back to top
12.5 C
Tirana
E premte, 29 Mars, 2024

Visar Zhiti – Fragment XXXI nga Libri “Rrugët e Ferrit”

Gazeta

Visar Zhiti (1952)
Visar Zhiti (1952)

Muzikanti i madh, Fotaq Filipeu

nga Visar Zhiti –

Fragment XXXI nga Libri “Rrugët e Ferrit”

Në udhën tej ku po vdiste dielli, shihja një tjetër njeri të shëtiste, më përshëndeste me dorë dhe vazhdonte ikjen.
Ishte muzikanti i madh Filipeu. Dhe ai kishte qenë në burgun e Burrelit. Fati i tij i keq, qe lauruar në Athinë për dirigjim dhe kitarë dhe i binte violinës mahnitshëm, si një magjistar.
Aaaa, në Athinë, duhej të ishte agjent grek!? Në koncertet pas luftës. Ky e kishte shoqëruar me piano sopranen Tefta Tashko. Gjatë torturave i kishin thyer dy brinjë, pastaj ecte me mundim. Koka e tij e madhe, ballrëndë si Bethoven, gjithmonë i veshur hijshëm, pastër sa dukej vërtet i pamundur në botën agraro-socialiste, ai ngjallte dyshim për dy komitetet, atë të Partisë dhe Ekzekutivin, Shillën dhe Haribdën e çdo qyteti shqiptar.
Në qelitë e Burrelit, Fotaq Filipeu ribënte muzikën e madhe me mend… dhe tronditej. Kur e liruan, pas shumë vitesh, nuk e çuan as në Tiranë e as në vendlindje, në Përmet, por në vendin e internimeve, në Lushnje.
Po themelohej estrada e qytetit. Bërthama teatrore – im atë me dy-tre të tjerë. Filipeu u caktua të formojë orkestrën. Serioz dhe i paafrueshëm, nervoz, por punëtor i madh, mes amatorëve, nëpër jevgjitër llustraxhinj e këpucarë zgjodhi më të mirët, fizarmoniçistin, trombistin, violinën e parë, xhezbandistin dhe banditë të tjerë, dhe duke bërë prova natë e ditë, pa ndërprerje, mes bërtitjeve të tij të demonta, duke thyer dhe harqe kokës, ai e bëri qytetin e Lushnjes me një orkestër të mirë. Askush nuk guxonte të afrohej sikur të ishte e ndaluar në sallën ku ai bënte provat. Kishte nxjerrë jashtë dhe sekretarin e Partisë, kurse te aktorët më shpesh bëhej gallatë. U bë shfaqja e parë… e bujshme. Artistë të shkëlqyer. Mes tyre dhe ajo, këngëtarja e jashtëzakonshme, Vaçe Zela, që herë kritikohej për fustanin e shkurtër dhe herë për leshrat e gjata, pastaj pse i këndonte më mirë këngët spanjolle nga këngët partizane shqiptare, pastaj pushohej nga puna për thyerje të disiplinës proletare e pastaj dekorohej. Unë nuk e harrova kurrë puthjen e Vaçes, më deshi si fëmijën e mikut të saj dhe iku përgjithmonë në kryeqytet, ku u bë Afërditë e këngës moderne shqiptare duke mos ju ndarë kurrë rrufetë e frikshme zeusiane.

Fotaq Filipeu (1915-1992)
Fotaq Filipeu (1915-1992)

Duke mos patur argëtim tjetër, premierat e estradës krijonin pështjellimin e afrimit të një komete a eklipsi, mbërritje ufosh, orgazmë gazi. S’gjendeshin bileta. Shiteshin menjëherë. Të jap biçikletën, më jep biletën, thoshte një shkodran i internuar. Vetëm sot kam leje.
 Muzikanti i madh dirigjonte orkestrën e fshehur pas kuintave të skenës. Ai nuk lejohej të shfaqej para publikut. Me aktorët me biografi të keqe, siç ishte im atë, s’kishin si t’ja bënin.
 Mjeshtri i madh, Filipeu arriti me mundime dhe tortura si ato të burgut të krijojë bandën e parë frymore të qytetit. Si gjithmonë me amatorë, jevgjitë, hidraulikë, berberë. Qyteti u trondit nga marrshimi i tyre i tunxhtë, me uniformat blu. Erdhi dhe televizioni për të filmuar. Njerëzit panë në ekranet e rralla të TV-ve nëpër fqinjë me biografi të mirë politike apo në sallat kulturore të ndërmarrjeve… bandën e Lushnjes. Kamera merrte me radhë bulçitë e fryra e hurin e daulles, pjata dhe këpucët që mbanin ritmin, instrumentistët nën vezullimet metalore, të cilat shpesh u rrotulloheshin si gjarprinjtë (shumë më të trashë se në Legjendën e Laokontit), por asnjëherë nuk u dha portreti i madhërishëm i drejtuesit të bandës…
Kameramani qe porositur të ruhej nga mjeshtri Filipeu si djalli nga temjani. Po, po, është e vërtetë, qeshte me ironi mjeshtri i madh, pa pikën e revoltës. Pastaj ai kompozoi Himnin e qytetit, një vals që s’mbarte asgjë nga revolucioni dhe lufta e klasave dhe komunizmi lushnjar, por dallgëzim të ëndërrt, ngazëllim qetësues, i cili mungonte dëshpërimisht…

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.