back to top
12.5 C
Tirana
E premte, 29 Mars, 2024

Ndre Mjeda dhe kanga e Tij e Lirisë… edhe për Amerikën e Presidentin Washington

Gazeta

Ndre Mjeda (1866-1937)
Ndre Mjeda (1866-1937)

Ndre Mjeda dhe kanga e Tij e Lirisë…

edhe për Amerikën e Presidentin Washington

E hëna e tretë e muajit shkurt,
në Shtetet e Bashkuara të Amerikës festohet si Dita e Presidentëve, (Presidents Day)
Është festë kombëtare e shpallur që në vitin 1885,
për nder të Presidentit te parë te SHBA-ve, Xhorxh Uashington…
Zyrtarisht, nga ana e qeverisë federale kjo festë
edhe sot e kësaj dite njihet si “Datëlindja e Uashingtonit”, (Washington’s Birthday”…

…Vetëm njata që janë të apasionuem mbas Letërsisë
e dinë se Poeti gjigand shqiptar Dom Ndre Mjeda
i ka këndue Presidentit të Parë të Amerikës,
në poemin e tij të famshëm “Lirija”  
ku poeti Ndre Mjeda duke i këndue ndjenjës së Lirisë
dhe Heroizmit të djelmisë malsore,
evokon figurën historike të Washingtonit …
…Gjatë diktaturës komuniste ndër shkolla
mësohej nji version i cunguem i kësaj poeme hymn të Mjedës…
Po përpiqemi ta sjellim poemën të plotë,
pa asnji prej vargjeve dikur të cungueme o të hjekuna:
Ilir Seci

"Washington kapercen lumin Delaware" - Emanuel Leutze
“Washington kapercen lumin Delaware” – Emanuel Leutze

Lirija  – Poemë nga Ndre Mjeda

I
O shqype, o zogjtë e malevet, kallxoni
A shndritë rreze lirije mb’atò maje?
Mbi bjeshkë të thepisuna e nd’ograjë
Ku del gurra e gjimon përmallshëm kroni?

A keni ndie ndokund kah fluturoni
Ndëer shkrepa, me ushtue kangën e sajë
A keni ndie nji kangë të pa travajë?
O shqype, o zogjët e malevet, kallxoni.

Lirim, lirim bërtet gjithkah Malcija;
A ka lirim ky dhé qi na shklet kamba,
A veç të mjerin e mblon anë mb’anë robnija?

Flutro, shqype, flutro kah çelet lama,
Sjellju malevet për rreth qi ka Shqipnija,
E vështroje ku i del lirimit ama.

II

“Nëpër Fusha ku rrjedh Misisipija
Ushtoj rrokull nji za si bubullima;
Krisi ndër male si gërset ushtima
kur qiell e tokë turbullon duhija.

Çon’ju shërbtorët e tokës, leni te shpija
Shjetnit e vangat; e për gjysë, o trima,
Leni parmendat; rrokni pushkët; vettima
Ju duk për së lergu, e qe po vjen lirija;

Washingtoni na thrret. E djelmve pika
Rrani tui hapun zjarm; hija e morrizit
Mujti kështjellat atnorë, mujti katedrën.

E fushë e mal ushtoi: vojt Amerika
Mbas asi zani qi e pat thirrë, e Inglizit
Ja boi luani i Amerikës kulshedrën.

III
U t’huej Inglizi: s’ka me dalë ushtori
Me i grahë bulkut si kaut me sjeçe të bregut;
S’ka m’u fikun ndër të mjelluna puntori
Kur merr era për mëner o vapa e zhegut.

U kputne hekrat, e lirim malcori,
Lirim deti kumbon e ja siellë bregut;
Lirim përgjegjin qysh kah Labradori
E Virgjin’ja e New Jorku syni i tregut.

Të lumtë, o Washington! u zhvillat qielli,
E njom toka për mall me brohorië
E mbi flamuj të zotnuem ndejt luani.

Pushoi te drita qi shpërdan si dielli
Lirimi, tuj britun në Filadelfie:
“Amerikën e zhgon Amerikani”.

Katër Presidentët - Mount Rushmore Monument
Katër Presidentët – Mount Rushmore Monument

IV
Ty të kjosha falë, o dritë, ama e mbrodhsimit,
Ti dave terrin e egërsis’, e tinë,
E lakmuemja e gjith dhenavet latine,
Amerikën e pshtove prej robnimit.

Porsi vegim u mbuze, e prei nalcimit
E puthe tokën me ato rreze, e shkrine
Akllin e vjetër qi kish mbet’, e fshine
Vaj e padije e anëmiq të lirimit.

E ndjeu toka njat shend e u gëzue si fëmija
Qi i qeshet lokes kur ja reshë krahnorit;
E shpirt e zemër nëpër buz’ i shpraze.

Me nji të njyeme ma të bukur, pa tallaze
Shndriti deti njat herë; prei katundorit
Ndër fush’ e male mungulloi Lirija.

V
Lirinë e keni ju; na hekra kemi.
Na terr e mjegull deri në ditt ma të vona;
Na pa emën kërkund, pa atdhe; na jemi
Shërbtorët e t’huajvet nëpër vende tona.

Porsi berre qi bleu mishtari vemi
Mbas shkopit, të kalamenduna, ku s’dona.
Ahte t’ankueshme nëpër buzë polemi,
Vaj e mjerime qet kjo tokë e jona.

E kot duhija e trimnis malcore
Ndër fusha të molisuna plandosi
Si kokërr rr’feje prej nji reje lëshue.

Çuditë prej peshes së nji pushtedës mizore,
Kot Dukagjini e Skandërbeg fatosi
Shpupurishin ndër vorre eshtna të harrue.”

VI
Por nuk u shuejti edhe, jo, Shqyptarija:
Lodhun prej hekrash qi mizori i njiti,
Lodhun prei terri ku robnimi e qiti,
Shpreson me e zgjue fluturim mënija.

E kqyrë: ndër male po përhapet shkëndija
E lirimit t’Atdheut; fshehtas shetiti
Kësollë për kësollë rreth buneve e soditi,
Frymë të re tuj zbrazun për gjithkahna, hija

E Skandërbegut. Që ndër djepa rrisin
Nanat e Hotit djelmnin ushtore,
E idhnim n’armikun nëpër gji ju qisin.

E nalt, ndër maja, bukuri mbretnore,
Hapi flatrat e mnershme qi përshndrisin,
Me thoj t’harkuem Shqypeja arbnore.

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.