“Njeriu asht i dënuem me qenë i lirë; i dënuem, sepse s’asht krijue thjesht prej vetvedit, e megjithatë i lirë, sepse prej çastit që përplaset në kët botë, asht përgjegjës për gjithçka ban…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1696Giambattista Tiepolo (1696-1770) - piktor i shquar italian. Ndër ma të mëdhenjtë e Shtatqindës Veneciane.
1840Leonardo de Martino (1840-1923) - frat françeskan dhe poet arbëresh. Ka vënë në skenë të parën dramë në gjuhën shqipe, "Nata Këshnellavet". Ka qenë mësuesi i mjaft figurave të lëvizjes kombëtare shqiptare, midis të cilëve edhe Gjergj Fishtës.
1856Michail Vrubel (1856-1910) - piktor rus e artist shumplanësh në artin e tij si: pikturë, grafikë, skulpturë dekorative, skena teatrale, etje. Autor i ilustrimeve të poemës "Demoni" e Lermontovit.
1913Isuf Hysenbegasi (1913-1988) - mjek kirurg e njeri humanitar i nji familje patriotike. U dënua me "burgim të përjetshëm" si opozitar i regjimit (1946-1961), dhe kreu për shumë vite me vetmohim detyrën e mjekut të burgjeve.
1922Pier Paolo Pasolini (1922-1975) - regjisor dhe poet mjaft i njohur italian.
1943Lucio Battisti (1943-1998) - këngëtar, kantautor, polistrumentist, dhe kompozitor që së bashku me Giulio Mogol lanë gjurmë të thella në muzikën italiane. Ndër më të Mëdhenjtë e Muzikës Italiane.
Ngjarje
1876 Del numri i parë i së përditshmes italiane "Corriere della Sera".
1918Moska - u bë kryeqyteti i Bashkimit Sovjetik.
1940Stalini dhe Politbyroja nënshkruajnë urdhërin e ekzekutimit të 25.700 polakëve, mes të cilëve 14.700 ishin pengje lufte. Ngjarje njihet me emrin "Masakra e Katyń-it".
1998Nis "zyrtarisht" Lufta e Kosovës, me qëndresën legjendare të familjes Jasharaj kundër paramilitarëve serbë.
2021Dita e 64 e vitit, kanë mbetur edhe 301 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1827Alessandro Volta (1745-1827) - fizikant dhe shpikës italian, i njohur për shpikjen e gjeneratorit elektrik, të pilës dhe zbulues i gazit metan.
1945Lazër Shantoja (1892-1945) - klerik, orator, poet lirik, eseist, muzikant, përkthyes, nacionalist e demokrat, i quajtur edhe “Famullitar i Pianofortit”. U torturua në mënyrën çnjerzore te mundshme dhe u vra pa gjyq.
1953Josif Visarionoviç Stalin (Xhugashvili) (1878-1953)- politikan dhe udhëheq suprem i Bashkimt Sovjetik. I vlerësohet si nji nga diktatorët ma të egër të Botës. Fitimtar në Luftën e Dytë Botërore.
1982John Belushi (1949-1982) - aktor i njohur amerikan, me origjinë shqiptare nga arbëreshët e Italisë.
1696Giambattista Tiepolo (1696-1770) - piktor i shquar italian. Ndër ma të mëdhenjtë e Shtatqindës Veneciane.
1840Leonardo de Martino (1840-1923) - frat françeskan dhe poet arbëresh. Ka vënë në skenë të parën dramë në gjuhën shqipe, "Nata Këshnellavet". Ka qenë mësuesi i mjaft figurave të lëvizjes kombëtare shqiptare, midis të cilëve edhe Gjergj Fishtës.
1856Michail Vrubel (1856-1910) - piktor rus e artist shumplanësh në artin e tij si: pikturë, grafikë, skulpturë dekorative, skena teatrale, etje. Autor i ilustrimeve të poemës "Demoni" e Lermontovit.
1913Isuf Hysenbegasi (1913-1988) - mjek kirurg e njeri humanitar i nji familje patriotike. U dënua me "burgim të përjetshëm" si opozitar i regjimit (1946-1961), dhe kreu për shumë vite me vetmohim detyrën e mjekut të burgjeve.
1922Pier Paolo Pasolini (1922-1975) - regjisor dhe poet mjaft i njohur italian.
1943Lucio Battisti (1943-1998) - këngëtar, kantautor, polistrumentist, dhe kompozitor që së bashku me Giulio Mogol lanë gjurmë të thella në muzikën italiane. Ndër më të Mëdhenjtë e Muzikës Italiane.
Ngjarje
1876 Del numri i parë i së përditshmes italiane "Corriere della Sera".
1918Moska - u bë kryeqyteti i Bashkimit Sovjetik.
1940Stalini dhe Politbyroja nënshkruajnë urdhërin e ekzekutimit të 25.700 polakëve, mes të cilëve 14.700 ishin pengje lufte. Ngjarje njihet me emrin "Masakra e Katyń-it".
1998Nis "zyrtarisht" Lufta e Kosovës, me qëndresën legjendare të familjes Jasharaj kundër paramilitarëve serbë.
2021Dita e 64 e vitit, kanë mbetur edhe 301 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1827Alessandro Volta (1745-1827) - fizikant dhe shpikës italian, i njohur për shpikjen e gjeneratorit elektrik, të pilës dhe zbulues i gazit metan.
1945Lazër Shantoja (1892-1945) - klerik, orator, poet lirik, eseist, muzikant, përkthyes, nacionalist e demokrat, i quajtur edhe “Famullitar i Pianofortit”. U torturua në mënyrën çnjerzore te mundshme dhe u vra pa gjyq.
1953Josif Visarionoviç Stalin (Xhugashvili) (1878-1953)- politikan dhe udhëheq suprem i Bashkimt Sovjetik. I vlerësohet si nji nga diktatorët ma të egër të Botës. Fitimtar në Luftën e Dytë Botërore.
1982John Belushi (1949-1982) - aktor i njohur amerikan, me origjinë shqiptare nga arbëreshët e Italisë.
Gjergj Fishta Dhe “Këngëtari i verbër” i tij në gjuhën frënge
nga Begzad Baliu
Në vend të hyrjes
Brenda më shumë se një shekulli që kur filluan së botuari këngët e Lahutës së Lexo Me Teper.
Nxjerrja e gegnishtes jashtë ligjit
mohim i shqipes së përdorun nga 75% e shqiptarëve…
Gjokë Vata në përgjigje të Rexhep Qoses
Gazeta “Telegraf” në numrin e saj të 8 dhjetor 2020, Lexo Me Teper.
Eugenio Montale (12 tetor 1896 – 12 shtator 1981)
Përcjellë e përkthyer nga Maks Rakipaj
12 tetori është data e lindjes së Euxhenio Montale-s, poet dhe shkrimtar i njohur italian. Shkollën e Lexo Me Teper.
Ungaretti – Jeta e nji njeriu
nga Isak Ahmeti
Këto ditë ka dalë në dritë vepra e plotë: “Jeta e një Njeriu”, e Giuseppe Ungarettit në përkthimin shqip nga Jozef Radi. Kjo Lexo Me Teper.
Arshi Pipa – Cikli me sonete “Kanali” ose Ferri tokësor
nga Dr. Yzedin Hima
…Diktatura, si ateiste, nuk besonte te bota e amëshuar,
por të bën përshtypje se si bota e njëmëndtë Lexo Me Teper.
I dashur Jozef,
libri i parë më mësoi të jem stoik në gabimet që po e redaktojnë më mirë,
duke mos u hallakatur, siç bëra më parë. Kam gjetur fragmente Lexo Me Teper.
“William Shakespeare” nga Victor Hugo*
Përkthyer nga Abdulla Rami & Ermira Xhomaqi-Godo
Si sot 135 vjet më parë, në një 22 maj të vitit 1885, rreth një milion parizianë përcollën trupin e Lexo Me Teper.
Poeti ilir Publius Papinius Statius(45-96)
(Publio Papini Staci – ose Stasi)
nga Lutfi Alia
Ilirët popullonin pjesën perëndimore të gadishullit Ballkanik, ishin popuj me histori e me kulturë dhe flisnin gjuhën ilire. Në Lexo Me Teper.
Një zë kundërshtar në Shqipërinë komuniste
Libri i Luan Ramës
Pas botimit të librit “Epistolari i Zaratës” në Tiranë dhe botimeve në Francë “Epistolaire de Zarata” apo në versionin në anglisht Lexo Me Teper.
Robert Prifti, shkrimtari që shkroi në diktaturë
45 vjet letërsi klandestine me gjuhën e Dantes
Edgar Prifti bisedoi Dhurata Hamzai
I biri, Edgar Prifti, njëshi i basketbollit të “Partizanit” në vitet ’80, Lexo Me Teper.
Vargje nën diktaturë
nga Shpend Sollaku-Noé
Është e rrezikshme të jesh poet në kohë diktature.
Për nga natyra poetët janë lindur të lirë dhe liria, në njëfarë mënyre, është vlera më e rëndësishme Lexo Me Teper.
I nderuar Jozef,
lexova me vëmendje postimin tuaj për profesor Isuf Luzaj.
Momentalisht kam në dorë një nga veprat e këtij kolosi mendjendritur:
“Kujdesjet e Bletës”, ndërsa kam lexuar disa Lexo Me Teper.