Fati tragjik i një tragjediani. (Et’hem Haxhiademi) nga Miho Gjini Me rastin e 58-vjetorit të ndarjes nga jeta Ja që ndodh në jetë edhe kështu: që krijues të mëdhenj të një kombi, poliedrikë në shtrirje e të shkëlqyer në vlera, të kenë fatin më tragjik, ashtu sikundër qe edhe vepra […]
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
1817Francesco De Sanctis (1817-1883) - shkrimtar, kritik letrar, politikan, filozof dhe Ministër. Nji ndër ma të mëdhenjtë kritikë të historisë së letërsisë italiane të shek. XIX.
1868Maksim Gorki(Aleksej Maksimoviç Peshkov) (1868-1936) - shkrimtar, dramaturg dhe studjues rus. Autor i romanit revolucionar "Nëna", i njohur në gjithë botën, po edhe përfaqësuesi më në zë i Realizmit Socialist.
1901Besim Zyma - (1901-1983)- mjek otorinolaringolog dhe profesor i shquar që studioi në Gjermani. Ndër themeluesit e kirurgjisë shqiptare.
1936Mario Vargas Llosa (1936) - shkrimtar, politikan, gazetar, eseist dhe profesor perujan, nji ndër romancierët ma të njohur të Amerikës Latine. Fitues i Cmimit Nobel për Letërsi në2010.
Ngjarje
1854Lufta e Krimesë: Mbretëria e Bashkuar dhe Franca i shpallin luftë Rusisë.
1930 Qyteteve Angora dhe Costantinopol u ndryshohen emrat respektivisht në Ankara dhe Istanbul.
1997Tragjedia e Otrantos - anija shqiptare Kateri i Radës me 120 persona në bord i qe afruar brigjeve të Otrantos në Itali, ku goditet me anijen luftarake italiane “Sibilla”. U mbytën 84 persona, mes të cilëve 46 gra dhe 38 fëmijë. 57 trupa u gjeten, ndërsa 27 rezultojnë të zhdukur.
2022Dita e 87 e vitit, kanë mbetur edhe 278 ditë nga mbarimi i tij...
Vdiq
1881Modest Petrovič Musorgskij (1839-1881) - kompozitor e muzikant rus i Periudhës Romantike. Vlen të përmendet që i përket Grupit të të Pestëve, të cilët krahas muzikës tradicionale, forcuan frymën nacionaliste ruse.
1885Marc Chagall (1887-1985) - piktor i njohur rus me shtetësi franceze dhe origjinë hebreje.
1941Virginia Woolf (1882-1941) - eseiste, shkrimtare dhe aktiviste britanike. E vlerësuar ndër figurat kryesore të letërsisë së shek. të XX.
1943Sergej Vasiljevič Rahmaninov (1873-1943) - kompozitor, pianist e drejtor orkestre. Rus me shtetësi amerikane, i cili bë një nga kompozitorët dhe pianistët më të mirë rusë të të gjitha kohrave.
1994Eugène Ionesco (1909-1994) - shkrimtar dhe dramaturg francez me origjine rumune.
13 Janar 1923 -
Zyrtarizimi i Gjuhës së parë Standarde Shqipe
Kjo asht Qarkorja e botueme në “Fletoren Zyrtare”, e datës 21 janar 1923, nr. 3, fq. 1, ku thuhej se Lexo Me Teper.
Argumentim grotesk kodër mbas bregu
Një autore librash paska shkru: “Vërtet që paskajorja Gege as nuk e ha e as nuk e vret askënd,
por pjesorja e tipit ‘lexu’, me logjikën e Lexo Me Teper.
Kosova dhe fati i saj (1956)
nga Rexhep Mitrovica
Problemi që duem ta cekim sot, asht një nga problemet e mbëdha, nemos ma i madhi i Shqypnisë. Asht një proces që ka Lexo Me Teper.
Në vorbullën e vrasjeve të vogla
nga Agim Morina
Vrasje e vogël asht me gjujtë bërllogun në rrugë.
Vrasje e vogël asht me bërtitë në mes të rrugës e me shqetësu gjindjen. Mos Lexo Me Teper.
Lea në Botën e Skaçudirave
nga Agim Morina
(Vështrim rreth librit të autores Lea Ypi,
“Free - Coming of Age at the End of History”,
Allen Lane, Penguin Books, 2021 dhe
“Të lirë - të rritesh në fund Lexo Me Teper.
Zanet e kafshëvet dhe frymorvet
sipas Shtjefën Gjeçovit
Ja, si Padër Gjeçovi ua cakton mbas goje së popullit tingujt a zânet kafshvet e frymorvet:
Buçila – tue bunuem
Skilja (dhelpna) – tue kizun Lexo Me Teper.
Periudha e shkollave të Ernest Koliqit në Kosovë
Raport i CIA-s i vitit 1953
(Pjesë nga një raport i vitit 1953 për Agjencinë Qendrore të Inteligjencës (CIA),
me temën “Pakica shqiptare Lexo Me Teper.
7 Prilli 1939 i Ukrainës
nga Agim Morina
Me 7 prill 1939, trupat ushtarake fashiste italiane zbarkuen në tokën shqiptare. Pushtimi italian nuk hasi në rezistencë serioze. Një superfuqi ushtarake e kohës, Lexo Me Teper.
Fashizmi ndali gjenocidin Serb
mbi Shqiptarët e Shqipnisë irredentiste
nga Agim Morina
A po doni fakte dhe vetëm fakte? Fakte lakuriqe? Ja fakte të shkrueme mbrenda pesë minutash.
Shqiptarët në periudhën e ekspanzionit të shtetit të Serbisë dhe të formimit Lexo Me Teper.
Disá vjerrsha të Salvatore Quasimodo-s
përkëthye nga Ernest Koliqi
Në gjymsën e dytë të qershorit 1968, vdiq n’Amalfi, ku ndodhej si mis i njâj komisjoni për të shênjue nji çmim poezije, Poeti Lexo Me Teper.
Një pakicë e zëshme e shqiptarëve e kanë vërshu me sharje…
Matthew Weaveri – The Guardian - e hënë, 3 janar 2022
Autorja Lea Ypi pohon se kujtimet e e saja
për Shqipërinë komuniste Lexo Me Teper.
Ky asht një shkrim pak i gjatë.
Por kur ta lexoni ka me u dukë se ka qenë tepër i shkurtë.
Mustafa Kruja shkrun kujtimet e veta, për rrethanat e Lexo Me Teper.