back to top
8.5 C
Tirana
E premte, 29 Mars, 2024

“Kthimi i Skënderbeut në Krujë” – Poemth nga Henry W. Longfellow – përkthyer prej Fan S. Nolit – i kushtohet Faik Konicës

Gazeta

Gjergj Kastrioti - Senderbeu (1405-1468)
Gjergj Kastrioti – Senderbeu (1405-1468)

“Kthimi i Skënderbeut në Krujë”

Poemth nga Henry Wadsworth Longfellow

Perkthyer prej Fan S. Nolit e i kushtohet Faik Konicës

Henry Wadsworth Longfellow (27 shkurt 1807-24 mars 1882) Poeti i shquar amerikan i shekullit tё 19-tё, botoi me 1873, vёllimin e tretё tё veprёs sё tij me poezi “Rrёfenja tё njё Hani ndanё Udhёs”, ku pёrfshihet edhe poemth pёr Heroin tonё Kombёtar Gjergj Kastriotin titulluar “Kthimi i Skënderbeut në Krujë”.
Mё 1916 Fan S. Noli, e shqipëroi kёtё poemё nё gjuhёn shqipe me shënimin – I kushtohet Faik Konicës dhe e botoi nё njё vёllim mё vete nё Boston tё Shteteve tё Bashkuara

Henry W. Longfellow (1807-1882)
Henry W. Longfellow (1807-1882)

Lëfton luftën dhe fiton
Mbreti Ladisllav1 gjëmon,
Djek si Ferr, si vdekje pret
Ditën e Rushajevet,2
Dhe nga fush’e kuqe gjak
Ikën, rent përpara tij
E Muratit3 ushtëri
Që shpëtoj e s’ra në lak.

Kur u ngrys e kur u err,
Skënderbeu, nder, lavdi
I asqerit Osmanlli
Tok me Turqit krismën merr,
Si lëfton e si humbet
Ditën e Rushajevet.

1.Lufta e Nishit ngjau në mes të Hungarezëve nën mbretin Ladislav dhe gjeneralin Gjon Korvin Huniadi dhe Turqvet nën Skënderbenë dhe Karaman Benë.
2.Rushaje: Rrshajt.
3.Sulltan Murati i II

Mbet e vdekur prapa tij
E Muratit ushtëri,
Kryerojtja udhën hap,
Praparojtja rent me vrap,
Dhe armiku gjakësor
Si me drapër grin e korr.
Po kujdes ay s’të ka
As për Bej as për Pasha,
Edhe natën tek po shkon
Yjt’e fatit po shikon
Që i ndritnin n’udhëtim;
Edhe kalit t’tij i ra,
Nënëqeshi edhe tha:
“Është koha për gëzim!”

***
Mez’i natës kur afroj,
Ikja e rreptë kur pushoj,
Një Qatip na vjen i Mbretit
Me myhyrin e Dovletit
Edhe tha me zemërim:
“Njoll’e parë t’u vu sot
N’emër, o Gjergj Kastriot!
Pse kështu? Oh, mjerë ne!
Ushtërinë perse e le
Therur fushës për vajtim?”

***
U përgjeq Skënderi e tha:
“Dergjen mbytur nëpër gjak.
Thembr’e kalit i ka prak,
Po kështu e shkruar qe
Nga i Madhi Zot atje
Q’urdhëron çdo ushtëri.
Dhe ku kemi ne fuqi
Kur ngre dorën kundër nesh
Dhe na grryen si rrebesh?!

***
“Lidheni, – tha, – me litar
Shkronjësin me kallamar!”
Dhe Qatipi tha: “Po ç’faj
Paskam bërë që Pashaj
Ma bën mua këtë gjë?”
U përgjegj Skënderi e tha:
“Faj s’ke bërë asndonjë,
Po që të mos na shpëtosh,
Dhe të fshihesh e të shkosh,
Përandaj ta bënj këtë!4

4.Simbas vjershëtarit Amerikan, Skënderbegut i erdhi mendimi të ikë për në Shqipëri, duke përfituar nga humbja turqëve nw Betejën e Nishit

Tani shkruamë një shkrim
-Dhe për fis e paç bekim!
Me myhyrin e Dovletit
Për Mytesarifn e Mbretit
Që mban Krujën, një qytet
Rreth me mur e me hendek,
Të ma kthenjë gjën’e atit
N’emrin e Sulltan Muratit;
Se çdo urdhër që të japë
Kurrë nukë merret prap.5

***
Dhe Qatipi u krrus prej tmerrit
Dhe kështu i tha Skënderit:
“O Allah i math, i naltë,
Që të jemi hi e baltë!
Qysh t’i shkruanj këto shkrime
Kur e di që kokën time
Po ma pret ay Dovlet?”

***
Shpejt ahere si një yll
Që këputet lark nga qjelli
Çpallet nga i arti myll6
Një hanxhar me rreze djelli
Dhe gjëmon Skënderi: “Shkruaj!”
Dhe Qatipi i tmerruar
Shkroj në dritën e drithmuar
Afër zjarrit, i dërmuar,
Flokë-bardhë, kokë-ngrirë,
Nga e ftohta i mërdhirë,
Zëmër-prerë, vdekje-grirë.

5.Qeveritar i Krujës ishte Sabel Pasha.
6.Myll: mill i shpatës.

***
Dhe Skënderi prapë tha:
“Tani eja pas me mua
Se të mbetesh këtu s’dua
Do t’të kem si mik e vlla,
Gjithënjë do t’të nderonj
Me kujdes do t’të rrethonj
Sa të rrosh në këtë botë.”
U përgjegj Qatipi e thotë:
“Udha jonë këtu ndahet,
Shoqëria jonë s’mbahet!”

Skënderbeu - bust nga Mumtaz Dhrami
Skënderbeu – bust nga Mumtaz Dhrami

***
Pa mbaruar këtë fjalë
Një hanxhar i rëndë ra,
Kur s’ish afër asnjë tjatër
Dhe Qatipi po përmbyset
Si një gur që rrugulliset
Në liqen të zi dhe shket
Tatëpjetë dhe humbet;
Edhe rreth në qetësi
Asnjë pipëtim s’u ndi
Përveç kalit t’Skënderbeut
Që përpjet’ u hodh prej dheut.

Pastaj sulet si shigjeta
Me treqint pothuaj veta
Nëpër lum’e pyll e gardh
Përmi malet Argjendar;7
Dhe me zemrën plot gëzim
Kapërceu lumin Drin
Dhe u gdhi e n’agullim
Pa kështjellën Ak-Hissar,8
Krujën, ah atë qytet
Rreth me mur e me hendek,
Tek u lint e tek u rrit,
Yll mëngjezi mbi të ndrit.

7.Malet e Sharit në Kosovë-Métohi.
8.Kështu turqit e quejshin Krujën: Ak-Hisar, Kështjellë e Bardhë

***
Dhe ahere trumbetarët
Brirëve t’argjëntë u bien
Edhe togje rreth i mblidhen
Turqit bashkë me Shqiptarët
Që dëgjuan atë thirrje.
Dhe kremtoj me miqt’e tij
Dhe u ngrohnë me dolli.
Dhe u thotë: “Miqt’e mi,
Shihni fati ç’na dërgon,
Perëndia ç’na bekon!
Mbret Murati urdhëron
Mall’i gjërë i tim-eti,
Vend’ i tërë dhe qyteti
Të më jipen nga Dovleti.”

***
Dhe pastaj me salltanet,
Veshur armët si një mbret,
Shkon kaluar në Kështjellë
Edhe hyn nga port’e gjerë
Dhe pashajt që urdhëron
Përmi Kruj’i dorëzon
Urdhërin e Murat Mbretit
Me myhyrin e Dovletit.
Dhe Pashaj, si heshti, tha:
“Lavdi pastë Perëndia,
Ja ku hiqem nga fuqia.
Merre vendin dhe qytetin;
Kush lëfton dot me kësmetin?”

***
Nga kështjella shpejt ka rënë
Flamuri me gjysmë-hënë
Edhe populli shikon
Që në vënt të tij valon
Flamur’i Skënderit n’erë
Shkab’ e zezë me dy krerë.

Dhe një thirrje lart u ngrit,
Se çdo zëmër e çdo shpirt
U mërzit nga Turku i lik,
Q’e kish bërë atë Krujë
Zi, murtajë edhe rrëmujë.
Ay zë me gas me bujë
Q’oshëtin nga breg në breg
Është: “Rrofsh, o Skënderbeg!”

***
Ja kështu Skënderi trim
Mori Krujën me rrëmbim;
Edhe lajma u përhap
Si një flakë, si një zjarr
Q’i fryn era në behar
Dhe qytetet afër larg,
Thotë Ben Isa Ben Miri*
Në Qitap*, të tij fakiri*
“Binin m’atë lehtësi
Që zë burri veshn’e tij”.

Përkëthyer: nga Fan S. Noli)

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.