Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
Emrije Krosi
Koha e tejshkuar e përdhosjes së Republikës
poemë nga Emrije Krosi
I
Ej,
Shën-Republika* ime,
e përdhunuar nga bijtë e tu bastardë,
sa herë të kemi pyetur për dreq: edhe ti o Brut?
Tehun e thikave Lexo Me Teper.
Kjo është poema që dënoi Faslli Halitin.
Një poemë shumë moderne, po të mendosh që është botuar në 1972.
Shumë guximtar Faslliu!
Dielli dhe Rrëkerrat
poemë nga Faslli Haliti (1972)
Çatia e shtëpisë sime është Lexo Me Teper.
Koncept për një transplantor kulturash
që iku pa me marre leje
-poemë nga Mimoza Ahmeti
Kush ishte Jusuf Vrioni?
As unë nuk e dija
deri atë mëngjes kur ra telefoni:
Jam unë, tha ai, sot Lexo Me Teper.
Giuseppe Ungaretti (8 shkurt 1888 -1 qershor 1970)
“Poema ‘Dite mbas Dite’ u shkrue prej Ungarettit,
mbas vdekjes së djalit nantë vjeçar Antonietto, me 1939.
Tronditja e kësaj humbjeje e bani Lexo Me Teper.
Përkthyesi nga Ferri i Poemës me Stalin, të autorit nga Mali i Zi
Triptik nga Visar Zhiti
1.
“…Lazër, dil jashtë…! …zgjidheni dhe lëreni të ecë…” – Ungjilli sipas Gjonit – Ashtu siç Lexo Me Teper.
Zogu i ëndrrës…
Poemë nga Frederik Reshpja
(për Reginën e vogël)
Erdhi zogu i ëndrës
Dhe ra në një degëz gjumi.
Moj Regina, moj vajz e vogël.
Mbledh lule një nga një dhe bën një qiell.
Ja: Lexo Me Teper.
Tronditëse ka qenë vizita jonë në Muzeun e Holokaustit në Washington.
Në pjesën ballore të ngrehinës, mbi hyrjen kryesore varej një banner i madh, ku shkruhej “Ju kurrë mos pushoni Lexo Me Teper.
Kjo poemё e Agim Morinёs, nё pamje tё parё asht takim i Njeriut tё mёrgimeve me Vdekjen nё Vendlindje, e qysh nё lexim tё parё s’mё ka ndodhё qё “vdekjen” Lexo Me Teper.
Poema Pashallarët e Kuq, e Ismail Kadaresë dhe disa
refleksione të vona të një poeme që e kapërceu kohën e vet.
analize letrare nga Jozef Radi
Poema Pashallarët e Kuq e Ismail Kadaresë, Lexo Me Teper.
Poema “Kanali” e Arshi Pipës, shkruar në vitin 1948,
është padiskutim një kryvepër e letërsisë shqipe.
E para, pse nuk është ndonjë fantazi letrare,
po përthyerje e së vërtetës së Lexo Me Teper.
Semiramida*
Poemë nga Martin dhe Mirash Ivanaj
solli në shqip Lazër Radi
Gjatë përkthimit të “Epopesë së Njeriut”, unë e jetova emocionalisht atë.
Nëse diku kam shkruar se: “…do të kisha dashur që Lexo Me Teper.
“Garda Kruetane” e Kolë Jakovës
- Një poemë madhështore “e burgosur” për 50 vite
nga Ndoc Selimi
Kur lexon poemën “Garda krutane”, të shkrimtarit të njohur; poetit, prozatorit dhe dramaturgut Kolë Jakova, Lexo Me Teper.