back to top
8.5 C
Tirana
E premte, 29 Mars, 2024

Bashkënija Panshqiptare – nga Ernest Koliqi (1961)

Gazeta

Ernest Koliqi (1903-1975) - Shejzat
Ernest Koliqi (1903-1975) – Shejzat

Bashkënija Panshqiptare

nga Ernest Koliqi (1961)

Gjindja gjakut shqiptar me shqipe si gjuhë amtare e me dishir në shpirt të struket në gjinin e nji shteti të pamvarun, lulzues nën hijen e flamurit të Skanderbeut, sot për sot, mjerisht, jeton e shkëputun në gjymtyrë të ndryshme. Shumica e Shqiptarvet, për pasojë ngjarjesh historíke të mjera, jet e papërfshime në kufîjt shtetnorë të Shqipnís. Shtoi, kësaj qyshke orzezë, rrethânën edhe mâ të vajtueshme qi Shqipníja në ditë të sodit vuen në kthetra të nji tyranije, e cila buron nga ideologji të hueja, shqymbëse të shpirtit gojdhânuer t’onë, e kemi për t’u bindë se jo vetëm gjindja shqiptare rrnon e shkon mot e coptueme kurma-kurma, por as kurrnjâni sijsh nuk gëzon lirí të plotë zhvillimi e lulzimi. Në gjak të trupit të ndám copa copa vlon i mshefun instinkti i vllaznís. Për me naltue at instinkt lidhjesh panshqiptare në rrafshin e nji ndiesíje së vetedijshëme duhet të punojnë sidomos breznít e reja, sepse n’at ndiesí qindron sigurimi i jetësís (vitalité) së palcit të shqiptarizmit n’Epokën e vrullshëme t’Atomit.
Fryma e Epokës s’Atomit, në mes nji pështjellimi e kacafytjeje tmerruese ideologjish e kombesh, po vjen tue e drejtue njerzímin kah nji krijim vendimesh politike e njerzore mâ të gjânë e të lakueshëm. Kurrkush mâ nuk mundet m’u mbyllë e veçue në nji qark kombtar të vetín. Për mos me sharrue si komb e shtet, të gjithë dhe sejcili popull âsht i shtrënguem të harmonizojë, me tjera shtete e kombe, veprimtarí e interesa. As largësija prej nji vendi në tjetrin, me mjete udhëtimi të vetímëshme të sotshëme, nuk lot mâ rrol. Radioja, televizioni, avionet na e zvogluen çuditnisht rrokullín toksore. U lind e po xên rrâjë nji mendësí e re në mbarë botën për sa u përket marredhânjevet ndërmjet popujvet. Kombe qi me qinda e qinda vjetsh gjallnuen në nji ngujim krenar interesash të vetmjaftueshme sot nevoja urdhnuese e kohës i shtyn me flîjue nji pjesë të krenís e të pamvarsís shekullore dhe me pranue parime të reja bashkëpunimi ndërkombëtar.
Fati historík i mësoi Shqiptarët me jetue në hapësí perandorísh të vigânshëme pa humbun cilsít qênësore (essentielles) ethnike. N’ato kohna, veç, kërcnimi i zhgatrimit kombtar u rridhte nga furija e përdhunimit të huej; sot u rrjedh, e prandej âsht mâ e rrezikshëme, nga anarkija e idéve qi u a turbullon Shqiptarvet shpirtin përmbrênda. Anmiku jashta nesh luftohet mâ udob (aisément) se ai qi brén në mbrendí t’onë fijet e rrâjvet të rracës.
.
Koliqi - Camaj - Maloki
Koliqi – Camaj – Maloki
Duhet, prandej, me shpëtue ndiesín themelore qi ushqehet prej substancës ethnike, d.m.th. ndiesín e vllaznís, e cila lidhë e qepë gjymtyrët e shkëputuna të bashkënís (communauté) shqiptare dhe bán me qarkullue në to langjet e thella autoktone. Kështu atdheu i zgjânuem në kufíjtë e vet shpirtnorë mund të ndrisi si njisí gangullore përtej e sipër çdo piramide së padrejtë kufitare, çdo largësije gjeografíke, çdo përçudnimi dokesh anakronike të hueja sjellë nga rrymba e historís. Të gjithë ata qi ndiejnë tue vlue ndër dej gjakun e Kastriotit dhe flasin gjuhën burrnore të tij, Shqiptarë e Arbreshë, kudo qi e endin jetën e tyne, duhet ta ndiejnë veten të përmbledhun rreth nji votre të madhe ideale në të cilën flakon drita e gojdhânave të përbashkëta të fisit.
Tre miljon e mâ Shqiptarë e Arbreshë, sot të ndám e të përçám fyzikisht e shpirtnisht (gjaku i ynë i shprishun), po deshtën e dijtën të ngjallin në vetvete e të fuqísojnë idén e bashkënis panshqiptare, qi then pengimet gjeografike e ndryshon pasojat e dâmshme historíke, munden pa kurrfarë tute zvetnimi me hy në vallet ndërkombtare të cilat po hapen në prak të kohnave të reja.
Por, me hy n’ato valle pa e koritë emnin e Shqipnís, lypet të spastrohemi nga çdo meskinerí partikolaristike krahinash e fénash.
Kurr mâ i pasigurtë se në këto kohna nuk âsht qênë fati i Shqipnís. Ngjarjet, sot, janë mâ të mëdhaja se vullneti i njerzve. Na këtu flasim për nji kohë t’ardhëshme të dishrueme, tue marrë parasysh mësimet e kalesës. Po erdh dita qi vullneti i Shqiptarvet të két ndoj mundësí ndikimi (influence) mbi ngjarjet historíke, atëherë vetëm me idétë e ndiesít panshqiptare këtu të shprehuna mundet m’u ndërtue Shqipníja e vërtetë.
.
(“Shêjzat” 1961)
.
Marrë nga muri i Fb. i Agim Morina 7 shkurt 2019

 

Related Images:

More articles

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.

Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.

Jozef Radi

Redaktor i Radi & Radi

Artikujt e fundit

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.