Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1803Ralph Waldo Emerson (1803-1882) - filozof, shkrimtar, esseist po edhe poet i njohur amerikan. Kritiku letrar Harold Bloom e vlerëson si "Figura Qendrore e Kulturës Amerikane".
1846Naim Frashëri (1846-1900) - poet, atdhetar, mendimtar dhe veprimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare. Pinjoll i Derës së njohur të Frashërllinjve, i cili hodhi bazat e poezisë shqipe gjatë Rilindjes po edhe të arsimit dhe kulturës shqiptare.
1887Padre Pio da Pietrelcina - Francesco Forgione (1887-1968) - prift dhe bamires katolik italian i Urdhnit dei Frati Minori - Cappuccini (OFM)
1917Ella Jane Fitzgerald (1917-1996) - e njohur edhe si Lady Ella e Zonja e Parë e Këngës - këngëtare e madhe amerikane, e vlerësuar si nji prej ma të mirave kangtare të muzikës jazz.
1942Pirro Kuqi (1942-2006) - poet dhe tregimtar. Mbas shkollës se mesme kreu nji kurs të lartë frëngjishte. U dënua për “agjitacion e propagandë", dhe iu hoq e drejta e botimit. Vdiq në skamje e vetmi në vitin 2006.
Ngjarje
2021Dita e 145 e vitit, kanë mbetur edhe 220 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1693Madame de La Fayette (1634-1693) - shkrimtare franceze, e konsideruar si paraprijse e romanit modern.
1963Mehdi bej Frashëri (1872-1963) - politikan, jurist, dipllomat, historian, shkrimtar e përkthyes. Firmëtar në Deklaratën e Pavarësisë, Kryeministër Reformator që solli frymë lirie në politikën shqiptare. U dallua për kulturën e tij politike, e në veçanti atë të së Drejtës Ndërkombëtare. Vdiq në emigrim në Romë.
1964Eqerem Bej Vlora (1885-1964) - njeri i politikës, diplomacisë, gazetarisë e publicistikës. Nji nga figurat më poliedrike të historisë shqiptare. Vdiq në Vjenë, po eshtrat e tij u kthyen në Atdhe mbas nji ezili 70 vjeçar. Autor i librit "Kujtime".
1977Jevgenija Solomona Ginzburg (1904-1977) - letrare dhe ruse, e cila pësoi 18 vite dënimi në Gulage.
1978Xhaferr Deva (1904-1978) - inxhinier pyjesh, sipërmarrës, nëpunës, poliglot, lektor, Ministër i Brendshëm i Shqipërisë (1944), veprimtar antikomunist Shqipëri dhe në mërgim. I njohur për mbrojtjen e Hebrenjve.
1803Ralph Waldo Emerson (1803-1882) - filozof, shkrimtar, esseist po edhe poet i njohur amerikan. Kritiku letrar Harold Bloom e vlerëson si "Figura Qendrore e Kulturës Amerikane".
1846Naim Frashëri (1846-1900) - poet, atdhetar, mendimtar dhe veprimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare. Pinjoll i Derës së njohur të Frashërllinjve, i cili hodhi bazat e poezisë shqipe gjatë Rilindjes po edhe të arsimit dhe kulturës shqiptare.
1887Padre Pio da Pietrelcina - Francesco Forgione (1887-1968) - prift dhe bamires katolik italian i Urdhnit dei Frati Minori - Cappuccini (OFM)
1917Ella Jane Fitzgerald (1917-1996) - e njohur edhe si Lady Ella e Zonja e Parë e Këngës - këngëtare e madhe amerikane, e vlerësuar si nji prej ma të mirave kangtare të muzikës jazz.
1942Pirro Kuqi (1942-2006) - poet dhe tregimtar. Mbas shkollës se mesme kreu nji kurs të lartë frëngjishte. U dënua për “agjitacion e propagandë", dhe iu hoq e drejta e botimit. Vdiq në skamje e vetmi në vitin 2006.
Ngjarje
2021Dita e 145 e vitit, kanë mbetur edhe 220 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1693Madame de La Fayette (1634-1693) - shkrimtare franceze, e konsideruar si paraprijse e romanit modern.
1963Mehdi bej Frashëri (1872-1963) - politikan, jurist, dipllomat, historian, shkrimtar e përkthyes. Firmëtar në Deklaratën e Pavarësisë, Kryeministër Reformator që solli frymë lirie në politikën shqiptare. U dallua për kulturën e tij politike, e në veçanti atë të së Drejtës Ndërkombëtare. Vdiq në emigrim në Romë.
1964Eqerem Bej Vlora (1885-1964) - njeri i politikës, diplomacisë, gazetarisë e publicistikës. Nji nga figurat më poliedrike të historisë shqiptare. Vdiq në Vjenë, po eshtrat e tij u kthyen në Atdhe mbas nji ezili 70 vjeçar. Autor i librit "Kujtime".
1977Jevgenija Solomona Ginzburg (1904-1977) - letrare dhe ruse, e cila pësoi 18 vite dënimi në Gulage.
1978Xhaferr Deva (1904-1978) - inxhinier pyjesh, sipërmarrës, nëpunës, poliglot, lektor, Ministër i Brendshëm i Shqipërisë (1944), veprimtar antikomunist Shqipëri dhe në mërgim. I njohur për mbrojtjen e Hebrenjve.
Krimet e komunizmit filluan gjatë luftës
dhe u ligjëruan me Gjyqin Special
nga Thanas L. Gjika
(Me rastin e 75-vjetorit të Gjyqit Special mars-prill 1945)
Qëndrimi që mbajmë ndaj krimeve të Lexo Me Teper.
Tirana intelektuale: shkrimtarët tiranas të përvojtur
nga Marsida T. Najdeni
Faleminderit Zenita Farka, Petrit Kusi, Viril Llagami,
Robert Elsie, Nini Mano, Arjeta Kokalari, etj për ndihmën.
Këta intelektualë dhe trima kanë nevojë t’i Lexo Me Teper.
Historiku i përmbledhur i Teatrit Kombëtar
nga Aurel Plasari – korrik 2018
Mjafton që, si një heqje nervi, t’ia shkulësh një shoqërie kujtesën historike që ta kthesh atë në barbare. “Mjerë Lexo Me Teper.
Letërsia e kujtesës, që u dënua, dhe universalja e saj
Përsiatje dhe polemikë nga Visar Zhiti
Për lexuesit e letërsisë dhe jo vetëm:
ju lutem lexoni përsiatjen e mrekullueshme të Visar Zhitit Lexo Me Teper.
Datë makthi, ku jetë të pafaj u morën dhe shpirtra fisnikësh,
atdhetarë të dijshëm u hodhën në ferr.
Emnat e tyne janë kujtu, edhe kur tmerri kishte depërtu kudo.
Dritën Lexo Me Teper.
Gjyqi Special
shkruar nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar “Pushtimi”. Ajo u përcoll të luhej në rrethe – si Elbasan, Lexo Me Teper.
Lazër Radi
Kontributi i pavlerësuar i një publicisti të talentuar
portret nga Erilda Sulika (Shqip)
Gazetari, publicisti, shkrimtari dhe përkthyesi,
pati një aktivitet të ethshëm publicistik,
duke kaluar nëpër një kalvar vuajtjesh Lexo Me Teper.
Gjyqi Special: një akt terrorizmi shtetëror
nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar Pushtimi. Ajo u përcoll të luhej në rrethe Lexo Me Teper.
Kur “Zëri i Popullit” sulmonte “Armikun e Popullit”
nga Jozef Radi
Mbas dyzet e shtatë vitesh burg dhe internim të pandërprerë, Lazër Radi, u shfaq në fillim të viteve nëntëdhjetë, në Lexo Me Teper.
Skeda e Lazër Radit në Gjyqin Special (13 prill 1945)
Deklarata të Prokurorit të Gjyqit Special Bedri Spahiu
Gjyq i posaçëm Special (1945) u bë me të arrestuarit e listës së rekomanduar Lexo Me Teper.
Cenni biografici sul Dr. Lazër Radi
Lazër Radi, nasce il 29 gennaio del 1916 a Prizren (Kossovë), città conosciuta per la famosa “Lega degli Albanesi” del 1878, in una famiglia di Lexo Me Teper.
Shqipëria e vogël
e 23 burgjeve dhe 48 kampeve të përqendrimit (sh)
Në kabinetet e Muzeut Historik Kombëtar u promovua albumi “Terrori komunist në Shqipëri”. Një përmbledhje për kujtesën tragjike të Lexo Me Teper.