Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
Një reflektim mbi “Vulën” e Jozef Radit në “Poesie Scelte” (Plus bas en français)
nga Ermira Godo
E si mjaft të tjerë të mallkuar të kësaj Toke e të kësaj Historie,
Autori ka kuptuar Lexo Me Teper.
Abdulla Rami – intelektual i plotësuar
nga Prof. Remzi Perrnaska
Kumtesa e profesor Remzi Pernaskës,
në takimin “Në Emër të Kujtesës…
me rastin e prezantimit të librit “Përtej harrimit” i autores Ermira Xhomaqi Lexo Me Teper.
Gegnishtja asht nji pasuni e pakufi…
Dy pyetje nga Klara Buda
për shumë përgjigje nga Jozef Radi
Poezia juaj shkruhet në gegnisht. Kjo thjesht pse në këtë dialekt ju gjeni më shumë Lexo Me Teper.
“Pëshpërimë Gruaje” – Roman nga Klara Buda
nga Mandi Gueguen
Cila ishte jeta e rinisë shqiptare në vitet ’80-të,
kur diktatura komuniste ishte në kulmin e saj?!
Klara Buda, shkrimtare, gazetare dhe Lexo Me Teper.
Librat e mi kanë pasur fatin tim! –
intervistë me Jozef Radin nga Arlinda Guma
A.G. -Ju keni jetuar në internim, prej lindjes deri në moshën 34 vjeçare. Por ajo që Lexo Me Teper.
Qyteti pa dashuri – nga Halil Matoshi
Sistemi femërvrasës (qytetarvrasës) dhe përshkrimi brilant i tij
Rreth librit “Kloroform” të Klara Budës
Nëse doni të kuptoni përse në Kosovë nuk ka asnjë monument femrash Lexo Me Teper.
Jozef Radi – Poeti i lirisë së munguar!
nga Klara Buda
Poezia e Jozef Radit,
dëshmon si rrallë herë lirinë e munguar në kohë tragjike.
Me një frymë moderne dhe dashurinë si Lexo Me Teper.
Klara Buda:
Si e “ringjalla” Mitrush Kutelin në Francë
Intervistoi: Irini Meçe
Mund ta konsiderojmë një nga “aventurat” letrare,
pothuaj shpresëhumbur, sa herë bëhej fjalë
për të përkthyer letërsinë e Mitrush Kutelit, Lexo Me Teper.
Kasem Trebeshina i harruar…
nga Roland Gjoza
“Unë bëja një letërsi tjetër.
Kundër rrymës. Po isha me kohën.
Vetëm se më vonohej publikimi.
Ju e dini çdo të thotë dalja e veprës në Lexo Me Teper.
Jusuf Vrioni
Kalvari i Intelektualit në Totalitarizëm
nga Klara Buda
16 mars 2016 - 100 vetori i lindjes
25 maj 2016 – 15 vjetori i vdekjes
“Odiseja e Jusuf Vrionit
ilustron kalvarin e intelektualit në regjimin totalitar Lexo Me Teper.
Linda Ihsani: Portret Postume Klara Buda – New York,
Falenderoj autoren Buda, në përkujtimin e mikes time, Lindës…jr
Linda Ihsani, jeta dhe vdekja e saj, janë metaforë e asaj pjese intelektuale që Lexo Me Teper.