Ringjallja e shtypit – Përshëndetje Arbërisë Dr. Lazër Radi

Ringjallja e shtypit – Përshëndetje Arbërisë nga Dr. Lazër Radi

“…Këto fjalë janë t’urta, të vërteta e që i kanë hije një atdhetari të vërtetë. Është nevoja t’u mbushim mendjen shqiptarve, se shpëtimi i tyre, buka e tyre do të dali nga vullneti, nga forca e karakterit të tyre, nga puna. Puna e bekuar, e hijshme, puna që s’e pakson njerinë, por e rrit e bën burrë dhe njeri të vërtetë…”
Faik Konica (Revista Albania)

E njoha “Arbërinë” që në vogëli të saj. E pashë të zbukurohej e të bahesh e mençun. Siç të gëzon nji fëmijë i mbarë që rritet mirë, ashtu të gëzon edhe nji organ kulturor që fillon i pakët, por me synimin për me kërkue dhe për me gjetë vetveten… Për afro gjysëm shekulli të diktaturës së kuqe, në Shqipëri u arrit të mohohet gjithçka e vlerë në fushën e kulturës dhe të mendimit shqiptar. Mohimi ishte pak. U bà çmos që të zhbihet me rrënjë nga trualli i kësaj toke.
Dy brezat e fundit të rinisë sonë qenë ata që paguan ma randë kët përndjekje kulturore.
Në kushtet e nji varfnie ekonomike dhe të mosnjohjes së plotë të krijuesve dhe të shkrimtarve të mëdhenj të kohës parakomuniste, e vështirson ripërtëritjen dhe riprodhimin e ayne veprave që janë aq të nevojshme sot, jo vetëm për ngritjen patriotike të rinisë sonë, po edhe për formimin e tyne kulturor.
Është dicka që nuk mund të mohohet: Gjatë diktaturës shumë letër u nxi e shumë botime u nxorrën në treg! Tragjedia niste aty ku mediokrit e kulturës, konsideronin si të përsosun, si kulm letrar e mendor çdo gja që shtampohej prej tyne!

Breza të tanë u përkundën në djepin e gënjeshtrave dhe mashtrimit. Sa keq për kët rini të masakrueme intelektualisht. U vranë, u burgosën, u dëbuan me qindra kollona të inteligjencës shqiptare. Nuk them se me këta që mbetën në Shqipëri dhe që u konformuen nuk u nxi letër!! Po çfarë u shkrue? Vetëm mashtrime, vetëm gënjeshtra, vetëm dizinformim. Doni nji vërtetim për këtë? Shihni libraritë e qyteteve të kthyeme në dyqane zarzavatesh!
U vra kultura. U vra mendimi shqiptar.
Ishim studentë, konviktorë, – me mjete shumë të pakta financiare… – e megjithatë, prisnim pa durim, ditën e caktueme të daljes së nji reviste ose periodiku! Me ankth e me dëshirë të ndezun prisnim poezitë, prozën letrare, studimet aq të çmueshme, polemikat aq interesante në të gjitha fushat e mendimit dhe kulturës. Ku janë sot revistat që shënuën epokë në lëvizjen intelektuale shqiptare? Ku asht “Hylli i Dritës”, ku asht “Përpjekja shqiptare”, ku asht “Illyria”, ku asht “Shkëndija”, ku asht “Bota e Re”? Ku janë??!!
Ku do të ishte sot mendimi shqiptar sikur dora mizore mos ta ndërpriste daljen e këtyne periodikëve dhe zhdukjen e tyne, nga qarkullimi?Si do t’ishim sot nga kjo pikpamje sikur mos t’ishin masakrue aq tërbueshëm njerëzit e ditunisë dhe kulturës. Kemi humbë kohë? Sigurisht!!! Për me e fitue kët kohë të humbun, do të na duhen përpjekje të mëdha, do të na duhet që njerzit e sidomos rinia, të familjarizohet me dituninë, me mendimin, me lirinë e mendimit, e mos të kërkojnë nëpër kioska “Erosin” apo “Kunjin” etj., etj., por revistat e kulturës, të mendimit, të ditunisë. Kjo ka me na ndihmue me ecë përpara e ti afrohemi Evropës.
“Arbërisë” i uroj me gjithë zemër që të bahet nji revistë e kërkueme, nji revistë që sado pak të mbulojë boshllëkun e madh shpirtnor të krijuar në fushën e kulturës në vendin tonë. Me njerëz të përkushtuem, serioz e të ditur, mund t’ia arrijë qëllimit fisnik. (Arbëria 10, prill 1993)

Related Images: