back to top
11.5 C
Tirana
E enjte, 28 Mars, 2024

Vincenzo Stratigò de ‘Coronei (1822-1885) Kontributi i italo-shqiptarëve në Rilindjen italiane

Gazeta

Vincenzo Stratigò (1922 - 1885)
Vincenzo Stratigò (1922 – 1885)

Vincenzo Stratigò de ‘Coronei (1822-1885)

Kontributi i italo-shqiptarëve në Rilindjen italiane

Po ka me ardhë dita, e galët kanë me e njoftë
at shembull sublim, që u dha kundra tiranëve të saj
e me skeptrin e tyne kanë me ba hakmarrjen ma të naltë…
(Ugo Foscolo)

Në ditën e festës së Zojës Carmine në Lungro, 16 korrik të 1859, me forcë dhe guximshëm jehoi zëri i luftëtarit të lashtë e të pathyeshëm shqiptar: Vincenzo Stratigò.
Nga nji prej ballkoneve të pallatit të tij stërgjyshor, atdhetari i fisit të fisnikëve Coroneo, nxiti popullin e Lungros të kërkonin Bashkimin e Italisë kundër qeverisë së Bourbonëve që ishte duke dhënë shpirt, e duke marrë mbi vete ai dhe të afërmit e tij urrejtjen e autoriteteve mbretërore, dhe duke i detyruar të vendosnin për kokën e tij një shpërblim prej dymijë dukatesh.
Vincent Stratigo, lindi në Lungro, me 22 dhjetor 1822 nga i ati Angelo, gjyqtar, dhe nga fisnikja napolitane Matilde Mantile.
Ai u rrit me gjithë kujdeset që i përkisnin trashëgimtarit të parë. Mësimet e para i mori nga nji xhaxha i tij, Papas Luigji dhe më pas kur mbushi moshën dymbëdhjetë vjeçare shkoi në liceun e San Demetrio Coronës ku u bë nxënës dhe konviktor i tij, e më pas u regjistrua në kurset e së Drejtës në Napoli.
Duke marrë pjesë në kryengritjen e 15 majit të 1848, ai u detyrua të kthehej në Lungro, prej nga ku qe nisur, duke ndjekur Domenico Damis dhe Dyqind lungresët e tjerë vullnetarë, në përplasjen e Campoteneses. I shpëton burgosjes, por babai i tij Angelo, gjyqtar, qe zhvendosur në Muro Lucano, ku ai i mbërthyer nga kolera vdiq papritmas: Ndërkohë Nëna Matilde dhe i vëllai Dhimitri vuajnë në burgun në Lungros.
Në vitin 1860, sapo dëgjoi kushtrimin e luanit Arbëresh, Domenico Damis ai bashkohet në mbështetje të Garibaldit në Kalabri, si komandant i nji prej pesë kompanive të Lungros, duke mbrritur në Volturno, ku batalioni i shqiptarëve luftoi në mënyrën më të lavdishme.
Në vitin 1864, ai u emërua anëtar i Gjykatës së Luftës për ndalimin e banditizmit në Basilicata dhe mbështeti në Lagonegro veprat humanitare dhe sociale duke merituar “Qytetarinë e nderit” të atij Qyteti.
Në Luftën e Dytë për Pavarësi është Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Gjeneralit Durante, por jep dorëheqje prej jetës ushtarake, sepse qe i parë me sy të keq prej oficerëve piemontezë dhe kthehet në Lungro dhe angazhohet ne përhapjen e ideve të nji socializmi me fytyrë humane.
Në nji letër të vitit 1882 (Depretis ishte president i Brendshëm i Përkohshëm i Këshillit të Ministrave), “Disekuilibret midis shkëmbimit dhe prodhimit”, ku Stratigò qe promotor, theksoi me këmbëngulje, gjendjen e varfër të fermerëve, duke i bërë thirrje qeverisë të ndihmojë me më shumë burime për bujqësinë, e kundër diskreminimeve lokale, e pangopësisë së sistemit fiskal të padrejtë.
Vincenzo Stratigò vdiq në Lungro 29 shtator 1885.
Vlen të theksohen se karateristike në jetën dhe shkrimet e tij janë patriotizmi i tij i kombinuar me nji sinqeritet mbi bazat e filantropisë humane, ku motivet liberale ndërlidhen me polemikat e vjetra me frymë iluministe…

Dorshkrime te Vincenzo Stratigo
Dorshkrime te Vincenzo Stratigo

Ja fragmenti i nji poeze që Vincenzo Stratigò ka shkruar në 1857

Prej nënës jam nga i ëmbli Epir
ku paraardhësit e mi nji ditë u nisën
u nisën duke qarë për at vend të bukur
se unë jam shqiptar.

O Itali e dashur, o Itali e bukur
ti më prite si të ishe nji motër
n’at gji të ëmbël t’atij vendi të bukur
se unë jam shqiptar.

Suliotet e Epirit
Suliotet e Epirit

Përktheu Jozef Radi
marrë http://www.nuovomonitorenapoletano.it

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.