Etimologji e dyshimtë, pa asnjë argument…
nga Mehmet Elezi
Koliqi kujton:
“…shkova buzë mbramjeje në mësimin e shqipes që profesor Jokli ep kryejave n’Universitetin e Vjenës. Qemë tetë vetë ndëgjuesa, ndër të cilët vetëm tre shqiptarë. Shpjegonte ethymologjín e fjalës shqipe “katund”. E kishte nisë at shpjegim në mësimin ma përpara: at mbramje foli dy orë gjithnji rreth asaj fjale dhe mbet mbarimi për herën e ardhëshme. Të gjitha mundësít e rrjedhjes s’asaj fjale aty u shoshitën me nji hollsí e me nji gjanësí erudicjoni me të lanë shtang prej çudije…”
Një mendje vezulluese si Norbert Jokli i ka kushtuar tri ligjërata universitare të njëpasnjëshme – një ligjëratë të ndarë në tri seanca – etimologjisë së një fjale në dukje pa ndonjë peshë të veçantë në gjuhë, si ‘katund’. Atëherë ç’mund të thuhet për prejardhjen e një emri etnonim, si ‘gegë’, që përmbledh dy të tretat e shqiptarëve, dhe për të cilin ende nuk gjejmë një shtjellim shkencërisht bindës? Për më tepër, në zbrazëtinë etimologjike për këtë fjalë është lëshuar në rrjedhje të lirë një etimologji fort e dyshimtë e V. Orelit, pa sjellë asnjë argument. Ngjan më shumë si hamendësim i dikujt, që ka kërcyer jashtë hullisë së shkencës, duke mbajtur veshjen e saj.
Me këto shënime, po shprushim dhe nuk mëtojmë me thanë një të vërtetë përfundimtare. Më e pakta, që mund të bëjmë, është trazimi i një uji të ndenjur dhe ndezja e një drite në një semafor të harruar.
(nga libri “Karakteri shqiptar dhe etimologjia e emrit ‘gegë’”)
Marrë nga Muri i FB Mehmet Elezi, 3 korrik 2025