Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1900Erich Fromm (1900-1980) - psikoanalist dhe sociolog i njohur gjerman.
1910Akira Kurosawa(1910-1998) - regjisor, skenarist dhe producent japonez filmash.
1939Sadri Ahmeti (1939-2010) - piktor, poet dhe i dënuar politik. Nji nga akuarelistët ma delikatë të pikturës shqiptare. Lind në Vuthaj (Mal i Zi) më 1939. Emigroi në Shqipëri në vitin 1957, ku nis edhe kalvari i jetës së tij.
1941Genc Leka (1941-1977) - mësues dhe poet i talentuar. U pushkatua nga diktatura komuniste me akuza të sajuara, më 17 korrik 1977, së bashku me kushëririn dhe mikun e tij, poetin Vilson Blloshmi.
1945Franco Battiato - (1945-2021) - kantautor, kompozitor, muzikant, regjisor, piktor po edhe politikan italian. Ndër muzikantët më me ndikim të 50 viteve të fundit në Itali. Vlerësohet nga disa breza artistësh për stilet e shumta muzikore.
Ngjarje
1903 Kuba e jep me qira Gjirin e Guantanamos Shteteve të Bashkuara "in perpetuo" (përjetësisht).
2022Dita e 82 e vitit, kanë mbetur edhe 283 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1842Stendhal (Marie Henri Beyle) (1783-1842) - shkrimtar francez, autori i "Manastirit të Parmës" dhe "E kuqja dhe e zeza". Stendhal, u bashkohet Hygo, Flaubert, Maupassant, Balzak, Zolà, më të mëdhenjve romancierë të shek. XIX.
1935Alexandër Moisiu (Reison Gjaci)(1879-1935) - aktor i njohur austriak me origjinë shqiptare.
1946Nikollë Gàzulli (1895-1946) - klerik, intelektual, studiues, albanolog, etnograf, historian, leksikograf e gjuhëtar. U vra prej forcat të regjimit komunist më 23 mars 1946. Gelasius - pseudonimi letrar i Dom Nikollë Gazullit.
2011Elizabeth Taylor (1932-2011) - aktore, stiliste dhe filantrope anglo-amerikane, e famshme për rolet e saj, për sytë e veçantë dhe për shtatë martesat e saj.
2020Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane. E ëma e Migel Bosè. Vdiq me Coronavirus.
1900Erich Fromm (1900-1980) - psikoanalist dhe sociolog i njohur gjerman.
1910Akira Kurosawa(1910-1998) - regjisor, skenarist dhe producent japonez filmash.
1939Sadri Ahmeti (1939-2010) - piktor, poet dhe i dënuar politik. Nji nga akuarelistët ma delikatë të pikturës shqiptare. Lind në Vuthaj (Mal i Zi) më 1939. Emigroi në Shqipëri në vitin 1957, ku nis edhe kalvari i jetës së tij.
1941Genc Leka (1941-1977) - mësues dhe poet i talentuar. U pushkatua nga diktatura komuniste me akuza të sajuara, më 17 korrik 1977, së bashku me kushëririn dhe mikun e tij, poetin Vilson Blloshmi.
1945Franco Battiato - (1945-2021) - kantautor, kompozitor, muzikant, regjisor, piktor po edhe politikan italian. Ndër muzikantët më me ndikim të 50 viteve të fundit në Itali. Vlerësohet nga disa breza artistësh për stilet e shumta muzikore.
Ngjarje
1903 Kuba e jep me qira Gjirin e Guantanamos Shteteve të Bashkuara "in perpetuo" (përjetësisht).
2022Dita e 82 e vitit, kanë mbetur edhe 283 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1842Stendhal (Marie Henri Beyle) (1783-1842) - shkrimtar francez, autori i "Manastirit të Parmës" dhe "E kuqja dhe e zeza". Stendhal, u bashkohet Hygo, Flaubert, Maupassant, Balzak, Zolà, më të mëdhenjve romancierë të shek. XIX.
1935Alexandër Moisiu (Reison Gjaci)(1879-1935) - aktor i njohur austriak me origjinë shqiptare.
1946Nikollë Gàzulli (1895-1946) - klerik, intelektual, studiues, albanolog, etnograf, historian, leksikograf e gjuhëtar. U vra prej forcat të regjimit komunist më 23 mars 1946. Gelasius - pseudonimi letrar i Dom Nikollë Gazullit.
2011Elizabeth Taylor (1932-2011) - aktore, stiliste dhe filantrope anglo-amerikane, e famshme për rolet e saj, për sytë e veçantë dhe për shtatë martesat e saj.
2020Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane. E ëma e Migel Bosè. Vdiq me Coronavirus.
Silvies – poezi nga Giacomo Leopardi
Sjellë në shqip prej Denis Gila
Kjo poezi fitoi çmimin e parë në konkursin
e poezisë së përkthyeme në Gegnisht për vitin 2022.
Poezia titullohet “Silvies”, Lexo Me Teper.
Pashko Vasa për kombin shqiptar si Fichte për kombin gjerman
nga Ervina Toptani
Njerëzit e mëdhenj në ringritjen e një kombi, në themelimin e suksesin e një shteti, janë të gjithë të Lexo Me Teper.
Mësuesi ynë i letërsisë, Jonuz Blakçori
Jonuz Blakçori (15 maj 1895- 6 prill 1975)
nga Agim Xh. Dëshnica -
Kur shtrohej çështja e njësimit të gjuhës letrare dhe ortografisë shqipe, më ka Lexo Me Teper.
“Nji lule vjeshtet…” Gjergj Fishta
qasje kritike nga Emrie Krosi
Një receptim modern i lirikës së Fishtës “Nji lule vjeshtet”
Kjo ndoshta asht poezija ma lirike e mbarë këtij libri, n’atë kuptimin Lexo Me Teper.
Në qytetin e Dantes me folë për Denatën…
nga Jozef Radi
(nji shkrim mbi librin “Kohë e Mohueme”
i Denata Ndreces për të cilin kam folë veç përciptas)
.
Me shkue në Firencen Lexo Me Teper.
Përzgjedhje dhe paraqitje dinjitoze
e poetëve qё aq mrekullueshëm i kёnduan dashurisё
nga Gëzim Baruti
Mbi përkthimin e Jozef Radit, titulluar
“Veç mundem me të dashtë njashtu siç je…”
.
Muaj më parë u Lexo Me Teper.
Botohet “Perfectum trinum”, libri me përkthime i Zef Zorbës
nga Bepin Kolvataj
Ditët e heshtjes dhe qëndrimi i gjatë në sirtar mbaruan.
Poezi të përzgjedhura si Montale, Quasimodo, Ungaretti, “Perfectum Trinum”, të shqipëruara Lexo Me Teper.
“Poeti i vizatuem në shpirtin e grues së tij…”
nga Gjergj Jozef Kola
Impresione surreale nga shfaqja e dramës
Martin Camaj kishte nji jetë surreale, ndaj edhe drama e tij nuk mund të Lexo Me Teper.
“Lamtumira e Yjeve”
Parathënie e autorit për librin (Jusuf Luzaj)
I
Nga të pesë artet, letërsia dhe nga të pesë degët e saj, poezia, nuk e pranojnë mediokritetin. Një pikturë jo perfekte, Lexo Me Teper.
Nji poezi e shkruar mbi mur t’nji qoshe rruge…
nga Jozef Radi
Për t’u larguar paksa nga toksifikimi poetik ma i fundit, i cili si nji ortek përfshiu krejt shoqërinë shqiptare nga Lexo Me Teper.
Poezia e Leticia Gargjolës në shqip, dhe brezi i saj…
Poezia nuk shpjegohet, ajo thjesht ndjehet… dhe sa ma shumë ajo ndjehet, aq ma poezi asht…
Kurrë s’kam kërkue shpjegim për Lexo Me Teper.
Rrëfime nga fshati me emër tmerri… nga Eduard M. Dilo
Mbi librin “Grabiani Rrëzë Kodrave” i intelektualit Lekë Tasi
Kjo vepër letrare me vlera të mëdha për historinë nëpër të cilën kaloi Lexo Me Teper.