“Njeriu asht i dënuem me qenë i lirë; i dënuem, sepse s’asht krijue thjesht prej vetvedit, e megjithatë i lirë, sepse prej çastit që përplaset në kët botë, asht përgjegjës për gjithçka ban…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1225Tommaso d'Aquino (1225-1274) - filozof dhe shkencëtar katolik i Scolastikës. I nderuar si Shenjtor i Kishës.
1853José Martí (1853-1895) - politikan, shkrimtar dhe revolucionar kuban. Udhëheqës i luftës për pavarsinë e Kubës. I vlerësuar Hero Kombëtar i Kubës.
1888Henrik Bariç (1888-1957) - gjuhëtar, ballkanolog e albanolog kroat. Bëri studime për fusha të ndryshme të historisë së gjuhës shqipe. Në shqyrtimet etimologjike, Bariç shtoi fondin e njohur indoevropian të shqipes e trajtoi disa dukuri të fonetikës historike të saj. Sa i përket prejardhjes së gjuhës shqipe, përkrahu tezën trake, lidhur ne përkimet e shqipes me rumanishten.
1912Paul Jackson Pollock (1912-1956) - piktor amerikan. I famshëm me stilin e tij të Action Painting, sipas veprave të tija të Ekspresionizmit Abstrakt.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931) - artiste e njohur e kinmase italiane. Nëna e Miguel Bose-së dhe ish grua e Luis Miguel Dominguin.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane.
1936Ismail Kadare (1936) - shkrimtar, poet, politikan e eseist i njohur shqiptar i gjysmës së dytë të shek. XX dhe periudhës së Realizmit Socialist. Figurë e vlerësuar në "shërbim të regjimit komunist", fitues çmimesh Ndërkombtare dhe pretendent i hershëm i çmimit Nobel.
Ngjarje
1945Radio Shkupi - filloi transmetimin e programit në gjuhën shqipe.
2021Dita e 28 e vitit, kanë mbetur edhe 337 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
814Charlemagne(Karli i Madh) (0742-0814) - Mbret nga ma të njohurit e Francës. Mbretëroi nga 25 dhjetori i 800 - deri në 28 janar 814.
1928Vicente Blasco Ibáñez (1867-1928) - shkrimtar, dramaturg, regjizor e skenarist mjaft i njohur spanjoll, brenda e jashtë vendit të vet.
1939William Butler Yeats (1865-1939) - poet dhe dramaturg irlandez, ndër shkrimtarët ma të mëdhenj të shekullit të 20-të. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1923.
1969
Rrok Gera (1901-1969) - ekonomist, dy herë ministër i Financave dhe ambasador i Shqipërisë në Gjermani. U dënua me 10 vite burg nga Gjyqi Special më 13 prill 1945. Lirohet në dhjetor 1949. Arrestohet sërish më 24 prill 1951. Dënohet për të njëjtat akuza si herën e parë. Më 8 maj 1958, Gjykata e Lartë i dha pafajësi.
1972Dino Buzzati (1906-1972) - shkrimtar, gazetar i njohur italian, po edhe dramaturg, libretist dhe piktor.
1996Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1997Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
2002Astrid Lindgren (1907-2002) - shkrimtare suedeze, mjaft e njohur e letërsisë për fëmijë. Autore e "Pipi Corapgjata".
1225Tommaso d'Aquino (1225-1274) - filozof dhe shkencëtar katolik i Scolastikës. I nderuar si Shenjtor i Kishës.
1853José Martí (1853-1895) - politikan, shkrimtar dhe revolucionar kuban. Udhëheqës i luftës për pavarsinë e Kubës. I vlerësuar Hero Kombëtar i Kubës.
1888Henrik Bariç (1888-1957) - gjuhëtar, ballkanolog e albanolog kroat. Bëri studime për fusha të ndryshme të historisë së gjuhës shqipe. Në shqyrtimet etimologjike, Bariç shtoi fondin e njohur indoevropian të shqipes e trajtoi disa dukuri të fonetikës historike të saj. Sa i përket prejardhjes së gjuhës shqipe, përkrahu tezën trake, lidhur ne përkimet e shqipes me rumanishten.
1912Paul Jackson Pollock (1912-1956) - piktor amerikan. I famshëm me stilin e tij të Action Painting, sipas veprave të tija të Ekspresionizmit Abstrakt.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931) - artiste e njohur e kinmase italiane. Nëna e Miguel Bose-së dhe ish grua e Luis Miguel Dominguin.
1931Lucia Bosè - Borloni (1931-2020) - aktore italiane e natyralizuar spanjolle. Miss Italia 1947. Bashkë me Silvana Pampaninin, Gina Lollobrixhidën e Sofia Loren, një nga aktoret kryesore të kinemasë italiane.
1936Ismail Kadare (1936) - shkrimtar, poet, politikan e eseist i njohur shqiptar i gjysmës së dytë të shek. XX dhe periudhës së Realizmit Socialist. Figurë e vlerësuar në "shërbim të regjimit komunist", fitues çmimesh Ndërkombtare dhe pretendent i hershëm i çmimit Nobel.
Ngjarje
1945Radio Shkupi - filloi transmetimin e programit në gjuhën shqipe.
2021Dita e 28 e vitit, kanë mbetur edhe 337 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
814Charlemagne(Karli i Madh) (0742-0814) - Mbret nga ma të njohurit e Francës. Mbretëroi nga 25 dhjetori i 800 - deri në 28 janar 814.
1928Vicente Blasco Ibáñez (1867-1928) - shkrimtar, dramaturg, regjizor e skenarist mjaft i njohur spanjoll, brenda e jashtë vendit të vet.
1939William Butler Yeats (1865-1939) - poet dhe dramaturg irlandez, ndër shkrimtarët ma të mëdhenj të shekullit të 20-të. Fitues i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1923.
1969
Rrok Gera (1901-1969) - ekonomist, dy herë ministër i Financave dhe ambasador i Shqipërisë në Gjermani. U dënua me 10 vite burg nga Gjyqi Special më 13 prill 1945. Lirohet në dhjetor 1949. Arrestohet sërish më 24 prill 1951. Dënohet për të njëjtat akuza si herën e parë. Më 8 maj 1958, Gjykata e Lartë i dha pafajësi.
1972Dino Buzzati (1906-1972) - shkrimtar, gazetar i njohur italian, po edhe dramaturg, libretist dhe piktor.
1996Josef Aleksandrovič Brodskij (1940-1996) - poet, eseist e dramaturg rus me shtetësi amerikane. Cmim Nobel për letërsi në viti 1987. Shkroi kryesisht në rusisht e vlersohet si ndër ma të mëdhenjtë poetë rusë të shek. të XX.
1997Mikel Koliqi (1902-1997) - prift, muzikant, kompozitor dhe Kardinali i Parë Shqiptar. U dënua disa herë me burg e interrnime të gjata nga regjimi komunist. Mbas Rënies së Murit u zgjodh Kardinal me 26 nëntor 1994.
2002Astrid Lindgren (1907-2002) - shkrimtare suedeze, mjaft e njohur e letërsisë për fëmijë. Autore e "Pipi Corapgjata".
Atë Zef Pllumi – Institucioni që u rezistoi kohëve…
nga Anton Çefa
Pata fatin ta njoh dhe disa herë të shkëmbej me të mendime për problemet më të ndryshme, d.m.th. të dëgjoj Lexo Me Teper.
Të shkruash letërsi në kohën e mungesës së lirisë…
nga Anton Çefa
Pjetër Arbnori me rastin e 85- vjetorit të lindjes
Nga libri i Pjetrit “Lufta për të mbetur Njeri”, zgjodha shkrimin “Kembrixhi Lexo Me Teper.
Dy kulturat e shoqërisë shqiptare
nuk mund të bashkëjetojnë përgjithmonë
Ese nga Thanas L. Gjika
Për këtë temë nuk ka studime të posaçme, por unë po guxoj të hedh disa mendime duke shpresuar Lexo Me Teper.
55 vite të shkuara, me 16 mars të vitit 1965,
do të largohej nga kjo jetë, mbyllur në Burgun e Burrelit,
(pak muaj para se të lirohej mbas 20 vitesh ndëshkim barbar) Lexo Me Teper.
“Liria e secilit ndalet aty ku fillon liria e tjetrit.”
Karta e të Drejtave të Njeriut
nga Anton Çefa
Liria është atribut i patjetërsueshhëm që lind me njeriun dhe është pajë e Lexo Me Teper.
Prof. Arshi Pipa (1920-1997), shqiptarët e Amerikës
dhe pseudolibrat e zhurmëshëm rreth tyre
nga Klajd Kapinova
Kohët e fundit kam parë një libër voluminoz, Shqiptarët e Amerikës, të botuar në New York, e Lexo Me Teper.
Jeta dhe Fundi tragjik Et’hem Haxhiademit
nga Makensen Bungo
Et’hem Haxhiademit, shkrimtarit e dramaturgut të spikatur
i cilësuar si babai i tragjedisë shqiptare.
Jeta dhe vdekja në burgjet komuniste rrëfyer nga Makensen Lexo Me Teper.
E përqafova “Dielli-n”!
nga Shpend Sollaku – Noè
në 110 Vjetorin e Gazetës më jetëgjatë Shqiptare
Nëse ka ndonjë gazetë që i ngjan më shumë emrit të saj, ajo është “Dielli”!
Në përfytyrimet tona Lexo Me Teper.
Sami Repishti – Një institucion i mëvetësishëm
nga Thanas L. Gjika
Portret-biografi kushtuar veprimtarit të shquar Prof. Sami Repishtit
Sami Repishti është një nga ata të përvojtur, të cilët pasi duruan torturat ne Lexo Me Teper.
Mendime të kripura të Branko Merxhanit
nga Anton Çefa
***
“Jeta shqiptare, shpirti shqiptar, janë nga pikëpamja e thjeshtë psikologjike dhe sociologjike, një tokë e panjohur, e madhe akoma edhe për ne vetë, Lexo Me Teper.
Profile poetike dhe dedikime
nga Anton Çefa
Nën kupola shpellash
(Atë Pjeter Bogdanit)
Mbi Atdheun natë e gjatë,
e ngrirë,
prushi i fjalës feks
në errësirë.
Nën kupola shpellash strukesh viteve,
mbi tryeza rrasash, si mbi tabernakuj,
ua shpupurish Lexo Me Teper.
Mall për diçka të vdekun
poezi nga Jozef Radi
dhe emocione lexuesish në dy vite leximi
A ke pesë minuta kohë me ia vjedhë së dielës,
dhe unë kam me t’dhurue Lexo Me Teper.