonë, e cila më dontë shumë, Luiza Papajani! Një ruse nga Vollgogradi e martuar në Shqipëri me një gjykatës të njohur në Lushnje! Ky tekst ishte me detyrim të mësohej përmendësh, mbasi kishte edhe gjithë nuancat recitative pasionale revolucionare. E keqja më e madhe se ashtu i përkthyer në shqip, kishte ruajtur bukur gjithë tonalitetet e forta dhe tingëllonte po aq fuqishëm, e thuajse me të njëjtin ritëm luftarak si origjinali, por që në tekstet e asaj kohe, emri i përkthyesit nuk përmendej kurrë. Në ato vite, (bëhet fjalë për vitet ’71-’75) thuhej se autori kishte vdekur i çmendur, diku në interrnim në Berat o në Fier s’e kujtoj mirë… Po në ato vite ishte botuar edhe vepra e plotë e Gorkit në shqip, ku në mënyrë të veçantë unë pëlqeja tregimet e tij, të shkruara mjaft kohë para revolucionit, dhe që ishin të një bukurie të rrallë, e thuajse njëri më mahnitës se tjetri… e ku bënte pjesë edhe kjo prozë poetike nga më të bukurat, e përkthyer mrekullisht në shqip. Zgalemi, e shkruar rreth vitit 1901, si një shenjë e fuqishme proteste ndaj carizmit, por që në valën e demagogjive, u transformua, e neve na duhej ta theksonim në komentet tona, se Zgalemi, ishte lajmëtari i revolucionit që po shfaqej në horizont, si ai i 1905, apo 1907 apo edhe i Famëshmi i Tetorit të 1917, që tronditi botën mbarë!
Kët prozë mundem edhe sot ta recitoj përmendësh, e në mënyrë të veçantë pjesën e parë të saj.
Gjithnjë kam besuar dhe besoj se kjo prozë poetike, ndër më të bukurat e përkthimit në gjuhën shqipe, u realizua nga komunisti idealist, Sejfulla Malëshova, me nofkën letrare Lame Kodra, të cilit ishin ata, shokët e tij të idealit, që ia rrënuan jetën deri në shkatërrimin e plotë…!
Sepse Revolucioni nuk jeton dot pa ngrënë bijtë e vet!
jozef radi, 28 mars 2022

Maksim Gorkij - Pesnya o Burevestnike
Maksim Gorkij – Pesnya o Burevestnike

Песня o Буревестнике

Над седой равниной моря ветер тучи собирает. Между тучами и морем гордо реет Буревестник, черной молнии подобный.
То крылом волны касаясь, то стрелой взмывая к тучам, он кричит, и – тучи слышат радость в смелом крике птицы.
В этом крике – жажда бури! Силу гнева, пламя страсти и уверенность в победе слышат тучи в этом крике.
Чайки стонут перед бурей, – стонут, мечутся над морем и на дно его готовы спрятать ужас свой пред бурей.
И гагары тоже стонут, – им, гагарам, недоступно наслаждение битвой жизни: гром ударов их пугает.
Глупый пингвин робко прячет тело жирное в утесах… Только гордый Буревестник реет смело и свободно над седым от пены морем!
Всё мрачней и ниже тучи опускаются над морем, и поют, и рвутся волны к высоте навстречу грому.
Гром грохочет. В пене гнева стонут волны, с ветром споря. Вот охватывает ветер стаи волн объятием крепким и бросает их с размаху в дикой злобе на утесы, разбивая в пыль и брызги изумрудные громады.
Буревестник с криком реет, черной молнии подобный, как стрела пронзает тучи, пену воли крылом срывает.
Вот он носится, как демон, – гордый, черный демон бури, – и смеется, и рыдает… Он над тучами смеется, он от радости рыдает!
В гневе грома, – чуткий демон, – он давно усталость слышит, он уверен, что не скроют тучи солнца, – нет, не скроют!
Ветер воет… Гром грохочет…
Синим пламенем пылают стаи туч над бездной моря. Море ловит стрелы молний и в своей пучине гасит. Точно огненные змеи, вьются в море, исчезая, отражения этих молний.
– Буря! Скоро грянет буря!
Это смелый Буревестник гордо реет между молний над ревущим гневно морем; то кричит пророк победы:
– Пусть сильнее грянет буря

 

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.