Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1866Vasilij Vasiljevič Kandinskij (1866-1944) - piktor i njohur rus, krijues i Piktures Abstrakte.
1875Rainer Maria Rilke (1875-1926) - shkrimtar, poet dhe perkthyes austriak. Ni prej lirikëve më të rëndsishëm të gjuhës gjermane.
1892Francisco Franco (1892-1975) - gjeneral spanjoll që drejtoi Partinë Nacionaliste në Spanjë gjatë Luftës Civileduke korrur fitore. Ai e drejtoi Spanjën me nji regjim Ushtarak Diktatorial për gati 50 vjet.
1938Kolec Topalli (1938) - akademik, gjuhëtar, pedagog e doktor shkencash. Autor i dhjetra librave, bashkëpunëtor i më shumë se 30 revistave shkencore mbrenda e jashtë vendit, me botime në 5 gjuhë të huaja. Nga 1997 bashkëpunëtor shkencor i Institutit të Gjuhësisë e Letërsisë në Akademinë e Shkencave. Autor i librit “Fjalori Etimologjik i Gjuhës Shqipe”
1945Rauf Dhomi (1945) - kompozitor, profesor dhe akademik shqiptar i Kosovës.
Ngjarje
1945 Serbokomunistët kryejnë nji masakër në fshatin Isaukë-Caravajkë të Karadakut.
2021Dita e 338 e vitit, kanë mbetur edhe 27 ditënga mbarimi i vitit.
2021Dita e 341 e vitit, kanë mbetur edhe 24 ditënga mbarimi i vitit.
Vdiq
1131Omar Khayyām (1048-1131) - poet i madh matematikan, astronom dhe filozof persian. (al-khayyām - ndërtues tendash)
1642Kardinali Richelieu (Armand-Jean du Plessis)(1585-1642) - ose Duca di Richelieu, kardinal, politikan dhe peshkop katolik francez.
1798Luigi Galvani (1739-1798) - fiziolog, fizikant dhe anatomist italian. Ai do kujtohet si zbulues i elektricitetit biologjik, i galvanometrit dhe i Procesit te Galvanizimit.
1855Vincenzo Dorsa (1823-1855) - shkrimtar italo-arbëresh nga Frasnita, studiues i traditës popullore të Kalabrisë dhe kulturës shqiptare.
1975Hannah Arendt(1906-1975) - filozofe, historiane dhe shkrimtare gjermane me shtetësi amerikane, e cila u përndoq për shkak të origjinës së saj ebreje.
1993Frank Zappa (1940-1993) - muzikant amerikan, tekst-shkrues, lideri i bandës, kompozitor, inxhinier regjistrimi, producent dhe drejtor filmi. Një karrierë më shumë se 30 vjetçare artistike.
1866Vasilij Vasiljevič Kandinskij (1866-1944) - piktor i njohur rus, krijues i Piktures Abstrakte.
1875Rainer Maria Rilke (1875-1926) - shkrimtar, poet dhe perkthyes austriak. Ni prej lirikëve më të rëndsishëm të gjuhës gjermane.
1892Francisco Franco (1892-1975) - gjeneral spanjoll që drejtoi Partinë Nacionaliste në Spanjë gjatë Luftës Civileduke korrur fitore. Ai e drejtoi Spanjën me nji regjim Ushtarak Diktatorial për gati 50 vjet.
1938Kolec Topalli (1938) - akademik, gjuhëtar, pedagog e doktor shkencash. Autor i dhjetra librave, bashkëpunëtor i më shumë se 30 revistave shkencore mbrenda e jashtë vendit, me botime në 5 gjuhë të huaja. Nga 1997 bashkëpunëtor shkencor i Institutit të Gjuhësisë e Letërsisë në Akademinë e Shkencave. Autor i librit “Fjalori Etimologjik i Gjuhës Shqipe”
1945Rauf Dhomi (1945) - kompozitor, profesor dhe akademik shqiptar i Kosovës.
Ngjarje
1945 Serbokomunistët kryejnë nji masakër në fshatin Isaukë-Caravajkë të Karadakut.
2021Dita e 338 e vitit, kanë mbetur edhe 27 ditënga mbarimi i vitit.
2021Dita e 341 e vitit, kanë mbetur edhe 24 ditënga mbarimi i vitit.
Vdiq
1131Omar Khayyām (1048-1131) - poet i madh matematikan, astronom dhe filozof persian. (al-khayyām - ndërtues tendash)
1642Kardinali Richelieu (Armand-Jean du Plessis)(1585-1642) - ose Duca di Richelieu, kardinal, politikan dhe peshkop katolik francez.
1798Luigi Galvani (1739-1798) - fiziolog, fizikant dhe anatomist italian. Ai do kujtohet si zbulues i elektricitetit biologjik, i galvanometrit dhe i Procesit te Galvanizimit.
1855Vincenzo Dorsa (1823-1855) - shkrimtar italo-arbëresh nga Frasnita, studiues i traditës popullore të Kalabrisë dhe kulturës shqiptare.
1975Hannah Arendt(1906-1975) - filozofe, historiane dhe shkrimtare gjermane me shtetësi amerikane, e cila u përndoq për shkak të origjinës së saj ebreje.
1993Frank Zappa (1940-1993) - muzikant amerikan, tekst-shkrues, lideri i bandës, kompozitor, inxhinier regjistrimi, producent dhe drejtor filmi. Një karrierë më shumë se 30 vjetçare artistike.
Dekodimi i metaforës së “heshtjes” dhe “humbjes”,
tek poezia e Vexhi Buharasë
nga Emrije Krosi
Në tekstet letrare, kriteri i përdorimit për interpretimin, në përputhje me kohën kur është shkruar, fut në Lexo Me Teper.
Vështrim mbi poezinë e Ramadan Musliut
nga Isak Ahmeti
I.Në vend të hyrjes
Me leximin, studimin dhe vlerësimin e poezisë, dhe jo vetëm të poezisë, por me opusin e përgjitshëm kritik-letrar e publicistik Lexo Me Teper.
Mistika dhe femërorja përmes dashurisë dhe poezisë,
tek poezia Alda Merini & Emili Dicknison
nga Emrije Krosi
Alda Merini
“Non bisogna cercar di conoscere la parola, bisogna giungere a conoscere chi parla”
(Kausitaki, Lexo Me Teper.
Rei F. Hodo asht djalë i ri e mardhania me librat jo vetëm na ka njoftë
po ka shërbye edhe si nji pasarelë n’afrimin e brigjeve.
N’mënyrë të veçantë vëllimi i tij Lexo Me Teper.
“Për hir të Atdheut, sakrifikoj reputacionin tim” –
Ernest Koliqi (20 Maj 1903 – 15 janar 1975)
nga Saimir Z. Kadiu, enciklopedist
Ernest Koliqi, gjeniu i letrave shqipe të viteve ’30 në Lexo Me Teper.
Nata, 17 Maj 2020
Poezi nga Stefan Çapaliku
Teatri vdiq si i kishte hije,
Në skenë, jo diku tjetër…
Edhe pse ishte natë.
Nuk asht luejtë kurrë një tragjedi a komedi
me ma shumë aktorë në Lexo Me Teper.
Shpesh jetojmë me misterin e njasaj bote edhe atyne ndjesive
që jetojnë mbrenda nesh të pashpalluna.
Ato jetojnë edhe vdesin ksisoj, të pashpalluna pse lindin me qenë pjesë e misterëve tona,
si në Lexo Me Teper.
Mësues, o mësuesi jem i dashtun!
Poezi nga Fernando Pessoa – në shqip nga Jozef Radi
Mësues, o mësuesi jem i dashtun!
zemra e intelektit tem po edhe e krejt trupit!
Jetë e zanafillës Lexo Me Teper.
“Duke mbledhur Dritë” – Poezia e Visar Zhitit botohet në Kinë
Libri dhe një intervistë nga Andreas Dushi –
Shkrimtari Andreas Dushi: Sapo ka dalë në Kinë poezia e shkrimtarit tonë Visar Lexo Me Teper.
Retrospektiva si “komunikim letrar”,
përmes poezisë së Shefqet Dibranit “Anatomia e Brymës”
nga Emrije Krosi
Kuptimi dhe krijimi i konceptit të poezisë, përmes rotrespektivës, (kthim pas në botën poetike), evidenton ekzistencën e Lexo Me Teper.
Poetët tanë të “palexuar”
nga Xhabir Tabaku
Poeti Arb Elo asht padyshim ndër ma cilësorët e ma prodhimtarët e letërsisë sonë bashkëkohore. Ndonëse i njoftun në rrethe elitare poetësh e artistësh, ai Lexo Me Teper.
Dashuria, (de)kodon realen dhe surreales, përmes paradoksit
të moderniteti, në poezinë “In Love”, të Skënder Sherifit
nga Emrije Krosi
Rrugëtimi poetik përmes imazhit dhe trajtave të lirikës surreale, i një ndër poetët sa Lexo Me Teper.