Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
1799Honorè de Balzac (1799-1850) - shkrimtar, dramaturg, kritik letrar, mendimtar dhe gazetar francez, i konsideruar ndër ma të mëdhenjtë e kohës së vet. Mjeshtër i Romanit Realist francez të shek. të XIX.
1806John Stuart Mill (1806-1873) - filozof dhe ekonomist britanik, nji nga përfaqsuesit më të ndritur të Liberalizmit dhe Utilitarizmit.
1855Émile Verhaeren (1855-1917) - poet belg i gjuhës franceze. Ndër pararendësit e Shkollës Simboliste.
1886Ali Sami Yen (1886-1951) - futbollist, trajner futbolli, themelues dhe President i Parë i skuadrës së Galatasaray SK. President i Komitetit Olimpik nga viti 1926-1931.I biri i filozofit shqiptar Sami Frashëri.
1903Ernest Koliqi (1903-1975) - profesor, poet, prozator ndër ma të randsishmit e letërsisë shqipe, botues, gazetar, përkthyes, gjuhëtar, albanolog e politikan. Nji nga figurat ma të randësishme të kulturës shqiptare. Botues i revistave ma të spikatuna të botës shqiptare si: "Illyria", "Shkëndija" dhe "Shejzat". Vdiq në Romë në ezil dhe ende mbi të sundon heshtja diktatoriale.
1907Gegë Marubi (1907-1984) - pinjoll i Dinastisë Marubi: Fotografët ma të mëdhenj Shqiptarë, që e lanë të gjallë në celuloid të vërtetat historike shqiptare.
Ngjarje
1Dita Botërore e Diversitetit Kulturor.
1570Abraham Ortelius (1527-1598) - kartografi qe propozoi Atlasin e parë modern të Botës.
1916 Qyteza Codell në Kansas të ShBA goditet nga nji Tornado. Po kjo qytezë u godit edhe dy herë të tjera më 1917 dhe 1918, po në të njejtën datë - 20 Maj!!
1940Holokausti: Në kampin i ri të përqëndrimit në Auschwitz, mbrrijnë të burgosurit e parë.
2006 Në Kinëpërfundon ndërtimi i Digës së Tri Grykave, ma e madhja vepër hidraulike e Planetit.
2021Dita e 140 e vitit, kanë mbetur edhe 225 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1506Kristofor Kolombi (1451-1506) - lundërtar dhe tregtar, i pari që kaloi Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492, nën flamurin e Spanjës. Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo Amerikën.
1940Carl Gustaf Verner von Heidenstam (1859-1940) - poet dhe romancier suedez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, në vitin 1916.
“Nji lule vjeshtet…” Gjergj Fishta
qasje kritike nga Emrie Krosi
Një receptim modern i lirikës së Fishtës “Nji lule vjeshtet”
Kjo ndoshta asht poezija ma lirike e mbarë këtij libri, n’atë kuptimin Lexo Me Teper.
Tema: Rrafshet tërësore dhe struktura e romanit “Pse?!”
qasje kritike nga Emrije Krosi
Lëvrimi i romanit shqiptar sidomos i asaj moderne shqiptare i ka rrënjët që në vitet ’30. Shpesh herë kritika Lexo Me Teper.
Për idolin e ri
Friedrich Nietzsche
Diku nëpër botë ka akoma popuj e kope, por s’ka më ndër ne, o vëllezër, nga anët tona ka vetëm shtete.
Shteti? Ç’është ky? Tani më dëgjoni Lexo Me Teper.
Që drita e njohurive dhe dijet ndriçuese
të mos shkojnë duke u shuar…
refleksion i Robert Martikos
mbi një intervistë të Dr. Robert Elsiesë (2012)
“Eshtë më lehtë të jesh hero
se sa një Lexo Me Teper.
“Kush ma diti poezinë,
dhembjet nuk m’i diti dot…”
esse nga Anton Çefa
(Kuptimësia e dhembjes në poezinë e Lasgush Poradecit)
Për njeriun jeta është një dhembje e gjatë, për poetin është dhembje që Lexo Me Teper.
Mbi frymën e stilit dhe jetës së Nietzsche-s në egzistencën e Migjenit Gjezeko 2013
Refleksione jete
Vetëm kush ka mundësinë me e njoftë Nietzsche-n dhe Migjenin në origjinal, përkatsisht në gjermanisht dhe Lexo Me Teper.
Retrospektivat e një ditari të rëndësishëm poetik Gjekë Marinaj
Mbi antologjine poetike “Anatomia e Brymës” e Shefqet Dibranit
Shefqet Dibrani dhe “Anatomia e Brymës” janë në akord të plotë konceptimi jo vetëm Lexo Me Teper.