“Njeriu asht i dënuem me qenë i lirë; i dënuem, sepse s’asht krijue thjesht prej vetvedit, e megjithatë i lirë, sepse prej çastit që përplaset në kët botë, asht përgjegjës për gjithçka ban…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1696Giambattista Tiepolo (1696-1770) - piktor i shquar italian. Ndër ma të mëdhenjtë e Shtatqindës Veneciane.
1840Leonardo de Martino (1840-1923) - frat françeskan dhe poet arbëresh. Ka vënë në skenë të parën dramë në gjuhën shqipe, "Nata Këshnellavet". Ka qenë mësuesi i mjaft figurave të lëvizjes kombëtare shqiptare, midis të cilëve edhe Gjergj Fishtës.
1856Michail Vrubel (1856-1910) - piktor rus e artist shumplanësh në artin e tij si: pikturë, grafikë, skulpturë dekorative, skena teatrale, etje. Autor i ilustrimeve të poemës "Demoni" e Lermontovit.
1913Isuf Hysenbegasi (1913-1988) - mjek kirurg e njeri humanitar i nji familje patriotike. U dënua me "burgim të përjetshëm" si opozitar i regjimit (1946-1961), dhe kreu për shumë vite me vetmohim detyrën e mjekut të burgjeve.
1922Pier Paolo Pasolini (1922-1975) - regjisor dhe poet mjaft i njohur italian.
1943Lucio Battisti (1943-1998) - këngëtar, kantautor, polistrumentist, dhe kompozitor që së bashku me Giulio Mogol lanë gjurmë të thella në muzikën italiane. Ndër më të Mëdhenjtë e Muzikës Italiane.
Ngjarje
1876 Del numri i parë i së përditshmes italiane "Corriere della Sera".
1918Moska - u bë kryeqyteti i Bashkimit Sovjetik.
1940Stalini dhe Politbyroja nënshkruajnë urdhërin e ekzekutimit të 25.700 polakëve, mes të cilëve 14.700 ishin pengje lufte. Ngjarje njihet me emrin "Masakra e Katyń-it".
1998Nis "zyrtarisht" Lufta e Kosovës, me qëndresën legjendare të familjes Jasharaj kundër paramilitarëve serbë.
2021Dita e 64 e vitit, kanë mbetur edhe 301 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1827Alessandro Volta (1745-1827) - fizikant dhe shpikës italian, i njohur për shpikjen e gjeneratorit elektrik, të pilës dhe zbulues i gazit metan.
1945Lazër Shantoja (1892-1945) - klerik, orator, poet lirik, eseist, muzikant, përkthyes, nacionalist e demokrat, i quajtur edhe “Famullitar i Pianofortit”. U torturua në mënyrën çnjerzore te mundshme dhe u vra pa gjyq.
1953Josif Visarionoviç Stalin (Xhugashvili) (1878-1953)- politikan dhe udhëheq suprem i Bashkimt Sovjetik. I vlerësohet si nji nga diktatorët ma të egër të Botës. Fitimtar në Luftën e Dytë Botërore.
1982John Belushi (1949-1982) - aktor i njohur amerikan, me origjinë shqiptare nga arbëreshët e Italisë.
1696Giambattista Tiepolo (1696-1770) - piktor i shquar italian. Ndër ma të mëdhenjtë e Shtatqindës Veneciane.
1840Leonardo de Martino (1840-1923) - frat françeskan dhe poet arbëresh. Ka vënë në skenë të parën dramë në gjuhën shqipe, "Nata Këshnellavet". Ka qenë mësuesi i mjaft figurave të lëvizjes kombëtare shqiptare, midis të cilëve edhe Gjergj Fishtës.
1856Michail Vrubel (1856-1910) - piktor rus e artist shumplanësh në artin e tij si: pikturë, grafikë, skulpturë dekorative, skena teatrale, etje. Autor i ilustrimeve të poemës "Demoni" e Lermontovit.
1913Isuf Hysenbegasi (1913-1988) - mjek kirurg e njeri humanitar i nji familje patriotike. U dënua me "burgim të përjetshëm" si opozitar i regjimit (1946-1961), dhe kreu për shumë vite me vetmohim detyrën e mjekut të burgjeve.
1922Pier Paolo Pasolini (1922-1975) - regjisor dhe poet mjaft i njohur italian.
1943Lucio Battisti (1943-1998) - këngëtar, kantautor, polistrumentist, dhe kompozitor që së bashku me Giulio Mogol lanë gjurmë të thella në muzikën italiane. Ndër më të Mëdhenjtë e Muzikës Italiane.
Ngjarje
1876 Del numri i parë i së përditshmes italiane "Corriere della Sera".
1918Moska - u bë kryeqyteti i Bashkimit Sovjetik.
1940Stalini dhe Politbyroja nënshkruajnë urdhërin e ekzekutimit të 25.700 polakëve, mes të cilëve 14.700 ishin pengje lufte. Ngjarje njihet me emrin "Masakra e Katyń-it".
1998Nis "zyrtarisht" Lufta e Kosovës, me qëndresën legjendare të familjes Jasharaj kundër paramilitarëve serbë.
2021Dita e 64 e vitit, kanë mbetur edhe 301 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1827Alessandro Volta (1745-1827) - fizikant dhe shpikës italian, i njohur për shpikjen e gjeneratorit elektrik, të pilës dhe zbulues i gazit metan.
1945Lazër Shantoja (1892-1945) - klerik, orator, poet lirik, eseist, muzikant, përkthyes, nacionalist e demokrat, i quajtur edhe “Famullitar i Pianofortit”. U torturua në mënyrën çnjerzore te mundshme dhe u vra pa gjyq.
1953Josif Visarionoviç Stalin (Xhugashvili) (1878-1953)- politikan dhe udhëheq suprem i Bashkimt Sovjetik. I vlerësohet si nji nga diktatorët ma të egër të Botës. Fitimtar në Luftën e Dytë Botërore.
1982John Belushi (1949-1982) - aktor i njohur amerikan, me origjinë shqiptare nga arbëreshët e Italisë.
“Zbulohet” letra që Tarrasi i dërgonte Dushan Mugoshës
nga Kastriot Dervishi
Lot, mall dhe dashuri për udhëheqësin e vet,
dallohen në letrën që Tarrasi (Enver Hoxha) i dërgon Dushan Mugoshës,
i cili Lexo Me Teper.
Ndoqa me vëmendje ngjarjet e këtij rrëfimi të pashoq,
përmes një sinqeriteti që të mbush me dritë njerëzore,
por ajo çka më mrekulloj krahas gjuhës së përdorur dhe ngjyrosjes emocionale,
ishte edhe dialekti i përshtatur Lexo Me Teper.
Requiem për një Teatër Kombëtar, për artistë kombëtarë
dhe komedinë rrënuese midis pushtetit dhe artit
nga Jozef Radi
Pak filma të realizmit socialist kam ndjekur, shfaqje teatri sigurisht më shumë; sepse arsyeja Lexo Me Teper.
2 dhjetor 1945 – 18 qeshor 2017
nga Romeo Gurakuqi
Some Ingredients of Communist Takeover:
2 dhjetor 1945-11 janar 1946:
Komiteti Qendror i Zgjedhjeve
vendosi si afat kohor të emërimit të kandidatëve
datën Lexo Me Teper.
Gjyqi Special
shkruar nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar “Pushtimi”. Ajo u përcoll të luhej në rrethe – si Elbasan, Lexo Me Teper.
Internimet në Diktaturë –
Tri vendimet e Interrnimit të Lazër Radit
(dokumente)
Republika Popullore e Shqipërisë
Ministria e Punëve Brëndëshme
“Komisioni i Internim-Dëbimeve”
Tepër Sekret
Tiranë, më 19 Maj 1954
Nr. 35. Res
Hetusia – Viti 1954
Lexo Me Teper.
Si u grabit ari nga pushteti komunist në Shqipëri
nga Kastriot Dervishi
Një ndër krimet më të njohura të regjimit komunist në Shqipëri, me karakter sa ekonomik aq edhe politik, është edhe Lexo Me Teper.
Kush na i prishi njerëzit?
nga Ilir Hashorva
Ndërsa kundërshtarëve të tij komunizmi iu sul me tërbim dhe i shkatërroi kulturalisht, ekonomikisht dhe fizikisht, njerëzve të tij u shkatërroi dhe u Lexo Me Teper.
Dramat pas tragjedive
nga Ilir Hashorva
Çdo nëntor është mirë të kujtojmë ato që ndodhën në 45 vjet të sundimit komunist. Kujtesa është mbrojtje, është mbrojtje ndaj së keqes.
Kam lexuar dikur një Lexo Me Teper.
Gjyqi Special: një akt terrorizmi shtetëror
nga Çelo Hoxha
Në mars 1945 në Shqipëri erdhi një trupë teatrore jugosllave me një dramë të titulluar Pushtimi. Ajo u përcoll të luhej në rrethe Lexo Me Teper.
Hamit Matjani –
luftoi me fashistët, me nazistët, dhe… u var nga komunistët…
Flet Xhavit Matjani: E vërteta e babait tim,
Legjenda dhe jeta reale i tij
Si “vrau” vajzën e tij kryediversanti Lexo Me Teper.
Përvjetori i heroit të Qëndresës Antifashiste Abaz Kupit
dhe pengu i të birit te tij…
nga Dalip Greca
Më 9 janar, në ditëvdekjen e Abaz Kupit, heroit të 7 prillit, mërgimtarët shqiptarë Lexo Me Teper.