“Njeriu asht i dënuem me qenë i lirë; i dënuem, sepse s’asht krijue thjesht prej vetvedit, e megjithatë i lirë, sepse prej çastit që përplaset në kët botë, asht përgjegjës për gjithçka ban…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1225Tommaso d'Aquino (1225-1274) - filozof dhe shkencëtar katolik i Scolastikës. I nderuar si Shenjtor i Kishës.
1853José Martí (1853-1895) - politikan, shkrimtar dhe revolucionar kuban. Udhëheqës i luftës për pavarsinë e Kubës. I vlerësuar Hero Kombëtar i Kubës.
1888Henrik Bariç (1888-1957) - gjuhëtar, ballkanolog e albanolog kroat. Bëri studime për fusha të ndryshme të historisë së gjuhës shqipe. Në shqyrtimet etimologjike, Bariç shtoi fondin e njohur indoevropian të shqipes e trajtoi disa dukuri të fonetikës historike të saj. Sa i përket prejardhjes së gjuhës shqipe, përkrahu tezën trake, lidhur ne përkimet e shqipes me rumanishten.
1912Paul Jackson Pollock (1912-1956) - piktor amerikan. I famshëm me stilin e tij të Action Painting, sipas veprave të tija të Ekspresionizmit Abstrakt.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931) - artiste e njohur e kinmase italiane. Nëna e Miguel Bose-së dhe ish grua e Luis Miguel Dominguin.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane.
1936Ismail Kadare (1936) - shkrimtar, poet, politikan e eseist i njohur shqiptar i gjysmës së dytë të shek. XX dhe periudhës së Realizmit Socialist. Figurë e vlerësuar në "shërbim të regjimit komunist", fitues çmimesh Ndërkombtare dhe pretendent i hershëm i çmimit Nobel.
Ngjarje
1945Radio Shkupi - filloi transmetimin e programit në gjuhën shqipe.
2021Dita e 28 e vitit, kanë mbetur edhe 337 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
814Charlemagne(Karli i Madh) (0742-0814) - Mbret nga ma të njohurit e Francës. Mbretëroi nga 25 dhjetori i 800 - deri në 28 janar 814.
1928Vicente Blasco Ibáñez (1867-1928) - shkrimtar, dramaturg, regjizor e skenarist mjaft i njohur spanjoll, brenda e jashtë vendit të vet.
1939William Butler Yeats (1865-1939) - poet dhe dramaturg irlandez, ndër shkrimtarët ma të mëdhenj të shekullit të 20-të. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1923.
1969
Rrok Gera (1901-1969) - ekonomist, dy herë ministër i Financave dhe ambasador i Shqipërisë në Gjermani. U dënua me 10 vite burg nga Gjyqi Special më 13 prill 1945. Lirohet në dhjetor 1949. Arrestohet sërish më 24 prill 1951. Dënohet për të njëjtat akuza si herën e parë. Më 8 maj 1958, Gjykata e Lartë i dha pafajësi.
1972Dino Buzzati (1906-1972) - shkrimtar, gazetar i njohur italian, po edhe dramaturg, libretist dhe piktor.
1996Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1997Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
2002Astrid Lindgren (1907-2002) - shkrimtare suedeze, mjaft e njohur e letërsisë për fëmijë. Autore e "Pipi Corapgjata".
1225Tommaso d'Aquino (1225-1274) - filozof dhe shkencëtar katolik i Scolastikës. I nderuar si Shenjtor i Kishës.
1853José Martí (1853-1895) - politikan, shkrimtar dhe revolucionar kuban. Udhëheqës i luftës për pavarsinë e Kubës. I vlerësuar Hero Kombëtar i Kubës.
1888Henrik Bariç (1888-1957) - gjuhëtar, ballkanolog e albanolog kroat. Bëri studime për fusha të ndryshme të historisë së gjuhës shqipe. Në shqyrtimet etimologjike, Bariç shtoi fondin e njohur indoevropian të shqipes e trajtoi disa dukuri të fonetikës historike të saj. Sa i përket prejardhjes së gjuhës shqipe, përkrahu tezën trake, lidhur ne përkimet e shqipes me rumanishten.
1912Paul Jackson Pollock (1912-1956) - piktor amerikan. I famshëm me stilin e tij të Action Painting, sipas veprave të tija të Ekspresionizmit Abstrakt.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931) - artiste e njohur e kinmase italiane. Nëna e Miguel Bose-së dhe ish grua e Luis Miguel Dominguin.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane.
1936Ismail Kadare (1936) - shkrimtar, poet, politikan e eseist i njohur shqiptar i gjysmës së dytë të shek. XX dhe periudhës së Realizmit Socialist. Figurë e vlerësuar në "shërbim të regjimit komunist", fitues çmimesh Ndërkombtare dhe pretendent i hershëm i çmimit Nobel.
Ngjarje
1945Radio Shkupi - filloi transmetimin e programit në gjuhën shqipe.
2021Dita e 28 e vitit, kanë mbetur edhe 337 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
814Charlemagne(Karli i Madh) (0742-0814) - Mbret nga ma të njohurit e Francës. Mbretëroi nga 25 dhjetori i 800 - deri në 28 janar 814.
1928Vicente Blasco Ibáñez (1867-1928) - shkrimtar, dramaturg, regjizor e skenarist mjaft i njohur spanjoll, brenda e jashtë vendit të vet.
1939William Butler Yeats (1865-1939) - poet dhe dramaturg irlandez, ndër shkrimtarët ma të mëdhenj të shekullit të 20-të. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1923.
1969
Rrok Gera (1901-1969) - ekonomist, dy herë ministër i Financave dhe ambasador i Shqipërisë në Gjermani. U dënua me 10 vite burg nga Gjyqi Special më 13 prill 1945. Lirohet në dhjetor 1949. Arrestohet sërish më 24 prill 1951. Dënohet për të njëjtat akuza si herën e parë. Më 8 maj 1958, Gjykata e Lartë i dha pafajësi.
1972Dino Buzzati (1906-1972) - shkrimtar, gazetar i njohur italian, po edhe dramaturg, libretist dhe piktor.
1996Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1997Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
2002Astrid Lindgren (1907-2002) - shkrimtare suedeze, mjaft e njohur e letërsisë për fëmijë. Autore e "Pipi Corapgjata".
Dy koburet e Dhimitrit dhe saga e Koleas,
nga Lidhja e Prizrenit
nga Nuri Plaku
Objektet e personaliteteve të njohura historike janë një pasuri e rrallë që flasin me gjuhën e heshtur Lexo Me Teper.
Bota e personazheve dhe ngjarjeve në librin
“Gjurma t’nji ditari të djegun” – Trilogjia e jetës – Shkodra e Lazër Radit
nga Afrim Hysenaj
Për pasionantet e leximit, për të gjithë ata Lexo Me Teper.
Shpërthimet letrare të viteve ’30
Dr. As. Laura Islamaj
Duhet thënë që në fillim, se me gjithë përpjekjet u shumë studiuesve, periudha e shkrimtarëve të viteve ’30, është studiuar pak, megjithëse ka Lexo Me Teper.
Pishtar human për popullin e vet…
nga Veronika Hasani
kujtimit të Jan Palach (1948-1969)
që u dogj në flakë me 16 janar 1969
dhe vdiq në spiatal me 19 janar 1969.
Në Lexo Me Teper.
Për nji frymë të re letrare në Fakultetin e Letërsisë
nga shënimet e Dr. Lazër Radi (1916-1998)
Ndonëse në fillim të viteve ’90,
Dr. Lazër Radi i kishte kaluar të 75 Lexo Me Teper.
Krist Maloki – (8 prill 1900 – 24 nëntor 1973)
Vigani i mendimit liberal – nga Isa Halilaj
Prof. Dr. Phl. Krist Malokit, njëri prej viganëve të mendimit liberal progresist shqiptar në Lexo Me Teper.
“Arti i Ndaluar”, – 154 veprat e para që ndaloi regjimi komunist
nga Admirina Peci
Kjo listë, ku renditen mbi 154 libra dhe periodikë në gjuhën shqipe,
rezulton të jetë e para listë Lexo Me Teper.
“Yjet e pashuar” të viteve ’30
ose Iluminizmi Shqiptar!
nga Alma Lama
Pesë vitet e kërkimeve në Bibliotekën Kombëtare, për studiuesen kosovare, Resmije Kryeziu, janë kurorëzuar së fundi me veprën “Nga Lindja në Lexo Me Teper.
Nëse ka një njeri në këtë rruzull,
që torturohet edhe e vdekur,
ajo është Musine Kokalari
nga Novruz Xh. Shehu
(Në vend të përgjigjes Elida Hektor Kokalarit, proferoj e citoj vazhdimisht Lexo Me Teper.
Lazër Radi
Kontributi i pavlerësuar i një publicisti të talentuar
portret nga Erilda Sulika (Shqip)
Gazetari, publicisti, shkrimtari dhe përkthyesi,
pati një aktivitet të ethshëm publicistik,
duke kaluar nëpër një kalvar vuajtjesh Lexo Me Teper.
Gazeta që na duhet!
nga Nebil Çika
Gazeta që duam apo gazeta që na duhet?!
Këtë pyetje shtronte në vitin 1933, Branko Merxhani, një nga themeluesit e “Minerva-s” në atë kohë. Lexo Me Teper.
Qielli Shqipërisë nis e përskuqet… Lazër Radi
Pjesë nga libri që pritet të dalë së shpejti
“Shqipnia e viteve ’30″ i Lazër Radit
Nga mesi i viteve ’30, nisën të dalin në Lexo Me Teper.