Mbasi ke dalë prej leximit të këtij cikli poetik të Ada Halilajt,
ke ndjesinë e të ecunit nëpër nji teh thike.
Nji thikë e thukët shpirtnore e nji grueje,
që të merr n’hovin e saj e të zhyt ndër reflektime e dyshime të thella
në mos kjo dramë shpirtnore (e autores a botës)
po e cënon dashninë amsore dhe shpirtin e paanë femënor
aq sa asht gati me u përplasë rryeshëm me kohën e vet!
Në fund të fundit poezia nuk zgjidh as problemet e nji shoqnie
dhe as ato të nji individi krijues, po nëse ajo shëndrrohet në klithëm
kësisoji njashtu si ndjehet ndër vargje të Ada Halilajt,
shoqnia (në kët rast edhe ajo shqiptare) duhet me u kujdesë
që kjo klithëm të mos shndrrohet njashtu si pa u ndje
në nji kor dhimbjeje si ai i korit të skllevënve
te opera Nabukodonosor me idenë se:
“mendimi fluturon mbi flatra të arta…!”

Suada Halilaj
Ky trup s’ma xen ma shpirtin…
Cikël poetik nga Suada Halilaj
“…jam unë fajtorja e parë pse poezia jeme, në vend që me u ba urë, asht ba mur. Jam fajtore e ftohtë. Asnjë pendim nuk ma vret ndërgjegjen gjithsesi. Si njeri jam njeri altruist, por si poete jam poete egoiste. Nuk i shkruaj dhimbjes së askujt përveç temes. Nuk më shenjon një lidhje morboze me poezine teme. Nuk i bahem nanë. Nuk ia përkedheli vargjet. Nuk i quaj foshnje e as nuk i ushqej me qumësht qiellor. Nuk kam një poezi të preferume e as një poezi që nuk do doja ta kisha shkrujt kurrë. Jam e vetëdijshme që trondit dhe shkelmon, në të mirë a në të keq. Asht poezi thellësisht e egër, instiktive, intime, kafshnore, e papërpunume, e pasofistikume, e pakrehun. Mavijosjet e saj janë veç mavijosjet e mia. Asht poezi pa shtëpi, pa shtetësi. Herë jeton në mes të rrugëve si endacake, herë udhëton si nomade, herë kurdiset si orë, herë dihatet me gjuhën jashtë si një qen i etun, herë çmendet e herë më çmend. Nuk jam pronarja e saj. Jam thjesht skulptorja që me thikën e fjalëve e nxjerr nga hiçi…!” suada halilaj bisedon me arlinda gumen
Jam shpia e grave të egra
Jam shpia e grave të egra
jam britma e tyne hakmarrëse
asgja të mëndafshtë s’kam
.
Jam pyll që pret me lind kafsha e parë e dimnit
jam një kafshatë jetë e vdekje bashkë
vritem nga ata që s’më vrasin
.
Deri n’gju më mbërrin qielli
zogjtë e tij në sqep më sjellin uri të largët,
trupi jem hup copa të vjetra
kile të shterrshme andrrash.
ky trup që s’ma xen ma shpirtin
që natën e tij nuk përzin me temen.
.
Jam goja e grave të egra
.
Më duhet me e zgjanu mishin
me e zbraz gjakun në një enë të bardhë
mandej me u shtri mbi lumin që qesh nga malli
për të palëvizshmen e gjallë.
.
Jam shpia e grave të marra
jam dielli i prishun në pjatë
pa vetminë që zien mbi zjerm,
pa flokët e mi të përjetshëm

Ada Halilaj.. “…ky trup që s’ma xen ma shpirtin
Kur vdes një qen…
qielli mban çatitë për dore
si të ishin fëmijë të humbun në barkun e nanës.
më kujtohet historia e shkelmit
e mbushen sytë e mi me mure
me lule të ardhuna nga veriu i hijes
me rrëmujën e shpirtit që shëtit nëpër kthetra
asht gjithmonë ora me ikë
Radio Maria flet për gratë si unë
e rrugëve dy-kambshat bajnë dashni prej bakri
një natë që flen me shpindë mbi shpinden teme.

Suada Halilaj – “Animalesque”
Autopsia e gruas në fjalë
Gruaja vdiq në orën e lehtë të vdekjes
gjetën fetusin e një klithme
një germadhë me organe qiellore
këputen gulçet e kalit fatlum
i ngrimë pranë lules përkundëse të dimnit.
dromcat e bukës që mbramja shkundi tinëzash.
kujtimi i lehjes së qenve
përqafu me dy njolla dritë
lajmëron moshën okulte të fajit.
por një andërr e shtrime përmbys

Suada Halilaj – “…e veshun me teshat e urta të natës…”
Nga tana heshtjet që shkojnë e vijnë
Nga tana heshtjet që shkojnë e vijnë
26 vjet luftë nëpër kohnat e paqes.
Heshtja jeme më qesh prej larg
e veshun me teshat e urta të natës
mbas kockave të krypuna të shpirtit
si një mace me dhambë të uritun
.
Dhimbja mbi shpindë e ka mbajtë
deri në atdheun e ngrohtë
deri në damarët e saj mendimtarë
fytyrën e zbardhun prej territ
kishën mbi kodrën e yllit të përlotun.
i rrjedh prej synit të majtë
nga Kilimanxharo në Vezuv
e mitra mbush me kope britmash
s’ja kthen ma vetmitë e humbuna.
Era e saj e randë vjen e freskët
si prandvera për të vdekunit e gjallë,
i rritet një qiell i fshehtë,
një prehën tjetër për zogjtë e kujtesës.
.
Nga tana heshtjet në kambë

Suada Halilaj – “…Flokët e mi kanë me u ba rranjë ullinjsh…!”
Unë e di…
Unë e di
Goja jeme s’ka me pas ma oreksin e lules
Flokët e mi kanë me u ba rranjë ullinjsh
Syve drita ka me i ardhë e fikun
Durt kanë me mbledh gishtat nëpër dhomë
mishin e zogjve t’Hashima-s*
Nji orë mbas pushkatimit t’Zotit.
.
(Hashima* – qytet i vdekun japonez)
Ky mish i paktë
Asht banketi jem i fundit
N’vaginën e zezë t’qiellit
Te klyshat e tij t’uritun
Të paska ba nana, këtij mëngjesi te mi veshë vulën e kënaqësisë.
Këta rrjeshta, rrugën e punës, ma bane të lehtë, si fluturimi në andërr, o shpirt i bukur!
Ju luta Zotit e ai me bani, zbulimin tanë, dhuratë, o talent Suada!