“Njeriu asht i dënuem me qenë i lirë; i dënuem, sepse s’asht krijue thjesht prej vetvedit, e megjithatë i lirë, sepse prej çastit që përplaset në kët botë, asht përgjegjës për gjithçka ban…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1622Molière (Jean-Baptiste Poquelin) (1622-1673) - komediograf dhe aktor teatral francez i periudhës së Klasicizmit.
1837Max Adler (1873-1937) - filozof, sociolog dhe politikan austriak, me koncepte neokantiane. U bë njeri prej themeltarëve të teorisë së austromarksizmit.
1864Isa Boletini (1864-1916) - atdhetar, luftëtar, politikan dhe hero shqiptar, nji nga promotorët e lëvizjes për Pavarësinë e Shtetit Shqiptar. U vra pabesisht në pritë në Podgoricë të Malit të Zi. Figurë e shquar e kombit shqiptar.
1891Osip Ėmilevič Mandel'štam (1891-1938) - prozator, poet, eseist e intelektual rus, viktimë Spastrimesh Staliniste. Nji prej poetëve ma të mëdhenj të shek. të XX!
1891Franz Babinger (1891-1967) - historian dhe orientalist i njohur gjerman i specializuar në historinë osmane.
1906Aristotel Onasis (1906-1975) - pasanik, biznesmen e playboy grek, (i njohur edhe për aventurat e tij me gratë ku ndër të tjera Maria Callas e Jaqueline Kenedy)
1912Mustafa Gjinishi (1912-1944) - intelektual, patriot dhe personalitet i se majtës progresiste. U vra mbrapa krahëve prej bashkëluftërave të idealit komunist.
1929Martin Luther King (1929-1968) - pastor protestant, politikan, aktivist amerikan me ngjyrë. Lider për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe zezakëve. U vra me atentat. Fitues i çmimit Nobel për Paqe.
1948Ahmet Krasniqi (1948-1998) - ushtarak, kolonel, ish-ministër i Mbrojtjes të Republikës së Kosovës,
i ekzekutuar në nji atentat në Tiranë. Vrasja e tij ende sot mbetet e pandriçuar.
1960Basri Çapriqi (1960-2018) - shkrimtar, studiues dhe profesor i njohur i universitetit të Prishtinës. Drejtues i PEN Kosovës, autor i mjaft librave dhe mbajtës i mjaft çmimeve. I konsideruar si poet avangardë i brezit të vet.
Ngjarje
1703Kuvendi i Arbërit (14-15 janar 1703), u mbajt në Kishën e Shën Kollit në Mërkinjë të Lezhës. U organizua me nismën dhe nën kujdesin e drejtpërdrejtë të nji pape të madh shqiptar, Klementi XI, Papa Albani (1649-1721).
1759 Hapet në Londër Muzeu Britanik.
1945Prek Cali (1872-1945) - Kreshniku i Malsisë, e priti me pushkë te Ura e Tamarës futjen e komunistave në Kelmend.
1999Masakra e Reçakut - masakra e madhe e pushtuesve serbë në Kosovë, ku u vranë45 shqiptarë të paarmatosur, mes tyre edhe një grua.
2021Dita e 15 e vitit, kanë mbetur edhe 350 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1975Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
2015Betim Muço (1947-2015) - shkencëtar sizmiolog i njohur, po edhe poet, prozator edhe përkthyes i mjaft veprave letrare. Vdiq në Amerikë.
1622Molière (Jean-Baptiste Poquelin) (1622-1673) - komediograf dhe aktor teatral francez i periudhës së Klasicizmit.
1837Max Adler (1873-1937) - filozof, sociolog dhe politikan austriak, me koncepte neokantiane. U bë njeri prej themeltarëve të teorisë së austromarksizmit.
1864Isa Boletini (1864-1916) - atdhetar, luftëtar, politikan dhe hero shqiptar, nji nga promotorët e lëvizjes për Pavarësinë e Shtetit Shqiptar. U vra pabesisht në pritë në Podgoricë të Malit të Zi. Figurë e shquar e kombit shqiptar.
1891Osip Ėmilevič Mandel'štam (1891-1938) - prozator, poet, eseist e intelektual rus, viktimë Spastrimesh Staliniste. Nji prej poetëve ma të mëdhenj të shek. të XX!
1891Franz Babinger (1891-1967) - historian dhe orientalist i njohur gjerman i specializuar në historinë osmane.
1906Aristotel Onasis (1906-1975) - pasanik, biznesmen e playboy grek, (i njohur edhe për aventurat e tij me gratë ku ndër të tjera Maria Callas e Jaqueline Kenedy)
1912Mustafa Gjinishi (1912-1944) - intelektual, patriot dhe personalitet i se majtës progresiste. U vra mbrapa krahëve prej bashkëluftërave të idealit komunist.
1929Martin Luther King (1929-1968) - pastor protestant, politikan, aktivist amerikan me ngjyrë. Lider për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe zezakëve. U vra me atentat. Fitues i çmimit Nobel për Paqe.
1948Ahmet Krasniqi (1948-1998) - ushtarak, kolonel, ish-ministër i Mbrojtjes të Republikës së Kosovës,
i ekzekutuar në nji atentat në Tiranë. Vrasja e tij ende sot mbetet e pandriçuar.
1960Basri Çapriqi (1960-2018) - shkrimtar, studiues dhe profesor i njohur i universitetit të Prishtinës. Drejtues i PEN Kosovës, autor i mjaft librave dhe mbajtës i mjaft çmimeve. I konsideruar si poet avangardë i brezit të vet.
Ngjarje
1703Kuvendi i Arbërit (14-15 janar 1703), u mbajt në Kishën e Shën Kollit në Mërkinjë të Lezhës. U organizua me nismën dhe nën kujdesin e drejtpërdrejtë të nji pape të madh shqiptar, Klementi XI, Papa Albani (1649-1721).
1759 Hapet në Londër Muzeu Britanik.
1945Prek Cali (1872-1945) - Kreshniku i Malsisë, e priti me pushkë te Ura e Tamarës futjen e komunistave në Kelmend.
1999Masakra e Reçakut - masakra e madhe e pushtuesve serbë në Kosovë, ku u vranë45 shqiptarë të paarmatosur, mes tyre edhe një grua.
2021Dita e 15 e vitit, kanë mbetur edhe 350 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1975Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
2015Betim Muço (1947-2015) - shkencëtar sizmiolog i njohur, po edhe poet, prozator edhe përkthyes i mjaft veprave letrare. Vdiq në Amerikë.
Kongresi i Manastirit (14-22 Nëntor 1908)
nga Engjëll Sh. Zerdelia
Kongresi i Manastirit u mbajt në Manastir (14 nëntor -22 nëntor) 1908 për të zgjidhur çështjen e alfabetit të gjuhës shqipe, si Lexo Me Teper.
Diktatura në Shqipëri:
Persekutimi i motrave Qiriazi,
si u vetëvra i biri i Sevastisë në hetuesi
Askush nuk do ta mendonte, ato jo se jo, që të gjitha sakrificat e tyre Lexo Me Teper.
Sevasti Qiriazi Dako – 1949, 30 gusht
nga Niko Kotherja
1949, 30 gusht.
Në një banesë tradicionale tiranase dha frymën e fundit pionerja e arsimit kombëtar shqiptar për femra, Sevasti Qiriazi Dako. Lexo Me Teper.
Bota e personazheve dhe ngjarjeve në librin
“Gjurma t’nji ditari të djegun” – Trilogjia e jetës – Shkodra e Lazër Radit
nga Afrim Hysenaj
Për pasionantet e leximit, për të gjithë ata Lexo Me Teper.
Woodrow Wilson, Flamurtar i Paqës Botërore,
përulet me respekt para monumentit të Giuzzepe Mazzinit
nga Pertefe Leka
Janë dy liderë botërorë, që influencuan në ideologjinë e nacionalizmit modern. Edhe pse në distancë Lexo Me Teper.
Letra e motrave Parashqevi dhe Sevasti Kyrias (1945)
për largimin nga shtëpia dhe dëmtimi i bibliotekës
nga Kastriot Dervishi
Nga Instituti “Kyrias”, më 21 gusht 1945 në Kambëz (sot Kamëz), me anë Lexo Me Teper.
Edith Durham i shkruan Mit’hat Frashërit
Londër, 1 shkurt 1921
I dashur Zotëri
Jam lindur në vitin 1863 dhe isha më e madhja e fëmijëve të Arthur E. Durham, kryekirurg i spitalit Guy Lexo Me Teper.
Sevasti Qiriazi, sfida me Stambollin për Shkollën e Vashave
nga Anton Çefa
(Sevasti Qiriazi-Dako (1871 – 30 gusht 1949)
Historia e familjes patriotike Qiriazi
Pas vitit 1944, motrat, Sevasti e Parashqevi Qiriazi,
me Lexo Me Teper.
Kongresi Arsimor i Lushnjes
nga Engjëll Zerdelia
(95-vjetori – 15-29 gusht 1920)
Dy ngjarje me shumë rëndësi do të mbesin në Panteonin e kombit shqiptar: Kongresi Kombëtar dhe Kongresi Arsimor i Lushnjës.
Kongresi Lexo Me Teper.
Kongresi i Manastirit 14 – 22 nëntor 1908
Vendimi për alfabetin e gjuhës shqipe
Kongresi i Manastirit i filloi punimet ne qytetin e Manastirit (sot Bitola), më 14 nëntor 1908 dhe vazhdoi Lexo Me Teper.