Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
I dashur Jozef,
Kam kërkuar ta shoh më shumë se një herë Golgotën, në mënyrë që me e përfytyrue sa me pastër figurën e profesor Lazrit dhe djerrinën e paskaj ku Lexo Me Teper.
Niveli i përkthimit n’Shqipni asht ma i naltë se tekstet letrare që botohen
Shpëtim Kelmendi bisedon me helenistin dhe latinistin Gjon Shllaku
.
Më poshtë po paraqes një intervistë me helenistin Gjon Shllaku,
realizuar aty nga viti Lexo Me Teper.
Ode Skënderbeut
nga Pierfranco Bruni – Përktheu Jozef Radi
(Recitim i një shkrimtari
që s’e pranon historinë
si nji gjurmë të racionales)
.
Koha e ka tha Historinë
dhe qytetnimet kanë ndigjue kujtime të pafundme
E Lexo Me Teper.
Mue m’ke – poezi*
nga Martha Medeiros
N’se e ndjen me m’kallzue sekretet tua
jam krejt veshë.
N’se andrrat tua s’bahen t’vërteta,
kam me qenë njaty për ty.
N’se ke nevojë m’u mshehë,
ke m’e pasë gjithnji Lexo Me Teper.
Të uroj më së pari të duash…
poezi nga Viktor Hugo
Viktor Hugo – i madhërishmi, mendimtari dhe republikani i madh,
vizionari, shkrimtari, poeti dhe filozofi,
liriku, historiani dhe tregimtari epik e satirik,
që me Lexo Me Teper.
Një poezi, tri përkthime…
Ndre Mjeda, Vehbi Bala, Jorgo Bllaci
nga Ma. Marjola Papadhima
Përkthimi është një përbërës i komparatizmit. Qasja komparatiste i jep rëndësi të veçantë vlerës
së përkthimit dhe shkallës Lexo Me Teper.
Shqipërimi i Veprave Homerike
Iliada dhe Odisea prej Ilia V. Ballaurit
nga Thanas L. Gjika
Pas botimit shqip të poemave të Homerit prej përkthyesve të talentuar Gjon Shllaku (“Iliada”) dhe Pashko Gjeçi (“Odiseja”), Lexo Me Teper.
Xhovani Raboni (22 janar 1932 – 16 shtator 2004)
Ka lindur në Milano me 22 janar të 1932
Vepra e tij poetike përmblidhet në vëllimet:
Gesta romanorum – 1951 – ‘54
Shtëpitë e Vetra-s Lexo Me Teper.
Nji nga veprat më të rëndësishme
në fushën e përkthimeve të Dr. Lazër Radit,
është edhe vepra “Enciklopedia e Historisë së Botës”
e John Bawle, një pune e vëllimshme me Lexo Me Teper.
Fotografia e 11 Shtatorit
nga Wislawa Szymborska
(1923-2012, Poloni)
Ata kërcyen nga katet që digjeshin -
një, dy, dhe ca më shumë,
më lart, më ulët.
Fotografia i ndali në jetë,
dhe tani i mban
lart mbi Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Katërt)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Maria Judina
lutet për shpirtin e
Kob Xhugashvilit
Qytetarja Maria Judina
pianiste e lavdishme sovjetike,
ma e famshmja soliste
e nji Lexo Me Teper.
Stalini, Mozarti dhe Maria Judina (Pjesa e Dytë)
(poemë nga Jevrem Berkoviç)
Përktheu Lazër Radi – 1989
Jon Jakiri,
natën para pushkatimit
i shkruen Kob Xhugashvilit
Jon Emanueloviç Jakiri,
marshall i kuq, bolshevik i vjetër e Lexo Me Teper.