Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
1547Miguel Cervantes de Savedra (1547-1616) - romancier e dramaturg ndër ma të njohurit e shek. të 16-të. Fama e tij botërore, lidhet në veçanti me figurën e Don Kishotit të Mançës. Data e saktë e lindjes nuk gjendet në regjistra. (Mendohet se ka lindur me 29 shtator, ditën e San Miguelit).
1758Horatio Nelson(1758-1805) - lord, Viskont i Parë Nelson, Dukë i Brontes - admiral i shquar britanik. Hero Kombëtar i Perandorisë Britanike.
1864Miguel de Unamuno (1864-1936) - shkrimtar, poet, filozof, dramaturg e politikan spanjoll me origjine baske.
1901Enrico Fermi (1901-1954) - fizikant italian, i njohur për zhvillimin e reaktorit të parë bërthamor, me kontributet në zhvillimin e teorisë kuantike, në fizikën bërthamore dhe mekanikën statistike, çmim Nobel në Fizikë, në vitin 1938.
1902Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
1931Anita Ekberg (1931-2015) - aktore suedeze me shtetësi italiane, e famshme në interpretimin e filmit "La dolce vita" të Federico Fellini, te skena e xhveshjes te Fontana di Trevi.
1936Silvio Berlusconi (1936) - biznesmen, pronar mediash, President i Klubit Milan, politikan italian së Djathtës së Qendrës dhe disa herë Kryeministër i Italisë.
1943Lech Wałęsa (1943) - punëtor, sindikalist, politikan dhe aktivist polak. Udhëheqës i Solidarnosc-it, i pari organizim antikomunist i Lindjes. President i Polonisë nga viti 1990 në 1995. Në vitin 1983, mori çmimin Nobel për Paqe.
Ngjarje
1911Italia i shpall luftë Perandorisë Osmane.
2021Dita e 272 e vitit, mbeten edhe 93 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
1577Gjon Buzuku (1499-1577) - peshkop katolik, autor i Dokumentit Më të Lashtë të Gjuhës Shqipe, "Meshari", botuar në Venezia, rreth vitit 1555.
1885Vincenc Stratigò (1822-1885) - poet i njohur arbëresh, i lindur në Kozenca të Kalabrisë, në ngulimet e hershme arbëreshe të shek. XV.
1971Dom Shtjefën Kurti(1898-1971) - prift dhe atdhetar katolik. U pushkatua para banorëve të Gurëzit, mbasi Sigurimi e akuzoi se desh të helmatiste popullin duke shfrytëzuar furrat e bukës, pse kishte pagëzuar nji fëmijë dhe pse i kish shkruar Papës, duke i rrefyer nji të vërtetë, që s'duhej ta kalonte kufirin shqiptar.
2012Serafin Fanko (1937-2007) - aktor dhe regjisor i njohur shqiptar i periudhës së Realizmit Socialist. I nderuar me titullin "Artist i Popullit".
Jeronim De Rada – përlindës i kombit dhe letrares
Në 120 vjetorin e ndarjes nga jeta
nga Behar Gjoka
Vargu fillimtar dhe grishës i poemës Këngët e Milosaos: Erdhi Dita e Arbrit! një Lexo Me Teper.
“Letër e padërguar” e Mitrush Kutelit
nga Behar Gjoka
Askush nuk e di se kur u shkrua kjo kartë, fort e çudiçme, në të gjitha pikëpamjet. Madje, është kaq enigëm, sa nuk Lexo Me Teper.
Letërsia shqipe ndodhet në zgrip ekzistencial
nga Behar Gjoka
Krijimi i Qendrës Shqiptare të Studimeve Letrare “Pjetër Budi”, është një sfidë e ndërmarrë me jo pak përgjegjësi. Është një sfidë për të Lexo Me Teper.
Dashuria, (de)kodon realen dhe surreales, përmes paradoksit
të moderniteti, në poezinë “In Love”, të Skënder Sherifit
nga Emrije Krosi
Rrugëtimi poetik përmes imazhit dhe trajtave të lirikës surreale, i një ndër poetët sa Lexo Me Teper.
“Më mjafton gjuha e Naimit…!”
nga Behar Gjoka
Dëgjon të thuhet shpesh, sidomos nga gjuhëtarët dhe akademikët e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (Azili i Shkencerimit të Lodhur), me jo pak mungesë Lexo Me Teper.
Dhunimi i Varrit të Mid’hat bej Frashërit – Opinione
“Një varr nuk mbulon kurdoherë një njeri të vdekur.
Shumë herë jeta e vërtetë, rrojtja shpirtërore, fillon kur mbaron fryma.
Ç’ka të bëjë zhdukja Lexo Me Teper.
Kritika letrare nuk është shërbëtore!
nga Behar Gjoka
Zoti Gjoka si e shihni gjendjen e kritikës letrare? - Kritika letrare po përflitet nga njerëz, të cilët nuk e dinë se çfarë Lexo Me Teper.
“Lyra” e Haxhiademit, mes tragjikes dhe neoklasicizmit
nga Emrije Krosi (Pjesa e Dytë)
Parathënia si “paratekst” apo “ad hoc” i Parathanëjes së Haxhiademit
Në këtë kuadër, Haxhiademi është një ndër poetët e Lexo Me Teper.
“Lyra” e Haxhiademit, mes tragjikes dhe neoklasicizmit
nga Emrije Krosi (Pjesa e Parë)
(Koha dhe leximi në ex nihilis…)
Të kuptosh një poet, një tekst më përtej kohës së tij, nuk është Lexo Me Teper.
Antihistorikja si ligjërim letrar
nga Behar Gjoka
romani “Mekami” i Kasëm Trebeshinës
Në qendër të romanit Mekami të Kasëm Trebeshinës vihet pyetja:
-Kush janë shqiptarët? Një pyetje tronditëse dhe krejt e pamënjanueshme. Prania Lexo Me Teper.
Biografia si mallkim
nga Behar Gjoka
Në lidhje me jetën e shkrimtarëve, më është krijuar bindja se biografia, njollat dhe kleçkat, siç emërtoheshin në kohën e realizmit socialist, është kthyer në mallkim, Lexo Me Teper.
Pjetër Budi-poeti i parë i letrave shqipe
nga Behar Gjoka
“Si për nga risia e temave dhe gjinive, ashtu për nga aftësia kompozicionale,gjithashtu për nga fuqishmëria e shprehjes Pjetër Buditkurrsesi nuk mund Lexo Me Teper.