Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
Niveli i përkthimit n’Shqipni asht ma i naltë se tekstet letrare që botohen
Shpëtim Kelmendi bisedon me helenistin dhe latinistin Gjon Shllaku
.
Më poshtë po paraqes një intervistë me helenistin Gjon Shllaku,
realizuar aty nga viti Lexo Me Teper.
Ode Skënderbeut
nga Pierfranco Bruni – Përktheu Jozef Radi
(Recitim i një shkrimtari
që s’e pranon historinë
si nji gjurmë të racionales)
.
Koha e ka tha Historinë
dhe qytetnimet kanë ndigjue kujtime të pafundme
E Lexo Me Teper.
Mue m’ke – poezi*
nga Martha Medeiros
N’se e ndjen me m’kallzue sekretet tua
jam krejt veshë.
N’se andrrat tua s’bahen t’vërteta,
kam me qenë njaty për ty.
N’se ke nevojë m’u mshehë,
ke m’e pasë gjithnji Lexo Me Teper.
Të uroj më së pari të duash…
poezi nga Viktor Hugo
Viktor Hugo – i madhërishmi, mendimtari dhe republikani i madh,
vizionari, shkrimtari, poeti dhe filozofi,
liriku, historiani dhe tregimtari epik e satirik,
që me Lexo Me Teper.
Një poezi, tri përkthime…
Ndre Mjeda, Vehbi Bala, Jorgo Bllaci
nga Ma. Marjola Papadhima
Përkthimi është një përbërës i komparatizmit. Qasja komparatiste i jep rëndësi të veçantë vlerës
së përkthimit dhe shkallës Lexo Me Teper.
Shqipërimi i Veprave Homerike
Iliada dhe Odisea prej Ilia V. Ballaurit
nga Thanas L. Gjika
Pas botimit shqip të poemave të Homerit prej përkthyesve të talentuar Gjon Shllaku (“Iliada”) dhe Pashko Gjeçi (“Odiseja”), Lexo Me Teper.
Xhovani Raboni (22 janar 1932 – 16 shtator 2004)
Ka lindur në Milano me 22 janar të 1932
Vepra e tij poetike përmblidhet në vëllimet:
Gesta romanorum – 1951 – ‘54
Shtëpitë e Vetra-s Lexo Me Teper.
Nji nga veprat më të rëndësishme
në fushën e përkthimeve të Dr. Lazër Radit,
është edhe vepra “Enciklopedia e Historisë së Botës”
e John Bawle, një pune e vëllimshme me Lexo Me Teper.
Fotografia e 11 Shtatorit
nga Wislawa Szymborska
(1923-2012, Poloni)
Ata kërcyen nga katet që digjeshin -
një, dy, dhe ca më shumë,
më lart, më ulët.
Fotografia i ndali në jetë,
dhe tani i mban
lart mbi Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Katërt)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Maria Judina
lutet për shpirtin e
Kob Xhugashvilit
Qytetarja Maria Judina
pianiste e lavdishme sovjetike,
ma e famshmja soliste
e nji Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Dytë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Jon Jakiri,
natën para pushkatimit
i shkruen Kob Xhugashvilit
Jon Emanueloviç Jakiri,
marshall i kuq, bolshevik i vjetër e Lexo Me Teper.
Katër Poezi
nga poetja braziliane Hilda Hilst (1930-2004)
sjellë në shqip nga Jozef Radi
Për çka mund t’ju shërbejë
Për çka mund t’ju shërbejë shpirti im
në shtratin tand?
I thashë do fjalë t’langshme, t’përzgjedhuna, t’ashpra
t’pahijëshme, Lexo Me Teper.