Martin Luther King (15 janar 1928 – 5 prill 1968) Dhuna “…Me iu përgjigjë dhunës me dhunë, domethanë me e shumfishue dhunën, tue prekë kështu terrin ma të thellë t’nji nate pa asnji xixë yjesh… Errsinën, s’mundet me e largue urrejtja, pse veç dashnia mundet me ba diçka ksisoji…” .
Himni Kombtar
Ngjarje Historike
Lindi
1207Jalāl al-Dīn Rūmī (1207-1273) - poet e mistik persian. Themelues e bashkësisëSufi (Mevlevi). I vlerësuar si poeti më i Madhi Mistik i Letërsisë Persiane.
1924Truman Capote (pseudonim i Truman Streckfus Persons) (1924-1984) - shkrimtar, gazetar, dramaturg, skenarist, aktor dhe dialogist amerikan.
1928Eliezer Wiesel (1928) - shkrimtar amerikan i kulturës ebraike në gjuhë franceze, i lindur në Rumani dhe nji i Mbijetuar i Holokaustit.
1964Monica Bellucci (1964) - aktore e kinematografise dhe modele sharmante italiane.
Ngjarje
1991Referendum Popullor(1991) - i mbajtur për Pavarsinë dhe Sovranitetin e Kosovës, po i quajtur i jashtëligjshëm nga Serbia.
2021Dita e 273 e vitit, mbeten edhe 92 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
420Shën Jeronimi (emri Sophronius Eusebius Hieronymus) (347 - 420) - at i kishës, teolog, mësues kishe. Njihet si përkthyes i Biblës nga greqishtja dhe hebraishtja në latinisht. Vulgate e Shën Jeronimit është ende sot një tekst i rëndësishëm i kishës katolike romake. Mbrojtës i Përkthyesve.
1955Michail Aleksandrovič Čechov (1891-1955) - aktor i njohur teatri dhe aktor kinematografie. Vëlla i shkrimtarit Anton Čechov.
1985Simone Signoret (emri artistik i Simone-Henriette-Charlotte Kaminker) (1921-1985) - artiste e njohur franceze, e cila vitet e fundit jetoi me Ives Montand.
1207Jalāl al-Dīn Rūmī (1207-1273) - poet e mistik persian. Themelues e bashkësisëSufi (Mevlevi). I vlerësuar si poeti më i Madhi Mistik i Letërsisë Persiane.
1924Truman Capote (pseudonim i Truman Streckfus Persons) (1924-1984) - shkrimtar, gazetar, dramaturg, skenarist, aktor dhe dialogist amerikan.
1928Eliezer Wiesel (1928) - shkrimtar amerikan i kulturës ebraike në gjuhë franceze, i lindur në Rumani dhe nji i Mbijetuar i Holokaustit.
1964Monica Bellucci (1964) - aktore e kinematografise dhe modele sharmante italiane.
Ngjarje
1991Referendum Popullor(1991) - i mbajtur për Pavarsinë dhe Sovranitetin e Kosovës, po i quajtur i jashtëligjshëm nga Serbia.
2021Dita e 273 e vitit, mbeten edhe 92 ditë nga mbarimi i tij.
Vdiq
420Shën Jeronimi (emri Sophronius Eusebius Hieronymus) (347 - 420) - at i kishës, teolog, mësues kishe. Njihet si përkthyes i Biblës nga greqishtja dhe hebraishtja në latinisht. Vulgate e Shën Jeronimit është ende sot një tekst i rëndësishëm i kishës katolike romake. Mbrojtës i Përkthyesve.
1955Michail Aleksandrovič Čechov (1891-1955) - aktor i njohur teatri dhe aktor kinematografie. Vëlla i shkrimtarit Anton Čechov.
1985Simone Signoret (emri artistik i Simone-Henriette-Charlotte Kaminker) (1921-1985) - artiste e njohur franceze, e cila vitet e fundit jetoi me Ives Montand.
Qentë ballkanas
tregim nga Rezart Palluqi
Qenin e Albanit, të quajtur Ilir. Ndodhte që e kafshonin fqinjët e tij, sidomos qeni serb dhe ai grek; ai italian më pak, pse qe ca Lexo Me Teper.
Ku shkove e ku na le, o Teki Dervishi!
nga Salih Kabashi
Njëmijë herë më ka mrekulluar. Njëmijë herë të tjera më ka çmendur. Më mrekullonte me brilancën e shkrimeve të tij. Lexo Me Teper.
Sakrificë Prindi…
nga Ilir Seci
Ndejtëm sa ndejtëm në Theth dhe të enjten e kishim planin me ba rrugën prej aty e në Valbonë…
Kah ora pesë e mjesit u çuem, bamë gati Lexo Me Teper.
Lirika e nji tragjiku
nga Jozef Radi
Heshtja e gjatë mbi Haxhiademit, duhej ta kish vra kahera Muzën e Tij.
Por mendoj dhe besoj se mrekullisht ka ndodhë dhe ka me ndodhë e Lexo Me Teper.
Pikëllimi i paskaj i nji Poeti
Bisede e Jozef Radit
me poetin Gëzim Hajdari
mbi Librin “Gjëmba të Zinj” (Spine nere) 2004
Kronikë dhe intervistë e kahershme (2004) me Poetin Gëzim Hajdari
Mbrëmja e 8 marsit, në Lexo Me Teper.
Elbasani
(sipas kronikanit osman Evlija Çelebiu)
Në nëntor të vitit 1670, kronikani osman Evlija Çelebiu mbërriti në Elbasan pasi kishte përshkuar krahinat e Shqipërisë Jugore e kishte vizituar Gjirokastrën, Vlorën, Beratin, Durrësin Lexo Me Teper.
Et’hem Haxhiademi
Lyra – Poezi – (1939)
**********
Parathanëje
~~~~~~~~~~~~~
Në nji kohë si kjo e jona, me u marrë njeriu me poezí a me ç’do art t’jetër të bukur, asht nji punë e kotë Lexo Me Teper.
Gjermania pasnaziste dhe Shqiperia paskomuniste
nga Prof. Asoc. Dr. Thanas L. Gjika
Gjermania naziste më 9 maj 1945, njohu humbjen dhe firmosi kapitullimin e sistemit nazist. Funksionarët dhe ushtarakët e lartë që Lexo Me Teper.
Shtresë e përbashkët onomastike
mes gjuhës sardine dhe shqipe, “rastësi”?!
nga Lekё Pepkolaj
Më shumë se tridhjetë autorë të vjetër grek e latin na flasin per Pellazgët (detarë e piratë) që gjendeshin ne Lexo Me Teper.
Dhuna, si instinkt komunist
*Dr. Dije Demiri-Frangu
mbi Romanin “193 kafazet” i Rezart Palluqit
Romani ‘193 Kafazet’, i Rezart Palluqit, është një befasi artistike në letërsinë shqipe, para së gjithash për prozën e Lexo Me Teper.
Lideri – (Çfarë e bën liderin)
nga Michael Korda
Michael Korda është autor i bestsellerve të tillë si “Pushteti” (1975), “Shovinizmi mashkullor” (1979), “Jetë fatlume” (1979), dhe “Mbretnesha” (1985). Në këtë ese, Lexo Me Teper.
Et’hem Haxhiademi – “LYRA” 1939
II
Nymfat e Shkuminit
**************************
Ndër zaje të Shkuminit ku rrëqethen
E të shkumzuëme valët prap përndahen,
Ku lisat buzës s’tij e rrisin gjethen,
Nymfat po lahen.
Ato jan’ ndemun n’ujin e kullumun’
E Lexo Me Teper.