Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1907Frida Kahlo (Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón) (1907-1954) - piktore e njohur meksikane, e bija e Carl Wilhelm Kahlo (1871-1941), fotograf i lindur në Gjermani, nji familje ebraiko-hungareze. Pikturat e saj kanë frymën e Realizmit Magjik dhe Surrealizmit. Pati nji jetë të vështirë me piktorin Diego Rivera. Veprat e saj njohën vlerësim vetëm mbasi vitit 1990.
1930Fatos Mero Rrapaj (1930-2012) - shkrimtar, studiues dhe mbledhës i folklorit shqiptar të Çamërisë e Labërisë. Merr pjesë në luftë, po pas çlirimit arrestohet dhe denohet për pikëpamjet e tij nacionaliste. Autor i shumë veprave e studimeve me vlerë.
Ngjarje
1943Masakra e Borovës - prita partizane vret kokën e autokollonës gjermane që shkonte nga Follorina drejt Bilishtit. Trupat gjermane në të parin fshat, Borovën vrasin 107 të pafajshëm: 64 gra e 43 burra... mes tyre edhe fëmijë e foshnja.
2021Dita e 187 e vitit, kanë mbetur edhe 178 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1533Ludovico Ariosto (1474-1533) - poet dhe komediograf italian, autori "Orlandos së çmendun" (1516-1532) përkthye në shqip nga Guljelm Deda. I vlerësuar si nji prej autorëve ma me influncë të kohës së vet.
1535Thomas Moore (1478-1535) - humanist, shkrimtar dhe politikan anglez i Shenjtëruar nga Kisha Katolike.
1946Bedri Pejani (1885-1946) - publicist, diplomat dhe atdhetar shqiptar, nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë. Mё 1945, u arrestua nga Sigurimi i Shtetit dhe ”vdiq” i helmuar, nё spitalin e Prizrenit, mё 6 korrik 1946. "Nderi i Kombit" më 2012.
1962William Faulkner (1897-1962) - kolonel, hero i Luftës Civile, po edhe shkrimtar dhe eseist. Ndoqi shkollën publike ne Oksford, po s'arriti të diplomohej. Ishte pothuaj i panjohur deri në marrjen e Çmimit Nobel në Letërsi në 1949.
1971Luis Armstrong(1901-1971) - trombist dhe këngëtar i famshem i jazz-it amerikan... I mbiquajtur "Mbret i Jazz-it"
2005Claude Simon (1913-2005) - shkrimtar francez dhe përfaqësues autentik i Romanit të Ri , po edhe piktor e fotograf. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1985.
2020Ennio Morricone (1928-2020) - kompozitor italian, muzikant dhe drejtues orkestre, i njohur për kolonat muzikore të mjaft filmave të njohur.
1907Frida Kahlo (Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón) (1907-1954) - piktore e njohur meksikane, e bija e Carl Wilhelm Kahlo (1871-1941), fotograf i lindur në Gjermani, nji familje ebraiko-hungareze. Pikturat e saj kanë frymën e Realizmit Magjik dhe Surrealizmit. Pati nji jetë të vështirë me piktorin Diego Rivera. Veprat e saj njohën vlerësim vetëm mbasi vitit 1990.
1930Fatos Mero Rrapaj (1930-2012) - shkrimtar, studiues dhe mbledhës i folklorit shqiptar të Çamërisë e Labërisë. Merr pjesë në luftë, po pas çlirimit arrestohet dhe denohet për pikëpamjet e tij nacionaliste. Autor i shumë veprave e studimeve me vlerë.
Ngjarje
1943Masakra e Borovës - prita partizane vret kokën e autokollonës gjermane që shkonte nga Follorina drejt Bilishtit. Trupat gjermane në të parin fshat, Borovën vrasin 107 të pafajshëm: 64 gra e 43 burra... mes tyre edhe fëmijë e foshnja.
2021Dita e 187 e vitit, kanë mbetur edhe 178 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1533Ludovico Ariosto (1474-1533) - poet dhe komediograf italian, autori "Orlandos së çmendun" (1516-1532) përkthye në shqip nga Guljelm Deda. I vlerësuar si nji prej autorëve ma me influncë të kohës së vet.
1535Thomas Moore (1478-1535) - humanist, shkrimtar dhe politikan anglez i Shenjtëruar nga Kisha Katolike.
1946Bedri Pejani (1885-1946) - publicist, diplomat dhe atdhetar shqiptar, nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë. Mё 1945, u arrestua nga Sigurimi i Shtetit dhe ”vdiq” i helmuar, nё spitalin e Prizrenit, mё 6 korrik 1946. "Nderi i Kombit" më 2012.
1962William Faulkner (1897-1962) - kolonel, hero i Luftës Civile, po edhe shkrimtar dhe eseist. Ndoqi shkollën publike ne Oksford, po s'arriti të diplomohej. Ishte pothuaj i panjohur deri në marrjen e Çmimit Nobel në Letërsi në 1949.
1971Luis Armstrong(1901-1971) - trombist dhe këngëtar i famshem i jazz-it amerikan... I mbiquajtur "Mbret i Jazz-it"
2005Claude Simon (1913-2005) - shkrimtar francez dhe përfaqësues autentik i Romanit të Ri , po edhe piktor e fotograf. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1985.
2020Ennio Morricone (1928-2020) - kompozitor italian, muzikant dhe drejtues orkestre, i njohur për kolonat muzikore të mjaft filmave të njohur.
Si xuni fill Lahuta e Malcis
nga Pashk Bardhi (1941)
[Parathanie e botimit të dytë, Romë, 1958]
At Gjergj Fishta ende si xans në Bosnje i ka shijue e i ka çmue fort Lexo Me Teper.
Prek Cali mes propagandës e kundërvënies krahinore…
nga Agron Gjekmarkaj
E vërtetë, këmbët i kanë rënë kokës. Madje me gishtat e tyre është shkruar edhe historia jonë. Nuk ka asnjë shkencë tjetër Lexo Me Teper.
Çun Mula (1818-1896), delegat dhe komandant
i Ushtrisë së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit
Çun Mula (1818-1896) ka qenë bajraktar i bajrakut të Hotit.Familja e tij, Lucgjonaj, zbriti nga familja Junçaj e Hotit.Sipas Lexo Me Teper.
Andon Zako Çajupi (1866-1930)
nga Vedat Kokona
Kur vdiq atje në Misir, në korrik të 1930-ës, të pakët – shumë të pakët ishin ata që shkruan nja dy fjalë për të lajmëruar Lexo Me Teper.
“Lahuta e Malcis’ “ dhe Lahuta e… UNESKO-s
nga Frano Kulli
Gjergj Fishta: I mbylli sytë me 30 dhjetor 1940
Shumëkush që Gjergj Fishtёn e ka njësuar me “Lahutёn e Malësisë”, me kryeveprёn Lexo Me Teper.
Gjergj Fishta në gjyqin e Mustafa Nanos
nga Tonin Çobani
Një opinionist, cilido qoftë ai, nuk mund të gjykojë dy herë radhazi Poetin Kombëtar, Gjergj Fishtën, thjesht sepse shkrimtarët dhe veprat Lexo Me Teper.
Portretizimi i atdheut
nga Silvana Leka (Poeteka 38)
I.Fytyra detare e fshehur pas malit
Në thellim të hulumtimit tonë lidhur me vendin që zë deti në mendësinë dhe letrat shqipe, interes paraqet Lexo Me Teper.
Dedë Gjo’ Luli
nga Fritz Radovani
Një emen që tue mos pasë pranë asnjë epitet nënkupton në Tè: Shqipninë, Flamurin, Malësinë, Hotin, Burrninë, Trimin e Traboinit, Nderën, Vetflijimin për Atdhe dhe, së Lexo Me Teper.
Në kërkim të mesazheve universale të Fishtës
nga Tonin Çobani
Vargjet e para të Lahutës së Malcis
Vargjet e para të Lahutës së Malcis dalin të botuara qysh në vitin 1900, në revistën Lexo Me Teper.
Nikollë Dakaj,
personalitet i shquar i letrave shqipe
nga Perikli Jorgoni
Udhëtim në veprën letrare e studimore të Prof. Nikollë Dakajt.
Ndihmesa e çmuar e Nikoll Dakajt përfshin lamije të ndryshme Lexo Me Teper.
Nji vështrim i shpejtë mbi veprën
“Lahuta e Malcis” e Gjergj Fishtës
Kur Gjergj Fishta u kthye në Malësi, u tregoi miqve ma të afërt vargjet që ai i kishte shkruar atje Lexo Me Teper.
Kongresi i Manastirit 1908
Islamizmi dhe Kristianizmi në letërsinë shqipe
nga Dr. Lazër Radi
Në shtjellimin e kësaj teme mjaft delikate
u mbështeta kryesisht në materialet që shqyrtoi Prof. Ernest Koliqi
në Seminarin në Lexo Me Teper.