Dom Pjetër Gruda (1922-1989)
kleriku i paralizuar që u mbajt i burgosur derisa vdiq
Dom Pjetër Gruda ishte i fundit klerik që ka vdekur në kushte torture në gjithë Lindjen komuniste. Vetëm 3 muaj para se të shpallej amnistia e klerikëve, i paralizuar prej shumë kohësh dhe i mbajtur në burgun Nr. 305 në Sarandë, Dom Pjetër Gruda dha shpirt mes mundimesh të mëdha.
Pjetër Palok Gjeloshi – Gruda, lindi në fshatin Grudë të Malit të Zi, më 1 gusht 1922. Studimet e formimin për meshtar i bëri në Kolegjin Saverian e Seminarin Papnor, në Shkodër. Meshën e parë e kremtoi më 1946. Që nga ky vit filloi misionin e tij meshtarak duke u emëruar famullitar në Shkrel, prej nga më vonë u transferua në Sheldi, ku qëndroi deri në vitin 1967, vit kur u mbyllen Kishat dhe tempujt e tjerë fetar nga regjimi komunist në Shqipëri.
Pas mbylljes së tempujve dhe institucioneve fetare, Dom Pjetër Gruda, si shumica e klerikëve tjerë, qe detyruar të punonte si punëtor krahu në Ndërmarrjen Bujqësore të Bushatit. Kështu krijimtaria e tij intelektuale, sepse Dom Pjetër Gruda qe intelektual dhe artist i artit skenik, do të ndërpritej brutalisht nga regjimi çnjerëzor e antikulturor komunist.
Me talentit artistik që kishte, Dom Pjetër Gruda do të ishte bërë regjisor i njohur, po të mos i ndërpritej brutalisht krijimtaria. Kujtojmë se vuri në skenë shumë pjesë teatrore, ndërmjet të cilave dramën “Flije Atdheut”.
Është dënuar dy herë nga regjimi komunist. Herën e parë u dënua dhe vuajti dënimin në vitet 1946-1951, në kampe pune të detyruar. U arrestua për herë të dytë më 11.3.1979. U akuzua për agjitacion e propagandë dhe tradhti ndaj atdheut dhe u dënua më 5.11.1979 me 25 vjet heqje lirie.
Gjatë periudhës së vuajtjes së dënimit u paralizua. Por, megjithatë regjimi komunist e mbajti sërish të burgosur.
Siç provohet nga komunikata ditore e Ministrisë së Punëve të Brendshme, publikuar nga studiuesi Kastriot Dervishi, kleriku Pjetër Gruda vdiq i paralizuar më 13.1.1989 në kampburgun Nr. 305 të Përparimit të Sarandës në moshën 67 vjeçare dhe u varros në varrezat e fshatit Përparim.
Marrë nga Gegnisht, 8 shtator 2025